جرات ورزی : جرات ورزی شامل محکم­بودن برای حقوق شخصی و اظهار عقاید، احساسات و باورها به طور کلی مستقیم، صادقانه و به طریقی مناسب، که به این گونه ­ای است که به حقوق دیگران تجاوز نکند. (لانگ^[۱۴] و جاکویسکی^[۱۵]،۱۹۷۶، به نقل از یوشیوکاف ۲۰۰۰)

تعریف عملیاتی جرات ورزی : نمره حاصل از اجرای پرسشنامه جرات ورزی گمبریل وریجی (۱۹۷۵)
فصل دوم:
ادبیات پژوهش
نظریه­ های مربوط به خودناتوان­سازی
هیگینز (۱۹۹۰، به نقل از نیکنام و همکاران،۱۳۸۹) بنیان­های اصلی رفتارهای خودناتوان­ساز را از گذشته تا روان­شناسی عزت­نفس آدلر دنبال می­ کند که طبق آن، انگیزه­ های افراد از نیاز به جبران احساسات ذهنی، حقارت و ضعف نشأت می­گیرند. در سال­های اخیر نیز، نظریه­ های مختلفی از خودناتوان­سازی تحت تئوری­های هدف (مارتین و همکاران^[۱۶]،۲۰۰۳)، نیاز (الیوت و چرچ^[۱۷]،۲۰۰۳)، انگیزش خودارزشی (کاوینگتون^[۱۸]،۱۹۷۳)، خودتائیدی(سیگل و همکاران^[۱۹]،۲۰۰۵) و خود تنظیمی^[۲۰](هندریکس و هیرت^[۲۱]،۲۰۰۹) تعیین شده­است.
نظریه آدلر
آدلر معتقد بود که احساس­های حقارت^[۲۲] همیشه به عنوان یک نیروی برانگیزاننده در رفتار وجود دارند. او نوشت: انسان­بودن یعنی خود را حقیر احساس­کردن، چون این حالت در همه ما مشترک است، نشانه ضعف نا به­هنجاری نیست. این احساس­ها منبع همه تلاش­ های انسان برای غلبه­کردن بر حقارت حتی واقعی یا تخیلی­مان است. آدلر معتقد بود که کودک از قدرت و نیرومندی والدین خود و از نا امیدی تلاش برای مقاومت یا مبارزه با آن قدرت آگاه است. در نتیجه کودک نسبت افراد بزرگتر و نیرومندتر اطراف خود احساس حقارت را پرورش می­دهد. اگر چه تجربه اوّلیه حقارت به کودکی مربوط می­ شود ولی به صورت ارثی تعیین نشده­است، بلکه این تجربه از محیط ناشی می­ شود که برای همه کودکان یکسان است، بنابراین احساس­های حقارت، گریز ناپذیرند، امّا از آن مهم­تر ضروری هستند، زیرا برای تلاش و رشدکردن انگیزش فراهم می­آورند.
هر چه سن فرد بالاتر می­رود؛ بر تمایل او به اینکه بر ضعف خود غلبه کند و همانند دیگران شود و کارهایی کند که آن­ها می­ کنند افزوده می­ شود. او به پیشرفت­های خود قانع نیست و پیوسته احساس حقارت می­ کند و به دنبال هدف­های تازه­تر و عالی­تر می­رود امّا گاهی نیز پیش می ­آید که آدمی نقص یا ضعف (چشمان ضعیف، سردرد، زخم معده) را بهانه قرارداده و برای خودداری از انجام کارهای دشوار یا برای توجیه شکستی که در به ثمررساندن آن­ها برخوردار است، دلیل­تراشی کنند. آدلر بر این باور است، کودکانی که دارای نقص بدنی هستند، خود را برای روبرو شدن با پیشامدهای زندگی ناتوان احساس می­ کنند و این احساس ممکن است آن­ها را از کار و کوشش بازدارد و بر ناتوانی آن­ها بیافزاید. (به نقل از سیاسی، ۱۳۸۸)
نظریه موری
همه روان­شناسان نسبت به نیازها که انگیزه­ های مهم رفتار آدمی هستند توجه داشته اند، ولی هیچ­یک از آن ها به اندازه موری در این باب تأکید نکرده و به شرح و بسط و طبقه ­بندی آن­ها نپرداخته است. به نظر موری، نیاز تصور آدمی از نیرویی است که در مغز جای دارد و اندیشه و عمل را چنان تنظیم می­ کند که وضعیت نامطلوبی را به جهت معینی تغییر می­دهد. درایت تعریف مقصود موری از تنظیم اندیشه و عمل این است که حرکت و فعلی را که نیاز موجب می­ شود، تصادفی و خود به خودی نیست و مقصود او از وضعیت نامطلوب، این است که نیاز زاده­ی نارضایتی است و آدمی را به سوی هدف رضایت بخش متوجه می­سازد.
موری فهرستی ۲۰گانه از نیازها ارائه داده است، در این فهرست موری به دو نیاز اشاره کرده­است که به نظر می­رسد این نیازها فرد را به خودناتوان­سازی سوق می­دهد.
نیاز به حفظ حیثیت: در برابر انتقاد، سرزنش، حمله و هجوم به دفاع از خود پرداختن، اشتباه یا شکستی را پنهان داشتن، یا با دلیل تراشی به توجیه آن پرداختن.
نیاز به پرهیز از شکست: خودداری از عمل از بیم شکست احتمالی، دوری­جستن از هرچیزی که موجب تحقیر باشد، اجتناب­کردن از وضعیت یا شرایطی که در آن احتمال تمسخر، بیزاری یا بی­اعتنایی دیگران می­رود.
در یک طبقه ­بندی موری نیازها را به دو طبقه نیازهای آشکار و نیازهای ناآشکار تقسیم می­ کند. نیازهای آشکار آن­هایی هستند که برآوردشان را فرامن مجاز می­داند و احیاناً از طرف اجتماع مورد ستایش و پاداش هستند، مانند نیاز به حفظ حیثیت و جبران شکست، نیازهای ناآشکار، نیازهایی هستند که از نظر فرامن چندان مقبول نیستند و در اجتماع نیز ناپسند به شمار می­آیند مانند نیاز به پرخاش و لذت جویی، البته در اجتماعات مختلف نوع نیازهای ناپسند و پسندیده ممکن است فرق داشته باشد. (سیاسی، ۱۳۸۸)
نظریه اسناد
فرضیه اصلی نظریه اسناد این است که مردم فعالانه در جست وجوی کشف چرایی رخ­دادن وقایع هستند. به عبارت دیگر، ما نه فقط می­توانیم بدانیم دیگران چگونه رفتار می­ کنند، بلکه می­خواهیم بدانیم چرا اینگونه رفتار می­ کنند، زیرا تشخیص می­دهیم که این دانش می ­تواند به ما کمک کند پیش ­بینی کنیم آن­ها در آینده چگونه رفتار خواهند کرد. فرآیندی که از طریق آن ما چنین اطلاعاتی را جست وجو می­کنیم، اسناد گفته می­ شود. به تعریفی رسمی­تر اسناد به تلاش­ های ما برای درک علل زیربنایی رفتار دیگران و در برخی موارد علل رفتار خودمان اطلاق می­ شود. (بارون و بیرن و برنسکامب^[۲۳]، به نقل از کریمی، ۱۳۸۸)
در زمینه ­های آموزشگاهی و تحصیلی، موفقّیت و شکست اغلب به توانایی، تلاش، شانس و دشواری یا آسانی تکلیف نسبت داده می­ شود که در این میان، توانایی و تلاش بیش از همه به عنوان علّت موفقّیت و شکست در نظر گرفته شده ­اند. افراد به هنگام تبیین پیامدهای پیشرفت، بیشتر این اهمّیت را به شایستگی (توانایی) و میزان تلاش خود می­ دهند.
(گراهام^[۲۴]،۱۹۹۷) علت­های بالقوه موفقّیت و شکست دارای یک­سری ویژگی­های زیربنایی هستند. در این رابطه سه ویژگی تحت عنوان ابعاد علی شناسایی شده اند که عبارتند از «جایگاه، پایداری، کنترل » (واینر^[۲۵]،۱۹۸۵)
بعد پایداری یا ثبات به چگونگی حالت اسناد در طول زمان اشاره دارد و دامنه­ای از ثبات تا بی­ثباتی را در برمی­گیرد. دلایل را می­توان به دو صورت درونی و بیرونی (جایگاه یا منبع) به صورت قابل کنترل و غیر قابل کنترل طبقه ­بندی کرد. (پینتریچ و شانک، به نقل از شهر آرای،۱۳۸۶) جایگاه علیت به درونی و بیرونی بودن علت برای فرد اشاره دارد. از بین علل مهم، توانایی (استعداد) و تلاش از علل درونی هستند، چرا که منعکس­کننده ویژگی­های شخصیتی فرد می­باشند. دشواری تکلیف و شانس بیرونی هستند، زیرا پیامدهای محیط می­باشند.«بعد پایداری» به ثبات یا تغییرپذیری علل در طول­زمان اشاره دارد. در این میان، توانایی یک علت پایدار است، زیرا توانایی انجام یک تکلیف نسبتاً ثابت است درحالی­که تلاش ناپایدار است. به همین دلیل تلاش افراد ممکن است از یک موقعیت به موقعیت دیگر تغییرکند و بالاخره کنترل به مسئولیت پذیری فرد با تأثیرپذیری علّت از اراده فرد اشاره دارد. تلاش یک علّت قابل کنترل است، چرا که افراد می­توانند اراده کنند که زیاد یا کم تلاش کنند، امّا استعداد و تلاش عللی هستند که تحت کنترل فرد نمی­باشند. یکی ازجنبه­های جالب فرایند اسناد، این است که برخی از پیش داوری­ها و سوگیری­ها موجب می­شوند که افراد به تبیین منظم وقایع بپردازند. یکی از این سوگیری­ها یا خطاهای اسنادی، « سوگیری خدمت به خود » است. (به نقل از سید محمدی،۱۳۸۳)
تمایل به اسناد دادن بازده­های مثبت خود به علل درونی، اما اسناد دادن بازده­های منفی خود به عوامل بیرونی را سوگیری خدمت به خود می­گویند و به نظر می­رسد که این سوگیری از نظر دامنه، عمومیت داشته و از نظر تأثیر بسیار نیرومند است. چرا چنین نوسانی در اسنادهای ما رخ می­دهد، چندین احتمال مطرح شده است، امّا بیشتر آن­ها در دو مقوله جای می­گیرند: « تبیین­های شناختی» و « تبیین­های انگیزشی». الگوی شناختی معتقد است که سوگیری خدمت به خود، اساساً ناشی از برخی گرایش­ها در شیوه­ای است که ما اطلاعات اجتماعی را پردازش می­کنیم. این الگو چنین می­گوید که ما به خاطر بازده­های مثبت خود را به علل درونی و بازده­های منفی خود را به علل بیرونی اسناد می­دهیم که انتظار موفقّیت داریم و به همین دلیل تمایل داریم تا بازده­های مورد انتظار خود را به علل درونی بیش از علل بیرونی اسناد بدهیم. برعکس، الگوی انگیزشی معتقد است که سوگیری خدمت به خود از نیاز ما به حفظ و افزایش عزت­نفس ما، یا از تمایل ما به خوب به نظرآمدن به چشم دیگران بر می­خیزد. (گرینبرگ ،پاییزسکی ، سولومون، ^[۲۶]۱۹۸۲، به نقل از کریمی) هر چند عوامل شناختی و انگیزشی هر دو ممکن است در این نوع خطای اسنادی نقش داشته باشند، ولی به نظر می­رسد که شواهد پژوهش بیشتر در تأیید دیدگاه انگیزشی است. (همان منبع)
بنابراین، سوگیری خدمت به خود به عنوان سپر انگیزشی علیه احساس بی­ارزشی خدمت می­ کند. مطابق با راهبرد خودناتوان­سازی، مردم نه تنها بهانه­هایی برای اشتباهاتشان بعد از یک واقعه می­آورند بلکه همچنین فرصت­های اجتماعی مناسبی را طرح می­ کنند، به نحوی که بهانه­های خود محافظ برای توجیه عملکرد ضعیف از قبل فراهم می­شوند و لزومی ندارد که حتماً به گذشته مربوط باشند. با بهره گرفتن از قواعد اسنادی، شرایط طوری ترتیب داده می­شوند که عملکردهای معیوب و حتی شکست­خورده نیز به عنوان تهدیدی بر عزت­نفس و ارزش­های اجتماعی تفسیر نمی­شوند. در خودناتوان­سازی افراد به نحوی زیرکانه یک عامل ناتوان­ساز بیرونی را جست وجو کرده و یا خلق می­ کنند. ناپیوستگی بین عملکرد و ارزشیابی را حداقل در مورد شکست مبهم سازند، یک عامل ناتوان­ساز متقاعدکننده ممکن است احتمال موفقّیت را کاهش دهد، امّا در عوض به فرد خودناتوان­ساز اجازه می­دهد تا شکست در شرف وقوع را به منابع دیگری غیر از فقدان شایستگی نسبت دهد.
با خودناتوان­سازی، افراد می­توانند بر انواع اسناد­هایی که برای پیامدهای عملکرد ساخته می­شوند کنترل داشته باشند، به ویژه فرد با ایجاد یا ادعای یک عامل ناتوان­ساز و اجتناب از ابراز توانایی، می ­تواند فقدان توانایی را به عنوان متقاعدکننده­ترین اسناد برای شکست یا عملکرد معیوب کاهش دهد.
نظریه خودارزشی
ادراک توانایی، سازه اصلی نظریه خودارزشی کاوینگتون^[۲۷] (۱۹۹۲) است، مطابق با این دیدگاه مردم نیاز دارند که خود را فردی شایسته ادراک کنند، به عبارت دیگر توانمندبودن نشانه ارزشمندبودن است، به خاطر اهمّیتی که خودارزشمندی دارد و به منظور حفظ خود پنداره مثبت مردم مجموعه ­ای از راهبردهای خود حمایتی را جست وجو می­ کنند. این راهبردها عبارتند از:
الف: تعیین هدف­های غیرقابل دسترس و غیرواقعی، به نحوی که شکست را بتوان به دشواری تکلیف نسبت داد نه فقدان توانایی
ب: بهانه­جویی مانند نسبت­دادن شکست به عوامل غیرقابل کنترل
ج: استفاده از راهبردهای خودناتوان­سازی مختلف مانند مسامحه­کاری یا فقدان مطالعه (گراهام ۱۹۹۱)^[۲۸]
نظریه خودارزشی بر نگه­داری و حمایت ازعزت­نفس تأکید دارد. مطابق با این نظریه، انگیزه اوّلیه انسان­ها، انگیزه خودارتقایی است، یعنی افراد اطلاعاتی را جست وجو می­ کنند که تلویحات مثبتی برای عزت­نفس داشته باشد و از اطلاعاتی که تلویحات منفی دارد اجتناب می­ کنند. خودارزشی یک فرد توسط میزان سرمایه ­گذاری عزت­نفس برای برآمد تعیین­شده، به طوری که ارزش آن­ها به درک موفقّیت یا شکست یا پذیرفتن خود معیارهای مرتبط با برآمد مذکور بستگی دارد. به ویژه در تجزیه و تحلیل عزت­نفس رفتار پیشرفت، افراد به دنبال رویارویی با شکستی که به سبب انتساب درونی عدم موفقّیت به ناتوانی خود، به وقوع پیوسته، احساس شرمساری را تجربه می­ کنند. هنگامی که تلاش به منظور بالابردن سطح استنتاج مربوط به توانایی پایین افزایش پیدا کرده، این امر منجر به پدیدآمدن احساس حقارت و افزایش سطح انتظار رویارویی با شکست می­ شود.
الیوت و تراش^[۲۹](۲۰۰۴، به نقل از لئون و ماتیوس، ۲۰۱۰) به منظور پشتیبانی از تجزیه و تحلیل عزت­نفس، رفتار پیشرفت، درباره انتقال ترس از شکست میان نسل­ها به تحقیق پرداختند، از مطالعه­ مقاله آن­ها می­توان نتیجه گرفت، اشخاصی که دارای ترس زیادی از شکست­خوردن بوده، به منظور اجتناب از تجربه احساس شرمساری مواجهه با عدم موفقّیت راهبردهایی جهت حفظ خودارزشی (همانند: خودناتوان­سازی و دست­کشیدن از تلاش­ های مؤثر) را به­کار می­برند. به طور مشابه مک­گرگور و الیوت^[۳۰](به نقل از لئون و ماتیوس ، ۲۰۱۰) ترس از شکست را به عنوان شاخص«بی­کفایتی یکپارچه­ای که شخص را در معرض عدم­پذیرش و رهاسازی توسط افراد مهم زندگی وی قرار داده» بررسی کرده ­اند. آن­ها دریافتند، افرادی که ترس زیادی از شکست بر دیدگاه و راهبرد فرد نسبت به شرایط پیشرفت تأثیرگذار می­باشد. بنابراین، استنتاج توانایی پایین توسط دست­کشیدن از انجام تلاش­ های مؤثر که همراه نظریه خودارزشی رفتار پیشرفت بوده، کاهش داد.
نظریه هدف
این نظریه در حد یک چارچوب شناختی اجتماعی برای اهدافی که افراد در موقعیت پیشرفت پی می­گیرند و اینکه چگونه به خودشان، وظایف تحصیلی و عملکردشان فکر می­ کنند، تمرکز دارند و محدوده­ای را فراهم می­ کنند تا افراد از طریق آن وقایع را تعبیر کنند و به آن واکنش نشان­دهند. (مارتین،۲۰۰۰)
پژوهشگران به این نتیجه رسیده ­اند، که اهداف را می­توان به طور معناداری به گروه­ ها و انواع تقسیم کرده، اما در دهه اخیر بر دو نوع هدف تمرکز کرده ­اند. (میدگلی، کاپلان و میدستون^[۳۱]، ۲۰۰۱)
۱-هدف برای رشد توانایی که هدف تسلط^[۳۲]، هدف یادگیری یا همان هدف وظیفه^[۳۳] نامیده می­ شود.
۲-هدف برای اثبات توانایی که هدف عملکرد^[۳۴]خود هدفی یا هدف وابسته به­خود نامیده می­ شود.
ان دو هدف با وجود نام های متفاوت همپوشی قابل توجهی با هم دارند.
در یک سطح کلی، هدف تسلط، درگیر شدن با رفتار موفقّیت­آمیز به منظور رشد صلاحیت است و هدف عملکردی، درگیر شدن در رفتار موفقّیت­آمیز به قصد اثبات صلاحیت یا اجتناب از اثبات عدم صلاحیت است. (کاپلا و میدگلی ، ۱۹۹۷) به طورخاص، می­توان گفت که هدف تسلط بر تکلیف تمرکز دارد و برای فهمیدن و یادگرفتن موضوع است و فرد در پی آن است که مهارت­ های لازم برای انجام­دادن تکلیف را یاد بگیرد و عملکرد گذشته­اش را در وظایف مشابه فعلی بهبود ببخشد. امّا یک هدف عملکردی، به خودی خود و به طور خاص بر توانایی خود تمرکز دارد و جهت انگیزشی آن موفق­شدن به تلاش کم است و اثبات این مسأله است که فرد توانمند است. (یا اجتناب از اثبات ناتوانی) (آمس^[۳۵]،۱۹۹۲) افراد دارای اهداف وابسته به خود در پی آن هستند که ارزیابی مثبت از صلاحیت خود را به بیشترین حد برسانند و ارزیابی منفی از صلاحیت­شان را تا آن­جا که می­توانند کاهش­ دهند، در اهداف معطوف به وظیفه، افراد بر تسلط خود بر وظیفه و افزایش قابلیت­هایشان تمرکز دارند. (میدگلی و یوردان^[۳۶]، ۲۰۰۱)
در اهداف عملکردگرا، جهت­گیری به سمت اثبات توانایی بالاست و در اهداف عملکردگریز، جهت­گیری به طرف اجتناب از ابراز توانایی پایین است. اهداف تسلط نشانگر رشد صلاحیت و شایستگی از طریق یادگیری، تسلط بر وظیفه و اطلاعات، رشد علمی و مهارتی است و اهداف عملکردگرا نشانه­ی ابراز شایستگی در مقایسه با عملکرد دیگران، اتمام سریع کار و کسب اطلاعات عمومی برای تحصیل پیشرفت است. (مارتین ، ۲۰۰۰ و میدگلی و یوردان ، ۲۰۰۱)
تعریف خودناتوان­سازی
در چنددهه پیش برگلاس و جونز^[۳۷] و همکارانش نظر دادند که افراد تلاش می­ کنند تا شرایط رفتارشان را طوری تنظیم کنند که اگر عملکردشان ضعیف باشد، این شرایط پیش از فقدان توانایی و ارزشمندی به عنوان عملکرد ضعیف جلوه نماید. به عبارت دیگر، افراد مجموعه ­ای از راهبردها را به کار می­گیرند تا به عنوان قربانیان شرایط و نه ناتوان به آن­ها نگریسته شود برگلاس و جونز این راهبردها را خود ناتوان­سازی نامیدند زیرا استفاده از آن ها ممکن است به تضعیف عملکرد بینجامد.
راهبردهای خودناتوان­سازی آن شرایط پیش­آیندی هستند که افراد فراهم می­سازند به این امید که جانشین عواملی شوند که در آینده ممکن است شایستگی آنان را مورد تردید قرار دهد. آرمانی آن است که افراد این شرایط را در عوامل بیرونی جست وجو کنند نه در عوامل درونی به نظر برگلاس و جونز خودناتوان­سازی عبارت است از هر عمل یا زمینه عملی که به فرد امکان می­دهد تا شکست را به عوامل بیرونی (بهانه) و موفقّیت را (به منظور کسب افتخار) به عوامل درونی نسبت دهد.
انواع مختلفی از رفتارها و احساسات هستند که به عنوان راهبردها یا عوامل خودناتوان­ساز شناخته شده ­اند از قبیل مصرف دارو (برگلاس و جونز،۱۹۷۸، کلدینز و آرکین،^[۳۸] ۱۹۸۲)، مصرف الکل (برگلاس و جونز،۱۹۷۸، تاکر و همکاران،^[۳۹]۱۹۸۱، هیگینزو هریس،۱۹۸۸) کم­آموزی^[۴۰] (برگلاس و جونز،۱۹۷۸)، اضطراب امتحان^[۴۱](هریس و همکاران، ۱۹۸۶، یوسونگ،۱۹۸۸)، اضطراب اجتماعی^[۴۲] (اسنایدر و اسمیت،۱۹۸۶،اسنایدر و همکاران،۱۹۸۸)، نشانه­ های بیماری فیزیکی (اسمیت و همکاران،۱۹۸۳)، فقدان تلاش و تمرین، (ماتسو،^[۴۳] ۱۹۹۶، بام گاردنر و لوی^[۴۴]،۱۹۸۸) انتخاب هدف­های غیرقابل دسترس (گرینبرگ،۱۹۸۵) فقدان آمادگی (هریس و اسنایدر،۱۹۸۶)، بهانه­سازی (استروب،۱۹۸۶)، چاقی(شیل و همکاران،۱۹۹۱)، مسامحه کاری، (وسلی،۱۹۹۴) فقدان خواب، همنشینی زیاد با دوستان و یا درگیری در فعالیت­های بسیار (هیگینز و همکاران،۱۹۹۰) (به نقل از هاشمی، ۱۳۸۰)
برخی از پژوهشگران به گونه ­ای به خودناتوان­سازی اشاره کرده ­اند مبنی بر اینکه افرادی که ترس از شکست دارند، برخی مواقع مجموعه ­ای از حالات فیزیکی و روانی و یا نشانه­ های مرضی را مطرح می­ کنند، به نحوی که بتوان شکست را به این نشانه­ها و نه عدم شایستگی اسناد داد. به عبارتی، آن­ها از این نشانه های مرضی و حالات روانی به عنوان راهبردهای خودناتوان­سازی استفاده می­ کنند. (اسمیت و همکاران،۱۹۸۳) این نوع راهبردها را، راهبردهای خودناتوان­ساز خود گزارشی یا خودادعایی گویند( لری و شپرد، ۱۹۸۶).
برخی از پژوهش­ها نشان داده­اند، دانش­آموزانی که اضطراب امتحان داشتند هنگامی که به آن­ها گفته شد، اضطراب تبیین پایداری برای عملکرد ضعیف در یک آزمون است، سطوح بالاتری از اضطراب را گزارش کردند.( اسمیت و همکاران،۱۹۸۳) همچنین اسمیت و همکاران (۱۹۸۵) گزارش دادند، آزمودنی های مرد، هنگامی که معتقد بودند اضطراب، بهانه­ی مناسبی برای توجیه عملکرد ضعیف است، اضطراب اجتماعی بالاتری را گزارش دادند.
اما نوع دیگر از عوامل یا راهبردهای ناتوان­ساز در پیشینه مربوط به این پدیده بیان می­دارد که افراد برای تبیین عملکرد بعدی خود، از قبل موانعی را برای عملکرد ایجاد می­ کنند و انتظار می­رود این موانع احتمال عملکرد درست را کاهش دهند، و در این حال بهانه­ای قابل باور برای شکست ارائه کند. به عنوان مثال جونز و برگلاس (۱۹۷۸) پیشنهاد کردند دانش­آموزی که خواب زیاد قبل از امتحان را دلیل بر شکست می­داند، بازیگر گلف که هیچ تمرین نمی­کند، کم­آموز و کسی که به مصرف مواد الکلی می ­پردازد، ممکن است مواردی از خودناتوان­سازی باشند. به این نوع راهبردها، راهبردهای ناتوان­سازی رفتاری^[۴۵] یا اکتسابی^[۴۶] می­گویند. (لری و شپرد،۱۹۸۶، رودوالت و فیرفیلد،۱۹۹۱)
مطالعات بعدی یافته­های برگلاس و جونز را تکرار و تائید کرد. این مطالعات نشان دادند، آزمودنی­هایی که ترس از شکست دارند، گاهی اوقات از داروهایی استفاده می­ کنند که عملکرد را مختل می­ کند. ( کلدینر و آرکین، ۱۹۸۲، گیبونز و گادرت،۱۹۸۴) پژوهش­های دیگر نشان دادند مردم، هنگامی که اطمینانی به موفقّیت ندارند، تلاش کمتری انجام می­ دهند. ( فرانکل و اسنایدر، ۱۹۷۸، شیرو رام کین، ۱۹۸۹، به نقل از هاشمی، ۱۳۸۰)
پژوهش­های انجام­شده بر روی خودناتوان­سازی از سال ۱۹۷۸ تا ۲۰۰۷ نشان دادند که خودناتوان­سازی با سازه­های روان­شناختی مختلفی همبستگی دارد. خودآگاهی اجتماعی، اضطراب اجتماعی و عزت­نفس (رودوالت و همکاران، ۱۹۹۱، استورب، ۱۹۸۶)، ترس از شکست روبه­رویی با تهدید قدر و منزلت (رودوالت و هیل،۱۹۹۵)، ترس از نادان جلوه­کردن (اردن و میدگلی،۱۹۹۸)، پایگاه اجتماعی-اقتصادی و جنس( هیرت و همکاران، ۲۰۰۰)، افسردگی، کم­رویی، وظیفه­ شناسی(راین و همکاران)، عزت نفس، کمال گرایی (وانت و کلینتمن، ۲۰۰۶)، عذرتراشی (هیگینز، اسنایدر و برگلاس،۱۹۹۰)، فرزندپروری (وانت و کلینتمن، ۲۰۰۲، گریون و همکاران، ۲۰۰۴ همگی به نقل از حیدری و همکاران، ۱۳۸۸) از جمله متغیرهای مربوط به خودناتوان­سازی هستند.

محیط ساخته‌شده قابل‌برگشت

 

 

 

زمین­های زراعی

 

سیستم­های کشت

 

 

 

مراتع، جنگل­ها

 

سیستم­های تغییریافته

 

 

 

ث

 

زمین­های محدود

 

جنگل­های دست‌نخورده

 

اکوسیستم­های بارور طبیعی

 

 

 

نواحی غیر بارور

 

بیابان­ها، یخ‌پهنه‌ها

 

 

 

منبع: همان
بر اساس روش کلی ابداع‌شده‌ی واکرناگل و ریز^[۷۹]، محاسبه­ی شاخص ردپای بوم‌شناختی شامل مراحل زیر است:
تخمین سرانه­ی مصرف سالانه­ی مواد مصرفی اصلی بر اساس مجموع داده ­های منطقه‌ای و تقسیم میزان مصرف کل به میزان جمعیت.
تخمین زمین اختصاص داده‌شده به هر نفر برای تولید هر مورد مصرفی، از طریق تقسیم متوسط مصرف سالانه­ی هر مورد بر متوسط سالانه­ی تولید، یا بازده زمین.

محاسبه­ی متوسط کل ردپای بوم‌شناختی هر نفر از طریق جمع‌کردن تمام مناطق اختصاص داده‌شده برای همه بخش­هایی که در یک­ سال توسط یک فرد، مصرف‌شده است.
محاسبه­ی ردپای بوم‌شناختی برای جمعیت منطقه­ معین که با محاسبه­ی حاصل‌ضرب متوسط ردپای هر نفر در اندازه‌ی جمعیت به دست می ­آید .(Wackernagel & Rees,1996: 68)
ردپای بوم‌شناختی در شکل اولیه­ خود از رابطه­ شماره­ ۴ محاسبه می­ شود:
رابطه شماره۴ :
EF =
در این رابطه D­: تقاضای سالانه به یک محصول وy: بازده سالانه­ی همان محصول است. واحد اندازه‌گیری ردپای بوم‌شناختی هکتار جهانی است. هکتار جهانی با کمک دو عامل ارزیابی می­ شود. ضریب بازده^[۸۰]­که متوسط بازده ملّی هر هکتار پهنه‌ی زمین را با متوسط بازده جهانی همان نوع زمین، مقایسه می­ کند .ضریب تعادل^[۸۱] که بهره­وری نسبی میان انواع مختلف پهنه­های زمین و آب را نشان می­دهد .بنابراین ردپای بوم‌شناختی به شکل رابطه شماره ۵ خواهد بود.
رابطه شماره ۵ : EF=
در این رابطه P: میزان محصول به‌دست‌آمده یا پسماند به‌جامانده برای­()­؛ YN : متوسط بازده ملی برایP ­؛ YF وEQF: به ترتیب ضریب بازده و ضریب تعادل برای کشور و نوع پهنه­ی زمین در موضوع مورد­بحث هستند.
هر منطقه دارای ظرفیت زیستی خاص خود است و همچنین ظرفیت زیستی جهانی نیز وجود دارد که پشتیبان ظرفیت­های منطقه­ای است. در یک منطقه ما شاهد ورود و خروج مواد و منابع هستیم. هر منطقه بر اساس ظرفیت خود میزان خاصی منابع تولید می­ کند و از این میزان مقادیری را به خارج از منطقه صادر و در صورت کمبود، مقادیری را وارد می­ کند. در­نهایت از جمع تولیدات منطقه­ای و واردات به منطقه و کم کردن مقادیر صادرات به دیگر نقاط، ردپای مصرف برای منطقه محاسبه می­ شود. در شکل زیر ورود و خروج منابع را در یک سیستم (منطقه) مشاهده می­ شود (سردارآبادی،۱۳۹۳ :۲۴ ).
شکل شماره۳: جریان تولید و صادرات و واردات منابع درون یک سیستم

منبع : همان
پس­ از محاسبه­ی ردپای بوم‌شناختی، ظرفیت زیستی برای تعیین پایداری یا ناپایداری محاسبه‌شده و با ردپای بوم‌شناختی مقایسه می­ شود. ظرفیت زیستی، نواحی زمین حاصلخیزی است که برای تولید منابع و جذب پسماند وجود دارد. ظرفیت زیستی مناطقی مانند صحرای افریقا و کوه­های آلپ که زندگی در آنجا وجود ندارد را شامل نمی‌شود. به‌طور خلاصه ظرفیت زیستی توانایی پهنه­های خاکی و آبی برای تهیه خدمات بوم‌شناختی است. ظرفیت زیستی یک منطقه برای هر نوع پهنه زمین مطابق رابطه شماره۶ محاسبه می­ شود.
رابطه شماره۶:
BC
BC: ظرفیت زیستی A: نواحی موجود برای مصرف یک نوع زمین معین YFوEQF : به ترتیب ضریب بازده و ضریب تعادل برای انواع پهنه­های زمین (همان).
مزیت­ها و معایب روش ردپای بوم‌شناختی:
مزایای ردپای بوم‌شناختی
که این مزایا عبارت‌اند از:
سازمان‌دهی داده­ای حاصل از منابع مختلف: ارزیابی ردپای بوم‌شناختی، چارچوب مشخصی برای جمع‌ آوری اطلاعات مورداستفاده از منابع و ضایعات را فراهم می­آورد. به‌بیان‌دیگر این روش، به‌مثابه سازمان دهنده اطلاعات لازم برای مدیریت محیطی عمل می­ کند. ارزیابی ردپای بوم‌شناختی، اطلاعاتی در مورد داده ­های ورودی و منابع مربوط به دست می­دهد و امکان مطالعه مورد به مورد و جلوگیری از تداخل جزئیات اطلاعاتی را فراهم می­ کند. با توجه به طبیعت جامع گرا و قابلیت آن برای بیان تقاضای منابع، می­توان گفت که داده ­های حاصل از ارزیابی­های ردپای بوم‌شناختی می­توانند مرجع سایر داده ­ها قرار گیرند.
جمع‌کردن اطلاعات واگرا : وجود چارچوبی مشترک و واحد برای مقایسه کاربردهای زیست‌محیطی، ارتباط دادن اجزای مختلف را با­هم ممکن می­سازد. نتایج قابل‌فهم و واحدهای مشترک کمک می‌کند که هر فرد مطالب و داده ­های خود را به دیگران منتقل نماید، مثلاً به مدیران زیست‌محیطی اجازه می­دهد که بتوانند در مورد قابلیت عملکرد محیط‌زیست باهم گفتگو کنند. با ایجاد چنین شبکه ساده­ای که استفاده از منابع را به ظرفیت زیستی زیست‌کره مربوط می­سازد، می­توان مفاهیم قابل‌فهمی از تحمل‌پذیری شهرها برای همه مردم مطرح کرد. به‌این‌ترتیب مردم می­توانند در شناسایی موقعیت­ها برای رفع مشکل همکاری کنند.
شناسایی اولویت‌ها: دادن اطلاعات زیست‌محیطی در یک زمینه مشترک، امکان شناسایی اولویت‌های لازم را فراهم می­ کند. به‌ویژه اگر این اطلاعات با اطلاعات اقتصادی و کیفیت ارزیابی زندگی همراه باشد، می­توان موقعیت­های اقتصادی را برای کاهش ردپای بوم‌شناختی شناسایی کرد. با بررسی امکانات فناورانه برای کاهش مصرف انرژی بدون آنکه بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد، می­توان در انرژی و هزینه­ها صرفه‌جویی‌های زیادی کرد.
مشخص کردن ریسک­ها و کاربردهای ناشناخته: ارزیابی ردپای بوم‌شناختی به مدیران زیست‌محیطی اجازه می­دهد که حوزه ­های مهم تقاضای منابع را که هنوز جزو اطلاعات مدیریت زیست‌محیطی نیستند، شناسایی نمایند. با داشتن تقاضا برای کلیه منابع مهم، می­توان جریان منابع را تعیین نمود. این تصویر کامل­تر اجازه و فرصت صرفه‌جویی در منابع و کاهش هزینه­ها (یا افزایش سود) را به همراه دارد.
پیگیری پیشرفت­ها به‌مرورزمان: منابع اطلاعاتی که قابلیت عملکرد بوم‌شناختی را هر­سال تعیین می­ کنند، امکان مقایسه نتایج و پیگیری پیشرفت­ها را به‌مرورزمان فراهم می­آورند.
امکان بحث در مورد تحمل‌پذیری شهرها: ارزیابی ردپای بوم‌شناختی شرایط را برای بحث در مورد تحمل‌پذیری شهرها و محاسبه و مقایسه گزینه­ های مختلف برای صرفه‌جویی فراهم می­آورد، برای مثال،­ می­توان یک برنامه بازیافت ضایعات برای شناسایی صرفه‌جویی‌های واقعی ساخت. (wackernagel,2003: 37)
معایب روش ردپای بوم‌شناختی:
از معایب این رویکرد نیز می­توان به موارد زیر اشاره کرد:
روش جاپای بوم‌شناختی تنها شامل مصرف و ضایعاتی است که مستلزم نواحی زمین است.
مشکل‌آفرین‌ترین بعد و جنبه، ایده­ جمع‌بندی گروه ­های مختلف زمین در یک عدد واحد است.
این شاخص بیشتر روی مسائل کمی تأکید دارد و کمتر مسائل کیفی را در نظر می­گیرد.
شاخص ردپای بوم‌شناختی تغییر فناوری را نادیده می­گیرد.

صاحب کالا حق دارد از تاریخ ابلاغ ضبط تا ۲ ماه به دادگاه شهرستان مراجعه کند در غیر اینصورت کالا به مالکیت قطعی دولت در خواهد آمد.»
با توجه به ماده ۳۱ قانون گمرکی و مواد دیگری که به نوعی با کالاهای ممنوع الورود و ممنوع الصدور مرتبط هستند میتوان گفت که قانون امور گمرکی در مواردی تلویحاً و نه تصریحاً به موضوع جرایم صوتی و تصویری پرداخته و ورود یا خروج کالاهای موضوع ماده ۲۱۳ از قانون مجازات عمومی را ممنوع کرده است.
۱۱-آئین نامه جمع آوری و فروش کالاهای ممنوع و غیر مجاز مصوب خرداد ماه ۱۳۵۰ کمیسیونهای مجلس
این آئین نامه در واقع نحوه اجرای قانون جمع آوری و فروش کالاهای ممنوع و غیر مجاز مصوب خرداد ۱۳۵۰ را مشروحاً بیان کرد و تلویحاً به اشیاء مطرح در ماده ۲۱۳ از قانون مجازات عمومی نیز پرداخته است. با توجه به اینکه این آئین نامه در واقع دستورالعمل اجرائی قانون فوق الذکر می باشد لذا چون مواد مربوط در قانون فوق الوصف بیان گردید دیگر از شرح آئین نامه کفایت نموده و برای جلوگیری از اطاله کلام آئین نامه مذکور مورد شرح قرار نگرفته تا از حوصله این رساله خارج نگردد.

غیر از موارد تصریح شده در آئین نامه نظارت بر نمایشها و صدور پروانه ی نمایش مصوب ۱۷/۱۲/۱۳۴۷ در خصوص مصداقهای مربوط به صدور ماده ۲۱۳ از قانون مجازات عمومی چنین آمده است:
«در شرایطی که طرح- تصویر- گراور- نقاشی – دارای اشکال و مشخصات ذیل باشد بر عفت و اخلاق عمومی تأثیر گذاشته و آنرا جریحه دار می نماید که عبارتند از:
۱-به مقدسات مردم اعم از ادیان و کتب آسمانی و دین مقدس اسلام و مذهب شیعه اثنی عشری و ائمه اطهار توهین نماید.
۲-اسائه ادب به شخصیتهای بزرگ مذهبی و سیاسی مملکت نماید.
۳-صحنه های اهانت آمیز نسبت به مقدسات و مفاخر تاریخی و ملی ایران را نشان دهد.
۴-نمایشگر اعمال رذیله و غیر انسانی که در آن اعمال ناشایست موجه جلوه گر شده باشد.
۵-ارائه مناظر و نشان دادن جزئیات و ادای کلمات که منافی عفت و اخلاق عمومی است.
۶-چاپ و انتشار عکسهای زنان به صورت عریان و مصرفی و تبلیغ هنر پیشه ها و رقاصه های سینماها و کاباره های غربی و ارائه اخبار جنائی جنسی و دیگر رویدادهای نابهنجار باشد.»
در این آئین نامه مصادیقی که در آن اشیاء تصریح در ذیل ماده ۲۱۳ از قانون مجازات عمومی باعث تأثیر منفی بر عفت و اخلاق عمومی می گردد و آنرا جریحه دار می نماید شمرده شده است هر چند این نوع تصریح کردن موجب ایجاد رویه های واحد در محاکم قضائی و مراجع قانونی می گردد اما با آئین نامه قانون را محصور کردن امری غیر صحیح بنظر میرسد چه اینکه اگر نیاز به تصریحی باشد بایستی در خود قانون ذکر گردد نه اینکه در آئین نامه تصریح شده باشد.
ملاحظه می شود که قوانین و مقررات قبل از انقلاب اسلامی تا حد زیادی به موضوع جرایم مربوطه به صوت و به ویژه تصویر که موجب خدشه دار شدن عفت و اخلاق عمومی میشود، توجه داشته و نسبت به این اعمال ضمانت اجرای کیفری قائل شده است که با توجه به موقعیت زمانی و رژیم سیاسی حاکم بر آن زمان، قابل تحسین است.
مبحث پنجم: مقررات حاکم بر جرایم مربوط به صوت و تصویر بعد از انقلاب اسلامی
انقلاب یعنی تغییر دادن وضعیت حاکم و موجود و ایجاد یک وضعیت اجتماعی جدید، این تغییر وضعیت ممکن است علل مادی یا به علت احساسات ملی و وطن دوستی یا به علل ارزشی و معنوی باشد.
انقلاب اسلامی ایران همچنانکه از نام مقدس آن آشکار است یک انقلاب ارزشی و معنوی بود و هست این انقلاب بدنبال شروع و گسترش اعتراضات مردمی به از بین رفتن ارزشهای مقدس دینی و انسانی بوقوع پیوسته و بالاخره در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ باعث تغییر رژیم سیاسی و حاکمیت ارزشها گردیده است.
بدنبال این تغییر و تحول عمیق در زندگی فردی و اجتماعی مردم قوانین کیفری نیز بتدریج دچار تغییر و تحول گردید و تغییرات در نظام کیفری ایران گاه بحدی بود که برخی اعمالی را که در نظام قبلی جرم نبود جرم بحساب آمد و شاید بتوان ادعا کرد که بیشترین این تحولات مربوط به جرایم اخلاقی می گردید که جرایم مربوط به صوت و تصویر را نیز شامل می گردد. از طرف دیگر با توجه به اینکه انقلاب ایران ماهیت دینی داشته یعنی اسلامی بود در نتیجه قوانین و مقررات اسلامی به هر گونه ابتذال و فرهنگ فساد و برهنگی مخالف بود و همین امر باعث فروپاشی کانون کلوپها و مراکز فساد و فحشا گردید. پیگیری برای اجرای احکام اسلامی و تغییر در هنجارهای مغایر با فرهنگ اسلامی از جمله اهداف عمده ی انقلاب اسلامی بوده بطوریکه علمای اسلامی ترویج فرهنگ منحط غربی را جایز ندانسته و اعتقاد به این امر داشتند که کلیه قوانین و مقررات باید بر اساس و مبنای اسلامی تعیین گردد.
مهمترین اقدامات انجام شده پس از پیروزی انقلاب اسلامی در لیست مبارزه با جرایم صوتی و تصویری که در جهت رعایت حریم عفاف و احترام به اخلاق عمومی شکل مبارزه قانونی به خود گرفت عبارتند از:
۱-قانون مجازات اسلامی، بخش تغییرات، مصوب ۱۳۶۲
۲-قانون منع استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب ۱۳۷۳
۳-قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز می نمایند مصوب ۱۳۷۲
۴-قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰
۵-قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز می نمایند مصوب ۱۳۸۶
ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۷۵ که در واقع بازنویسی ماده ۱۰۴ قانون تعزیرات ۱۳۶۲ می باشد، مقرراتی راجع به آن دسته از اعمالی که عفت و اخلاق عمومی را جریحه دار می کند، از جمله نقاشی، تصاویر، فیلم، نوار سینما و … پیش بینی نموده است.
مطابق بند یک این ماده که اشعار می دارد:
«هر کس نوشته یا طرح، گراور، نقاشی، تصاویر، مطبوعات، اعلانات، علائم، فیلم، نوار، سینما و یا به طور کلی هر چیزی که عفت و اخلاق عمومی را جریحه دار نماید، برای تجارت یا توزیع به نمایش و معرض انظار عمومی گذارد یا بسازد یا برای تجارت و توزیع نگهدارد. به حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یک یارد و مجازات مذکور محکوم خواهد شد.»
مطابق ماده ۳ قانون نحوه ی مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز می نمایند مصوب ۱۳۷۲، که اشعار می دارد:
«عوامل تولید، توزیع، تکثیر و دارندگان آثار سمعی و بصری غیر مجاز، اعم از اینکه عوامل مذکور مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشد و یا بدون مجوز باشند، با توجه به محتوای محصول علاوه بر ابطال مجوز، به مجازات مندرج در بندها و تبصره های ماده فوق الذکر محکوم خواهد شد.»
لازم به ذکر است که در بعضی از قوانین جزایی وضع شده بعد از انقلاب اسلامی، در یک یا چند ماده به جرایم مربوط به صوت و تصویر نیز اشاره شده است.
در ماده ۲۸ قانون مطبوعات مصوب ۱۳۶۴ آمده است:
«انتشار عکس ها و تصاویر و مطالب خلاف عفت عمومی ممنوع و موجب تعزیر شرعی است و اصرار بر آن موجب تشدید تعزیر و لغو پروانه خواهد بود.»
همچنین ماده ۳ قانون نحوه ی حفظ آثار و یاد حضرت امام خمینی (ره) مصوب ۱۳۶۹ مقرر می دارد:
«هر کس از روی سوء نیت آثار تقلبی و یا تصویر یا مجسمه یا فیلم یا نوار ساخته شده از حضرت امام را توزیع یا در مرئی و منظر عمومی قرار دهد، به مجازات سه ماه تا یک سال حبس و یا تا ۳۵ تا ۷۴ ضربه شلاق و پنجاه هزار ریال تا پانصد هزار ریال جزای نقدی و یا به هر دو مجازات محکوم می شود.»
جرم مذکور در این ماده نیز یکی از مصادیق توزیع آثار منافی عفت و اخلاق عمومی را بیان می کند و به دلیل اهمیت آن در ماده جداگانه ای پیش بینی شده است و از عموم ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی خارج است.
در ادامه باید افزود که بر اساس طرح و اصلاح قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز می نمایند مصوب ۱۳۸۶ هر شخص حقوقی و حقیقی که مبادرت به هر گونه اعمالی برای معرفی آثار سمعی و بصری غیر مجاز به جای آثار مجاز نماید و یا با تکثیر بدون مجوز آثار مجاز موجب تضییع حقوق صاحبان اثر شود و اعم از جعل بر چسب رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی الصاق شده بر روی نوار و یا تعویض نوار با محتوای داخل کاست نوار دارای برچسب و نظایر آن، بر حسب مورد علاوه بر مجازات جعل و پرداخت خسارت وارده در جایی که تضییع حق موجب خسارت مالی است در صورت مطالبه صاحبان اثر خسارت وارده را جبران می کند و در هر حال به جریمه نقدی از دو میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد.
ذکر این نکته ضروری است که بدانیم با توجه به اینکه قانون سمعی و بصری مصوب ۱۳۷۲ به نحو شایسته ای جامع و کامل نبود و جای سوء استفاده برای بسیاری از افراد با توجه به امکانات رسانه ای نوین دانست لذا با توجه به اخبار متعدد مبنی بر توزیع و تکثیر فیلم های خصوصی و یا مستهجن در چند سال گذشته و پدید آمدن نوعی نگرانی در بین شهروندان و خانواده ها خلاء احساس شد که این خلاء را قانون گذار باید بنحوی پر می کرد. همچنین در قانون سال ۷۲ هیچ اشاره ای به مفسد فی الارض نشده بود اما در قانون جدید سال ۱۳۸۶ این مسئله نیز مورد توجه قرار گرفت.
«بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مجازات اسلامی، مجازات مفسد فی الارض یکی از چهار مورد قتل، آویختن به دار، اول قطع دست راست و سپس پای چپ و نفی بلد است و تعیین نوع مجازات در اختیار قاضی است.»
در سال ۷۸ رأی وحدت رویه ای از سوی دیوان عالی کشور صادر شد مبنی بر اینکه طبق ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی که به موجب ماده ۷۲۹ همان قانون تمام قوانین مغایر با آن ملغی شد، نگهداری، طراحی، نصب، نقاشی، نوار سینمایی و ویدئویی و به طور کلی هر چیز که عفت و اخلاق عمومی را جریحه دار کند اگر به منظور تجارت و توزیع باشد حرام است و صرف نگهداری وسایل مذکور در صورتی که تعداد آن مورد برای امر تجارت و توزیع نباشد، از شمول ماده ۶۴۰ خارج و فاقد جنبه ی جزایی است. این رأی وحدت رویه در واقع قانون سال ۷۲ را بلا اثر نمود یعنی اعلام داشت که صرف نگهداری آثار یاد شده جرم نیست اما با توجه به قانون جدید و تأکید آن بر ماده موجود در قانون سال ۷۲ مبنی بر جرم بودن نگهداری این آثار، در واقع رأی وحدت رویه سال ۷۸ بلا اثر شده و قانون جدید ملاک صدور رأی قرار گرفته است در پایان باید ابراز گردد که این قانون در یک بررسی کلی به نظر می رسد قانون جامع و کاملی بوده و مجازاتها متناسب به نظر می رسند اما باید دید در مقام اجرا چه صورتی به خود خواهد گرفت. با وجود تمام این قوانین و مقررات، طبق قانون اساسی حریم خصوصی اشخاص باید حفظ شود و لذا مجریان این قانون و ضابطان نباید حریم خصوصی افراد را در مقام اجرا مورد تعرض قرار دهند مگر با حکم قضایی که این امر نیز در قانون اساسی مورد توجه قرار گرفته است. این موارد از جمله مهمترین مقررات قانونی بوده اند که بعد از انقلاب اسلامی در مورد جرایم سمعی و بصری تصویب و اجرا شده اند که در ادامه مفصلاً به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
سخن محقق (نتیجه گیری)
همانطور که می دانیم بدنبال نیازهای موجود در جامعه و افزایش روز افزون جرایم و به وجود آمدن شیوه های مختلف ایجاد جرم می بایست در هر مدت زمانی با توجه به نیاز جامعه قانونگذار دست به جرم انگاری بزند تا بدین طریق بتواند با روش های نوین جرایم به مبارزه بنشیند و عاملان آنها را به جزای اعمال خویش برساند. همان طور که سیر تکاملی قوانین در رابطه با موضوع را مشاهده نموده ایم قانونگذار هر دوره بهتر از دوره قبل این جرایم را مورد کانون توجه قرار داده و تمامی سعی خویش را برای جلوگیری و مجازات آنها نموده است.
نتیجه گیری کلی از بخش
از آنچه که در پیش در مورد معنای صوت حرام که همانا غناء نامیده می شود بیان گردید معلوم می گردد که در بین لغت شناسان در مورد معنای دقیق این کلمه اختلاف نظر وجود دارد که این امری بدیهی است چرا که اختلاف نظر در مورد این گونه مسائل همیشه وجود داشته و عقاید و نظرات هر شخص جای خود محترم است ولی اینکه کدام تعریف از صوت و تصویر غیر مجاز بهترین و کاملترین تعریف است باید به درستی آن را مورد نقد و بررسی قرار داد تا تعریفی که با اصول اعتقادی جامعه و هماهنگ با آن است را دریافت داشت. در قانون مبارزه با اشخاصی که … مصوب ۱۳۸۶ بدرستی ارکان اینگونه جرایم را مورد توجه قرار داده و تعریف دقیق و صحیحی را بیان داشته است هر چند در قانون ۱۳۷۲ نیز این گونه جرایم مد نظر قانونگذار قرار گرفته ولی در پاره ای از موارد قانون مذکور کاستی هایی داشته است که در قانون مصوب ۱۳۸۶ آن نقایص برطرف گردیده است.
همانطور که می دانیم اعمالی می تواند جرایم صوتی و یا تصویری باشد که بر ضد اخلاق حسنه و یا عقاید عامه مردم باشد در بخشی که گذشت این نکته به درستی مورد توجه قرار گرفته است و سابقه قوانین موجود چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی بیان گردیده است تا بدین طریق در درک هر چه بهتر اینگونه جرایم و سیر تکاملی قانونگذاری آن مشخص گردد. قانونگذار در هر دوره زمانی تمام سعی و تلاش خویش را به کار بسته تا هر چه بهتر بتواند قانونی را تصویب نماید که با ارزشهای اسلامی منطبق باشد و سرانجام این تلاش تصویب قانون سال ۱۳۸۶ جرایم سمعی و بصری بوده که البته هنوز نیز در پاره ای از موارد احتیاج به تغییر دارد.
بخش دوم
ارکان تشکیل دهنده جرایم سمعی و بصری
(صوتی و تصویری)
هر جرم برای خویش از سه رکن تشکیل شده است: ۱-رکن قانونی۲-رکن مادی ۳-رکن معنوی . ذکر این نکته ضروری است که در صورت جمع بودن هر سه رکن در یک عمل آن عمل جرم محسوب می شود به عنوان نمونه عمل خودکشی چون در هیچ یک از مواد قانونی عنوان جرم ندارد بنابراین حتی شخصی که بخواهد اقدام به شروع این عمل نماید، شروع به جرم نیز تحقق نمی یابد و قابل مجازات نخواهد بود.
ارکان یک جرم باید به درستی و کامل مورد بررسی قرار گیرد تا حدود هر قانون مشخص شود و از تفسیرهای مختلف آن جلوگیری به عمل آید. به عنوان مثال قانونگذار در قانون سال ۱۳۸۶ جرایم سمعی و بصری مجازات بیشتر و کمتر از ده نسخه که عمده تلقی می شود را بیان داشته ولی در مورد خود ده نسخه از مجازات چیزی نگفته است که این خود باعث تفاسیر متعدد در این مورد گردیده که جای اشکال است. مضاف بر آن به خاطر عجین بودن این گونه از جرایم با اخلاق و فرهنگ عمومی حساسیت عامه مردم نسبت به آن بیشتر بوده و مردم به دنبال قواعدی هستند که بهتر بتواند به ارزشها و عقاید آنها احترام بگذارد. لذا قانونگذار باید با بررسی و تفحص بهترین قانون را تصویر و ارکان آن را مشخص نماید تا بدین طریق ارضاء خاطر عامه را به دست آورد.
فصل اول: رکن قانونی
همانطور که در بحث قبلی بیان شد یکی از ارکان جرم، رکن قانونی آن می باشد. قانونگذار برخی از اعمال را جرم محسوب و برای ارتکاب آنها مجازات در نظر می گیرد و اشخاصی که آن فعل یا ترک فعل غیر قانونی را انجام دهند مرتکب جرم گردیده، مجازات می شوند. یکی از اساسی ترین اصول حقوقی، اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها می باشد این اصل به ما می فهماند که تا عملی از نظر قانونگذار به عنوان جرم ذکر نشود ارتکاب آن مجازاتی در بر نخواهد داشت. بر اساس این اصل مجازاتها نیز باید قانونی بوده و در قانون حدود آن مشخص شده باشد و اجرای مجازات بیش از مقدار ذکر شده در قانون با این اصل منافات دارد. قاعده فقهی «قبح عقاب بلا بیان» نیز مؤید همین مطلب می باشد. قبیح است شخص را مجازات کنیم در صورتی که از قبل آن عمل را به عنوان عمل غیر قانونی ابراز نکرده باشیم.
مبحث اول: مبانی جرم انگاری

تعهد به وعده‌های داده شده، وسیله‌ای برای دست یابی به رضایتمندی، وفاداری و حفظ مشتریان و تضمین سودآوری بلندمدت آنان است که باعث می‌شود اعتماد در مشتریان به وجود آید انجام ندادن تعهدات و وعده‌ها، ذهنیت مشتریان را درمورد شرکت خدشه دار می‌کند. بنابراین، انجام دادن تعهدات، یکی از ابعاد مهم در موفقیت روابط مشتری است. مشتریان با تعهد بالا به خاطر منفعت‌هایی که در گذشته کسب کرده اند، تلاش‌های متقابلی مانند تبلیغ از شرکت می‌کنند.(ریچارد، ۱۹۹۷)

الینجر و همکارانش در سال ۱۹۹۹ در تحقیقی استناج کردند ارتباطات در تغییر اعتقادات و نگرش مشتریان نسبت به سازمان اثرگذار است. مشتریان در تعاملات روزانه خود با سازمان و در نگاه دیگری در بلندمدت راضی و خشنود نگاه داشته شوند، زیرا چنین تماس هلی مشتری مدارانه‌ای عموما بر تعیین ابعادی که مشتریان در ارزیابی‌های خود در مورد نحوه برآورده ساختن نیازهای خود توسط سازمان بکار می‌گیرند، تمرکز دارد وی ۳ مورد را در رابطه با اثربخشی ارتباطات مطرح می‌کند.و ارتباط هر یک از این ابعاد را با رضایتمندی و وفاداری می‌سنجد، این موارد به شرح زیر است:
۱) تفاوت در نحوه رفتار با افراد مختلف.
۲) ارتباط با نمایندگان فروش سازمان(یا فردی مه از طرف سازمان مسئول ارتباط با مشتریان است).
۳) تناوب ملاقات‌ها و یا تماس‌ها.
در این تحقیق الینجر با نتایجی که بدست آورد، بیان می‌کند که وفاداری مشتری از ارتباطات، میزان و نحوه آن اثرپذیر است.(الینجر و سایرین، ۱۲۹، ۱۹۹۹)
از نظر رابینز تعارض زمانی به وجود می‌آید که فرد درک می‌کند طرف مقابل بدنبال مقابله با اوست و یا قصد دارد مانع رسیدن وی به هدف مورد نظرش شود. عواملی مانند تغییرات مستمر در شیوه‌های انجام کار، کارهای تیمی بیشتر، تفاوت‌های ادراکی بین افراد، تفاوت ارزش‌ها در افراد مختلف، منابع محدود و مشترک و ضعف در ارتباطات موجب شده‌اند تا تعارض را در دنیای امروز امری اجتناب ناپذیر سازند.اما مدیریت تعارض به توانایی برای حداقل کردن پیامدهای منفی و آشکار تعارض بالقوه اشاره دارد، البته قبل از آن که به مشکلی بیانجامد (اندرسون و ناروس، ۱۹۹۰: ۴۴). اندرسون و ویتز معتقدند تعارض در رابطه نشان از عدم تعهد اعضای رابطه به رابطه است و همچنین افزایش تعارض در یک رابطه به کاهش اعتماد طرفین به یکدیگر و کاهش تمایل به ایجاد و حفظ رابطه‌ی بلندمدت منجر می‌شود (اندرسون و ویتز، ۱۹۸۹: ۳۱۹).
H1: بازاریابی رابطه‌مند بر وفاداری مشتریان مواد شوینده شرکت گلرنگ، تاثیر مثبت و معنادار دارد،
H11: اعتماد‌سازی شرکت مواد شوینده گلرنگ بر وفاداری مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
H21: تعهد شرکت مواد شوینده گلرنگ بر وفاداری مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
H31: مدیریت ارتباطات شرکت مواد شوینده گلرنگ بر وفاداری مشتریان تاثیر مثبت ومعنادار دارد.
H41: مدیریت تعارض شرکت مواد شوینده گلرنگ بر وفاداری مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
تحقیقیات متعددی به بررسی ارتباط رویکرد بازاریابی رابطه‌مند با رضایت مشتری پرداخته است. بارنز و هاولت در مطالعات خود در زمینه خدمات مالی به این نتیجه دست یافتند که تعامل احساسی در روابط میان بنگاه و مشتریانش حیاتی است. اینچنین روابطی کمتر توسط رقبا تقلید می‌شده و لذا ایجاد چنین احساسی از روابط در میان مشتریان بسیار مهم است (بارنر و هاولت، ۱۹۹۸ ص۲۱)
بازاریابی رابطه مند رویکردی بلند مدت دارد که، هدف اصلی آن ارائه ی ارزش در بلند مدت به مشتری است و معیار موفقیّت نیز رضایت بلند مدت مشتری می‌باشد (کاتلر و دیگران، ۱۹۹۹). رضایت مشتری، ارزیابی او پس از خرید یک خدمت است، که از تجربه مصرف حاصل شده است( شارما و پاترسون، ۲۰۰۰). رضایت مشتری را می‌توان به عنوان بنیان نهایی در بازاریابی مدرن تلقی کرد، به طوری که موفقیت بنگاه در گرو شناسایی و ارضای رضایت بخش نیازها و خواسته های مشتری برتر از رقباست. تحقیقات متعددی به بررسی ارتباط رویکرد بازاریابی رابطه مند با رضایت مشتری پرداخته است. بارنز و هاولت در مطالعات خود در زمینه ی خدمات مالی به این نتیجه دست یافتند که تعامل احساسی در روابط میان بنگاه و مشتریانش حیاتی است. این چنین روابطی کمتر توسط رقبا تقلید می‌شده و لذا ایجاد چنین احساسی از روابط در میان مشتریان بسیار مهم است ( بارنز و هاولت^[۱۰۰]، ۱۹۹۸). تراواتاناونگ و دیگران (۲۰۰۷) در تحقیقی تحت عنوان بازاریابی رابطه مند، رویکردی برای بهبود رضایت مشتری، به این نتیجه دست یافت که عوامل تشکیل دهنده بازاریابی رابطه مند تأثیر مستقیمی بر رضایت مشتریان دارند. و تاثیر بنیان‌های بازاریابی رابطه‌مند از جمله: اعتماد، تعهد، ارتباطات و مدیریت تعارض را بر رضایت مشتری در طول چرخه‌ی حیات رابطه مورد بررسی قرار دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که متغیّر اعتماد با رضایت از رابطه در مراحل ساخت و بلوغ رابطه، در ارتباط بوده، درحا لی که متغیّر تعهد در مرحله‌ی بلوغ با رضایت از رابطه ارتباط داشته است. هم چنین متغیّر مدیریت تعارض نیز بر رضایت از رابطه درمرحله‌ی افول تأثیری نداشته است.(ونگ وهمکاران، ۲۰۰۸) در این تحقیق الینجر با نتایجی که بدست آورد، بیان می‌کند که رضایتمندی مشتری از ارتباطات، میزان و نحوه آن اثرپذیر است.(الینجر و سایرین، ۱۲۹، ۱۹۹۹) رضایتمندی و نیات رفتاری می‌توانند به وسیله تکنیک‌های ارتباطی مورد استفاده ارائه دهندگان خدمت تحت تاثیر قرار گیرند(بندال وپاورز، ۵۹۲، ۲۰۰۳)
H2: بازاریابی رابطه‌مند بر رضایت مشتریان مواد شوینده گلرنگ، تاثیر مثبت و معنادار دارد،
H12: اعتماد‌سازی شرکت مواد شوینده گلرنگ بر رضایت مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
H22: تعهد شرکت مواد شوینده گلرنگ بر رضایت مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
H32 : مدیریت ارتباطات شرکت مواد شوینده گلرنگ بر رضایت مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
H42: مدیریت تعارض شرکت مواد شوینده گلرنگ بر رضایت مشتریان تاثیر مثبت و معنادار دارد.
هالوول (۱۹۹۶)در تحقیقی که در بانک انجام داد به بررسی رابطه میان رضایت مشتری و وفاداری و سودآوری آن‌ ها پرداخت و در نهایت به این نتیجه دست یافت که رابطه مثبت و معناداری میان رضایت مشتریان و وفاداری وجود دارد و نتیجه گرفت مشتریان راضی نسبت به مشتریان ناراضی در مقابل خدمات ارائه شده وفادارتر هستند.رضایت مشتری به طورکلی شاخص مهمی برای تکرار خرید، تبلیغات دهان به دهان مثبت و وفاداری مشتری محسوب می‌شود. (بردون و تل^[۱۰۱]، ۱۹۹۳;فورنل و همکاران^[۱۰۲]، ۱۹۹۶). وفاداری مشتری هدف غایی از اندازه‌گیری رضایت مشتری است.وفاداری مشتری یک تعیین کننده کلیدی زنده ماندن برند در درازمدت است.(کریشنامورتی و راج^[۱۰۳]، ۱۹۹۱)
H3: رضایت مشتری بر وفاداری مشتریان مواد شوینده شرکت گلرنگ تاثیر مثبت و معنادار دارد،
ونگ ودیگران نیز معتقدند راه اساسی برای وفادارسازی مشتریان، هدایت تلاش‌های سازمان در ساخت، توسعه و حفظ روابط موفق با مشتریان می‌باشد.بنابرین اگر بتوانیم از طریق بازاریابی رابطه‌مند مشتریان را وفادار بسازیم در نتیجه خواهیم توانست موجبات حفظ مشتری را فراهم بیاوریم. (ونگ و همکاران، ۲۰۰۷) اگر محصولات یا خدمات فراتر از خواسته‌ی مشتری باشد، او به برند (شناسه) وفادار می‌شود و این وفاداری حفظ مشتری را به همراه دارد.ایجاد مشتری وفادار، نیازمند آن است که در راهبردهای تجاری به ارزش‌های مشتری، بیشتر از بیشینه کردن سودآوری سازمان، اهمیت داده شود.
تحقیقت انجام گرفته حاکی از آن است که درآمدی که از مشتریان وفادار ایجاد می‌شود ۱، ۷ برابر مشتریان معمولی است.در حالی که اگر مشتریان و کارکنان هر دو وفادار باشند، درآمد۴، ۳ برابر مشتریان معمولی است.تحقیق دیگری نشان می‌دهد ۵ درصد افزایش در حفظ مشتری، می‌تواند ۷۵ درصد سودآوری را افزایش دهد. (تراسراس و همکاران، ۲۰۰۸)
H4: وفاداری مشتری بر حفظ مشتریان مواد شوینده گلرنگ تاثیر مثبت و معنادار دارد.
بدون اندازه‌گیری صحیح و دقیق رضایت مشتری، احتمال کمی برای مدیریت وجود دارد که بتواند تصمیمات صحیحی جهت بهبود‌های فزاینده‌ای که در حفظ مشتری مورد نیاز است اتخاذ کند. مهمترین دلیل انجام هر عملی در تجارت این است که این عمل منجر به افزایش سوددهی خواهد شد.اندازه‌گیری رضایت مشتری واقدام مناسب نسبت به نتایج آن منجر به افزایش سود دهی خواهد شد(هیل، ۱۹۹۶ص ۱۵-۳۰)
اندازه‌گیری و ارزیابی رضایت «مشتری » ابزار اصلی و مهمی است که بوسیله آن بازاریابان سلامت روابط با مشتریان خود را ارزیابی می‌کنند و می‌توانند مشتریان را در طولانی مدت حفظ کنند. پژوهش‌های گسترده‌ای به این موضوع در مجلات بازاریابی در دهه‌ های گذشته انجام شده است.
راینارتز و کامر (۲۰۰۲) دلیل اهمیت رضایت مشتری وحفظ آن‌ ها را در سودآوری بیشتر آن‌ ها برای سازمان می‌دانند. همچنین در تحقیقات خود به این نتیجه دست یافتند که درصد قابل توجه از مشتریانی که احساس رضایت در آنها بوجود آمده بود و روابط بلندمدت با شرکت داشتند نسبت به مشتریان دیگر سودآوری بالاتری را برای شرکت بدست آوردند.یعنی اینکه شرکت توانسته از طریق راضی نگه داشتن مشتریان آنها را حفظ کند و آنها را تبدیل به مشتریان دایمی کند.
H5: رضایت مشتری بر حفظ مشتریان مواد شوینده شرکت گلرنگ تاثیر مثبت و معنادار دارد.
۲-۱۱-۲. مدل مفهومی تحقیق
با توجه به ادبیات و پیشینه تحقیق نظری و کاربردی و فرضیه‌های تحقیق مدل مفهومی تحقیق به شکل زیر می‌باشد: مدل مفهومی مطالعه حاضر را می‌توان به صورت زیر نمایش داد. همان طور که در مدل مشاهده می‌کنید، قصد داریم تأثیر بنیان های بازاریابی رابطه مند را بر رضایت مشتری، و وفاداری مشتریان و همچنین تأثیر رضایت بر وفاداری مشتریان و تأثیر عوامل وفاداری و رضایت بر حفظ مشتری را بسنجیم.
بازاریابی رابطه‌مند
شکل (۲-۳) مدل مفهومی عوامل موثر بر حفظ مشتریان
فصل سوم:روش‌شناسی تحقیق
۳-۱. مقدمه
به طور کلی تحقیقات در جهت حل مسائل و مشکلات مختلف و یا در تأیید فرضیات محققان صورت می‌گیرد. با توجه به اینکه داده‌های تحقیق و به بیان دیگر اطلاعات گردآوری شده و تجزیه تحلیل آنها نتیجه کار را مشخص می‌کند، لذا نحوه جمع‌ آوری اطلاعات و تحلیل درست آن نقش بسیار مهمی در تعیین سرنوشت پژوهش خواهد داشت. در این فصل تلاش گردیده است که چارچوب اساسی تحقیق، متغیرهای مورد بررسی و روش جمع‌ آوری اطلاعات، پرسشنامه تحقیق و ابزار تجزیه و تحلیل معرفی شوند.
۳-۲. روش تحقیق
تحقیق را می‌توان تلاشی منظم و سازمان یافته برای بررسی مسئله‌ای خاص که به یک راه حل نیاز دارد، توصیف نمود و شامل گام‌هایی است که طراحی و پیگیری می‌شوند تا پاسخ‌هایی برای مسئله مورد علاقه ما در محیط کاری بدست آید. بدان معنا که نخستین گام در تحقیق عبارت است از آگاهی بر زمینه‌های مشکل آفرین در سازمان و شناسایی روشن و مشخص مشکلی که به بررسی و اصلاح نیاز دارد. هنگامی که مشکل یا مشکلات مهم مشخص شد می‌توان گام‌های بعدی را برای گردآوری اطلاعات، تحلیل داده‌ها و نمایش عواملی که با مشکلات ما پیوند دارند، پیمود. آنگاه با اقدامات اصلاحی مشکل حل خواهد شد (سکاران، ۱۳۸۱)
بر اساس هدف تحقیقات علمی را می‌توان به سه گروه بنیادی، کاربردی و عملی تقسیم کرد.
۱) تحقیقات بنیادی
این تحقیقات که گاه تحقیقات مبنایی یا پایه‌ای خوانده می‌شود، در جستجوی کشف حقایق و واقعیت‌ها و شناخت پدیده‌ها و اشیاء بوده، که مرزهای دانش عمومی بشر را توسعه می‌دهند و قوانین علمی را کشف نموده، به تبیین ویژگی‌ها و صفات یک واقعیت می‌پردازند. دراین تحقیقات ممکن است نظریه‌ای انشاء شود یا اصول، فرضیه‌ها یا قضایای نظریه‌ای مورد آزمایش قرار گیرد.
۲) تحقیقات کاربردی:
این تحقیقات با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریق تحقیقات بنیادی فراهم شده برای رفع نیازمندی‌های بشر و بهبود و بهینه‌سازی ابزارها، روش‌ها، اشیاء و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می‌گیرند. ذکر این نکته ضروری است که به نوعی از تحقیقات کاربردی، تحقیقات توسعه‌ای می‌گویند و هدف آن، بررسی هایی است که نشان می‌دهد چگونه تولید افزایش می‌یابد یا سازمان تولید گسترش پیدا می‌کند یا مدل‌ها و روش‌های جدید تولید کالا و خدمات چیست. به طورکلی هدف این تحقیقات توسعه و بهبود روش‌ها، ابزار، کالاها با ساختارها است و به همین دلیل در زمره تحقیقات کاربردی قرار می‌گیرند.
۳) تحقیقات عملی:
این تحقیقات را باید تحقیقات حل مسئله یا حل مشکل نامید و آنها را نوعی تحقیق کاربردی محسوب کرد؛ زیرا نتایج آن مستقیماً برای حل مسئله خاص بکار گرفته می‌شود. تحقیقات عملی نوعاً خصلت محلی و موضعی دارد و معمولاً خاصیت تعمیم پذیری زیاد ندارد. این تحقیقات نیز بر داده‌های تحقیقات بنیادی تکیه دارند؛ زیرا از معلومات و قوانین آنها استفاده می‌شود. چون تحقیقات عملی با هدف رفع مشکل انجام می‌شود، هرکس که با مشکل روبرو باشد می‌تواند آن را انجام دهد.(نوذری، ۱۳۹۲) روش تحقیق حاضر بر اساس هدف کاربردی می‌باشد.زیرا دارای نتایج کاربردی است و می‌توان نتایج آن را به کار بست.این تحقیقات نظریه‌ها، قانونمندی‌ها، اصول و فنونی که در تحقیقات بنیادی تدوین می‌شوند را برای حل مسایل اجرایی و واقعی به کار می‌گیرد(خاکی، ۱۳۸۷).
تحقیقات علمی بر اساس ماهیت و روش به پنج گروه تقسیم می‌شوند:
۱.تاریخی؛ ۲. توصیفی؛ ۳. همبستگی؛ ۴. علی؛ ۵. تجربی
در طبقه‌بندی بر حسب روش، تحقیقات توصیفی را شامل انواعی از تحقیقات می‌دانند از جمله: تحقیق پیمایشی، همبستگی، تحقیق کاری(عملی)، بررسی موردی، تحقیق پس رویدادی(سرمد و دیگران، ۱۳۸۴). این تحقیق، با توجه به ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی، پیمایشی می‌باشد. در تحقیقات توصیفی، سوال ناظر بر چگونگی واقعه تحقیق است و فرضیات، پاسخ سوالاتی از نوع چگونگی است. در تحقیقات توصیفی می‌توان ویژگی‌های جامعه مورد مطالعه را از طریق روش پیمایشی ارزیابی نمود. روش پیمایشی نوعی بررسی منظم است که عمدتاً با بهره گرفتن از پرسشنامه یا مصاحبه در جمع‌ آوری اطلاعات به منظور توصیف و تبیین عقاید، نگرش‌ها و رفتار گروه‌های نمونه از مردم به کار گرفته می‌شود. یکی از وظایف تحلیل پیمایشی توصیف خصوصیات مجموعه‌ای از موردهاست در این رویکرد محقق تغییری ایجاد نمی‌کند، بلکه به دنبال تغییری است که به طور طبیعی رخ داده است.

• تمرکز بر سایر مناطق عملیاتی کلیدی

 

 

 

 

 

شورای همکاری خلیج فارس معتقد است علاوه بر خطر و تهدیدات متصوره از ناحیه ایران که در اولویت نخست قرار دارد ، بایستی بر سایر جنبه های تهدید کننده اعضاء شورا نیز تمرکز نموده و از آنها غفلت ننمود. مهمترین جنبه های مدنظر شورا در این خصوص شامل موارد ذیل می باشد :

 

 

• عراق ، مرز عراق و نقش محوری کویت

 

 

 

• امنیت و تهدیدات مرز یمن

 

 

 

• جنگ مین و ضد زیردریایی

 

 

 

• تنگه هرمز ، دریای عمان ، اقیانوس هند ، دریای سرخ و شاخ آفریقا

 

 

•  

 

 

• توسعه تلاش های امنیت داخلی

 

 

 

 

 

 

در بیاینه ریاض بر لزوم همکاری بیش از پیش کشورهای عضو شورا در راستای تامین امنیت داخلی تاکید گردیده و در این راستا نیز خواستارطرحریزی و اجرای اقدامات مشترک بشرح ذیل گردیده اند :

 

 

• • طراحی کارت شناسایی شورای همکاری خلیج فارس برای اتباع کشورهای عضو شورا و اتباع ساکن در این کشورها و نیز یکپارچه نمودن اطلاعات مربوط به گذرنامه اتباع عضو کشورها

 

 

 

• توسعه تلاش های اطلاعاتی کشورهای عضو شورا در راستای مقابله با تروریسم و ناآرامی های عمومی

 

 

 

• ایجاد مرکز امنیت داخلی کشورهای عضو شورای همکاری به منظور تبادل اطلاعات و مقابله با تروریسم، افراطی گری ، خرابکاری و اقداماتی که از جانب برخی کشورهای از جمله ایران صورت می پذیرد .

 

 

 

• ایجاد مرکز آموزش مشترک ضدتروریسم

 

 

 

• آموزش و استاندارد سازی شیوه های کنترل جمعیت و مقابله با ناآرامی ها

 

 

 

• ایجاد نیروی واکنش سریع شورای همکاری خلیج فارس به منظور مقابله با تروریسم و آشوب های خیابانی

 

 

•  

 

 

• افزایش ثبات از طریق اجرای اقدامات اقتصادی ، آموزشی و اجتماعی

 

 

 

 

 

 

کشورهای شورای همکاری خلیج فارس معتقدند عواملی همچون اشتغال جوانان بومی ، مسکن ، ایجاد زیرساخت های اقتصادی ، خدمات بهداشتی ، آموزش و پرورش ، و … در کنار عواملی همچون تفاوت های نژادی ، حضور کارگران خارجی ، آمار فقر و … نقش بسیار مهمی در تامین امنیت هر یک از کشورهای عضو شورا دارد و بایستی همکاری بین کشورهای عضو در زمینه های مشروحه ذیل به منظور کاهش خطرات امنیتی افزایش یابد :

 

 

• آموزش و پرورش

 

 

 

• سیاست های مربوط به کارگران داخلی و خارجی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

 

 

• طرحریزی استانداردها و اهداف مشترک اقتصادی و اجتماعی

 

 

 

• ایجاد فرصت های مطالعاتی و طرحریزی در خصوص جوانب مختلف کشورهای عضو شورا

 

 

 

• تهیه گزارش سالیانه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به منظور ارزیابی مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و … که منجر به ایجاد نارضایتی های عمومی و در نهایت اغتشاشات سیاسی
  می گردد .

 

 

 

• بررسی کشورهای عضو شورا به منظور ارائه یک تصویر واضح از سطح و دلایل بحران های داخلی هر از کشورهای عضو که ثبات این کشورها را با خطر مواجه می سازد .

 

 

 

• برنامه ایجاد اشتغال کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

 

 

• برنامه مسکن کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

 

•