INF .15270 .059896 2.5494[.014]
R-Squared .41504 R-Bar-Squared .40441
S.E. of RegresSIron 8.7239 F-stat. F( 1, 55) 39.0237[.000]
Mean of Dependent Variable 6.1053 S.D. of Dependent Variable 11.3041
ReSIrdual Sum of Squares 4185.9 Equation Log-likelihood -203.3276
Akaike Info. Criterion -205.3276 Schwarz BayeSIran Criterion -207.3706
DW-statistic 2.0156 Durbin’s h-statistic -.11355[.910]
4-7-2- تصحیح خطای الگوی بالا
Error Correction Representation for the Selected ARDL Model
ARDL(1,0) selected based on Schwarz BayeSIran Criterion
Dependent variable is dSIR
Regressor CoEFrficient Standard Error T-Ratio[Prob]
dINF .15270 .059896 2.5494[.014]
ecm(-1) -.46746 .11324 -4.1281[.000]
List of additional temporary variables created
dSIR = SIR-SIR(-1)
dINF = INF-INF(-1)
ecm = SIR -.32666INF معادله تصحیح خطا
R-Squared .23617 R-Bar-Squared .22228
S.E. of RegresSIron 8.7239 F-stat. F( 1, 55) 17.0057[.000]
Mean of Dependent Variable -.24561 S.D. of Dependent Variable 9.8924
ReSIrdual Sum of Squares 4185.9 Equation Log-likelihood -203.3276
Akaike Info. Criterion -205.3276 Schwarz BayeSIran Criterion -207.3706
DW-statistic 2.0156
R-Squared and R-Bar-Squared measures rEFrer to the dependent variable
dSIR and in cases where the error correction model is highly
restricted, these measures could become negative
نتیجه اینکه بیشترین ارتباط و بهترین رابطه بین نرخ تورم و شاخص قیمتی بازار سهام بدست آمد. و ارتباط بین این شاخص قیمتی با وقفه پیشین خود نیز تایید گردید از سوی دیگر ارتباطی بین تولید ناخالص داخلی و حجم نقدینگی و نرخ ارز با متغیر وابسته نشان داده نشد. کلیه نتایج بدست امده با نتایج الگوی خودرگرسیون برداری همسان می باشد. لذا نتیجه گیری درباره رد یا قبول فرضیه ها تحقیق نیز مشابه خواهد بود.

فصل پنجم
نتیجهگیری وپیشنهادات

۵-۱- خلاصهای از ادبیات تحقیق

در خلال دهه های گذشته، اثرات متقابل بازده سهام و متغیرهای کلان اقتصادی به عنوان موضوع مورد علاقه محافل دانشگاهی و مجامع حرفهای مطرح بوده است. معمولا در چنین محافلی بحث بر سر این است که آیا قیمت سهام بر اساس متغیرهای بنیادین اقتصاد کلان از قبیل تولید ناخالص داخلی، عرضه پول، نرخ تبدیل ارز و سطح عمومی قیمتها (تورم) تعیین میشود. بر اساس ادبیات حوزه اقتصاد مالی، سرمایهگذاران معمولا اعتقاد دارند که سیاستهای پولی و رویدادهای کلان اقتصادی دارای تاثیرات عمدهای بر روی نوسانپذیری قیمت سهام هستند. این مطلب بدان مفهوم است که متغیرهای کلان اقتصادی میتوانند بر روی تصمیمات سرمایهگذای افراد تاثیر بگذارند، به همین خاطر بررسی رابطه میان بازده سهام و متغیرهای کلان اقتصادی از جمله موضوعات مورد توجه محققان بوده است. مطابق با الگوهای ارزشیابی سهام، قیمت جاری سهام برابر است با ارزش فعلی جریانات نقد آتی آن. تغییرات در شرایط کلان اقتصادی بر جریانات نقد آتی مورد انتظار و نرخ بازده مورد درخواست سهام تاثیر میگذارد، این امر به نوبه خود بر قیمت جاری سهام اثرگذار است.
از طرف دیگر، بررسی حرکتهای عمومی اقتصاد و بخشهای مختلف آن، به منظور ارزیابی عملکرد اقتصاد و برنامهریزیهای اقتصادی، لازم و ضروری است. بدین منظور با بهره گرفتن از معیارهای مختلف از جمله شاخصها که در هر بخش و متناسب با متغیرهای کلان اقتصادی، مرتبط با اهداف و متغیرها خاص آن بخش، طراحی میشوند. از بین متغیرهای اقتصادی که نقش یک نماگر پیشرو در جهت نشان دادن حرکات آتی اقتصاد کشور را ایفا مینماید، میتوان به شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار اشاره نمود که به منظور بیان حرکت بازار و نشان دادن میانگین تغییرات صورت گرفته در بازار در خلال دو مقطع زمانی مشخص، طراحی و ایجاد شده است.در این راستا، به منظور فراهم ساختن زمینه های لازم در بررسی ارتباط میان متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام، در فصل ادبیات موضوع نخست مروری اجمالی بر عملکرد نظام مالی در فرایند توسعه اقتصادی، تعریف و موارد استفاده از شاخصهای بازار اوراق بهادار، تاثیر متغیرهای خرد و کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام داشتیم.
وجود ارتباط پویا میان متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام بطور گسترده با بهره گرفتن از مدلهای تنزیل جریان نقدی آتی مورد انتظار به بررسی گذاشته شدهاند. زیرا متغیرهای اقتصادی دارای اثرات عمدهای بر جریانات نقدی آتی و بازده مورد درخواست هستند، به همین خاطر انتظار میرود که دارای تاثیر با اهمیتی بر روی قیمت سهام نیز داشته باشند.
بررسی ادبیات موضوع حکایت از آن دارد که ارتباط مثبتی میان بازده واقعی مورد انتظار داراییهای مالی و فعالیتهای واقعی ارتباط وجود دارد. از طرف دیگر تحقیقات تجربی نشان دهنده این مطلب است که تورم مورد انتظار دارای ارتباط منفی با قیمت سهام است در حالیکه با فعالیتهای واقعی اقتصاد دارای رابطه مثبت است. در واقع بازده سهام به موجب ارتباط میان عرضه پول و فعالیتهای واقعی اقتصاد، علائمی مبنی بر تغییرات در تورم مورد انتظار ارسال مینماید.
همچنین چنانچه افزایشی در نرخ بهره صورت پذیرد، با افزایشی در نرخ بازده مورد درخواست و به تبع آن کاهشی در قیمت سهام مواجه خواهیم شد. افزایش در نرخ بهره منجر به افزایش هزینه فرصت نگهداشت وجه نقد میشود، همین امر باعث میشود تا با سبک و سنگین کردن نگهداشت دیگر اوراق بهادار متضمن بهره، منجر به کاهش قیمت سهام شود.
به لحاظ نظری، از آنجائیکه به تبع افزایش در نرخ رشد پول، افزایش مورد انتظار در نرخ تورم و کاهش در قیمت سهام به وقوع میپیوندد، در نتیجه عرضه پول دارای تاثیر منفی بر قیمت سهام است. هرچند، افزایش در عرضه پول با تحریک اقتصاد و عایدات شرکتها منجر به افزایش آن میشود. چنین امری به احتمال منتج به افزایش در جریانات نقد آتی و قیمت سهام خواهد شد که موید وجود رابطه مثبتی میان عرضه پول و بازده سهام است.
تاکنون مطالعات بسیاری در خصوص ارتباط میان بازده سهام و متغیرهای کلان در کشورهای توسعه یافتهای از قبیل آمریکا، ژاپن و کشورهای اروپایی انجام شده است. بطورکلی اعتقاد بر این است که قیمت سهام بر اساس متغیرهای بنیادین اقتصاد کلان از قبیل تولید ناخالص داخلی، عرضه پول، نرخ تبدیل ارز و نرخ تورم تعیین میشود.
پژوهش حاضر میکوشد با بهره گرفتن از داده های آماری چهار متغیر اقتصادی مطرح شده در فصل پیشین به روابط فیمابین آنها بپردازد، در نتیجه تحقیق نیازمند الگویی مناسب برای دستیابی به این هدف است. محقق به این منظور، الگوی پویا و قوی خود رگرسیون برداری را انتخاب نمودهاست. در طراحی الگوها برای آزمون فرضیه ها بویژه برای متغیرهای دارای زنجیره (سری) زمانی، لازم است به نکاتی در خصوص مدلهای از پیش ساختهشده و آزمون شدهای که با توجه به موضوع فرضیه های تحقیق وجود دارد؛ توجه شود. غالباً در تحقیقات دانشجویی از اقدام به طراحی و ساخت یک مدل جدید امتناع میشود، این امر بدلیل تنگناهای موجود بویژه از حیث مالی و زمانی که برای دانشجویان وجود دارد؛ رخ میدهد. بنابراین استفاده از مدلهای شناختهشده و توسعه و کاربردپذیری آن با توجه به شرایط و محدودیتهای هر سیستم اقتصادی یا مالی به عنوان بهترین گزینههای پیش روی دانشجویان تلقی میگردد با این حال نباید از شناخت و بازشناساندن کافی و دقیق الگوی مورد استفاده در تحقیق به دیگران غفلت نمود. چراکه هر الگویی علاوه بر امتیا

زات، ضعفهایی را نیز با خود دارد که حتماً باید در استنتاج نهایی از آزمون لحاظ گردد. با توجه به این گفتار، در فصل سوم این تحقیق که به تبیین روش پژوهش اختصاص دارد، تلاش شده است به گونهای شفاف به الگوهای خودرگرسیونی برداری پرداخته و کلیه جوانب(مثبت و منفی) آنها بیان گردد. به این دلیل ابتدا به شکلگیری این گونه مدلها اشارهای میشود و سپس نرم افزار و شیوه استفاده از آن برای آزمون این مدل توضیح داده شده است. ضمن آنکه باردیگر در خلال این توضیحات به فرضیه های تحقیق اشارهای می گردد. در فصل دوم این پژوهش به توصیف و معرفی ادبیات تحقیق پرداخته شده؛ و همچنین در فصل سوم؛ فرضیه ها تحقیق، جامعه آماری، روش آزمون فرضیه ها و مباحث اندازه گیری متغیرهای تحقیق و روش آزمون فرضیه های تحقیق معرفی شده است.. البته لازم به ذکر است که به علت ویژگیهای خاص مدل VAR ممکن است برخی از متغیرهای مورد تحقیق در این پژوهش قابل استفاده در مدل نباشند در این صورت، الگوهای ساده رگرسیون خطی موجود در تبیین و آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت. محقق به عنوان گام دوم تحقیق، با انجام آزمون ساده برای کلیه متغیرها و در نهایت استفاده از آزمون علیت گرنجر، به مقایسهای دوگانه بین نتایج الگوی خود رگرسیون برداری و روش های سادهی خطی اقدام خواهد کرد. اما در گام سوم ؛ فرضیه ها این تحقیق با بهره گرفتن از مدل خودرگرسیون وقفه توزیعی[۱۴۵](ARDL) نیز مورد آزمون قرار خواهد گرفت. به این ترتیب تحقیق با بهره گرفتن از سه روش متفاوت اقدام به آزمون فرضیه ها خود می کند نکته قوت پژوهش فراهم کردن بستر مقایسه تطبیقی نتایج مدلهای سه گانه خواهد بود.
این تحقیق با هدف آزمون فرضیه زیر شکل گرفته است:
“متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس دارای تاثیر معناداری می باشند.”
فرضیه های فرعی:

• حجم پول(حجم نقدینگی) بر شاخص قیمتی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اثر معنادار مثبت دارد.
• تورم برشاخص قیمتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اثر معنادار مثبت دارد.
• تغییرات نرخ ارز (برابری دلار در برابر ریال) بر شاخص قیمتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار اثر معنادار مثبت دارد.
• رشد تولید ناخالص داخلی بر شاخص قیمتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار اثر معنادار مثبتی دارد.