چاقی،دارای عوارض کوتاه مدت وبلند مدت است از عوارض کوتاه مدت آن،کاهش اعتماد به نفس واز عوارض بلند مدت آن می توان به بیماریهای قلبی_عروقی،دیابت، فشارخون وغیره اشاره کرد.تقریبأ۶۰% افراد با اضافه وزن حداقل یک عامل خطر بیماری قلبی-عروقی وبیش از ۲۵%آنها بیشتر از یک عامل خطر دارند(۷).
کودکان چاق٬ نسبت به سایر کودکان از نظر سلامتی مشکل بیشتری دارند که برای نمونه٬ درد استخوان و درد مفاصل را می توان نام برد. اضافه وزن٬ فشار زیادی براندام های تحتانی بدن وارد می کند. در اثر این فشارها٬ استخوان های ساق پا و ران کج می شوند و تغییر شکل می دهند. این مشکل در کودکان کم سن بیشتر دیده می شود.

کودکان چاق مشکلات دیگری نیز دارند که برخی از آنها به چشم نمی آیند٬ ولی خیلی جدی و خطرناک هستند. مشکل فشارخون و غلظت کلسترول در کودکان چاق٬ بیشتر از کودکان عادی وجود دارد. اختلالات متابولیکی مثل مشکل سوخت و ساز قند نیز در کودکان چاق زیادتر است. این مشکل متابولیکی در دوره های بعدی زندگی٬ به شکل بیماری دیابت یا مرض قند درمی آید.
علاوه بر نارسایی های جسمی و ناتوانی های فیزیکی٬ کودکان چاق مشکلات روانی و عصبی نیز دارند. این کودکان بین بچه های هم سال خود٬ انگشت نما هستند و گاهی مورد مخالفت و تمسخر آنها قرار می گیرند و کمتر کسی آنها را به بازی دعوت می کند. از این رو بچه های چاق گوشه گیری می کنند و از نظر مهارت های اجتماعی و فعالیت های گروهی و فرهنگی دچار کمبود می شوند(۲۲).
درمان چاقی:
بهترین درمان برای چاقی ، پیشگیری از ایجاد شدن آن است بنابراین والدین هر چه زودتر به مشکل چاقی و اضافه وزن کودک خود پی ببرند٬ زودتر می توانند برای رفع آن چاره ای بیندیشند. مطلب امیدوار کننده در این باره آن است که با یک برنامه کاهش وزن مناسب و صحیح می توان بین ۲۰ تا ۳۰درصد از وزن را کم کرد. این مقدار کاهش وزن بیشتر کودکان چاق را به وزن عادی آنها می رساند. این امیدواری برای بزرگسالان وجود ندارد٬ زیرا فقط ۵درصد از این افراد با بهره گرفتن از رژیم لاغری به وزن عادی خود برمی گردند. بیشتر بزرگسالان رژیم کاهش وزن خود را تا رسیدن به وزن عادی ادامه نمی دهند و در نتیجه پس از مدتی وزن از دست رفته را باز می یابند(۲۲).
اهداف درمان چاقی:
اصولا درمان چاق طولانی و مشکل است. مشخص شده است که اشخاص چاق اهداف خاصی جهت کاهش وزن خود دارند که با اهداف متخصصان متفاوت است. اهداف شخصی آنها در این باره و انتظارات آنها اغلب غیرواقعی و دست نیافتنی است. متخصصان از این رو در کار بیماران مداخله کرده و می کوشند روند واقعی تری را برای آنها در نظر گیرند. علاوه بر ایجاد اهداف واقعی٬ ارزیابی جامع خاصی نیز برای بیمارانی که ۴۰درصد یا بیشتر وزنشان بالای حد استاندارد است در نظر گرفته شده است. عوامل زیست شناختی٬ روانی٬ اجتماعی و رفتاری باید در این طرح مطرح شوند(۳۲).
اهداف کلی کاهش و کنترل وزن شامل موارد زیر است:
کاهش وزن بدن و حفظ ترکیب سالم بدن (درصد توده چربی در مقابله توده عضله)
کاهش و حفظ وزن بدن در یک دوره طولانی
جلوگیری از افزایش وزن آتی(۵۳)
اعضاء تیم درمان چاقی:
اصولا درمان و اداره چاقی با کار تیمی و گروهی بیشتر نتیجه بخش خواهد بود. این تیم می تواند شامل افراد زیر باشد:
پزشک
پرستار
متخصص تغذیه و رژیم درمانی
روانشناس
فیزیوتراپ
متخصص ورزش(۲۶)
پرستاران از جمله افرادی هستند که ارتباط مستقیم و تنگاتنگ با کودکان داشته و قادرند در تیم درمانی و مراقبتی٬ نقش موثر و هماهنگ کننده ایفا نمایند و با کسب دانش تغذیه موفقیت بیشتری در امر مذکور داشته باشند. لذا آگاهی از اصول علم تغذیه درمانی برای هر پرستار از اهمیت و ضرورت ویژه ای برخوردار است(۵۴).
جزئیات برنامه کاهش وزن:
اجزاء برنامه کاهش وزن درمانی شامل موارد زیر است:
رژیم درمانی
افزایش فعالیت جسمی
رفتار درمانی
قبل از مبادرت به دارو درمانی٬ این روش ها باید حداقل به مدت ۶ماه مورد استفاده قرار گیرند. برای بیماران خیلی چاق٬ جراحی یک روش انتخابی است(۵۳).
اصول کلی درمان چاقی:
قبل از شروع هر گونه کاهش وزن درمانی٬ تعیین سطح انگیزه بیمار مهم است. همچنین مهم است به خاطر داشته باشیم که فرد چاقی که در صدد برآمده است تا از اعضای تیم بهداشتی کمک بگیرد مطمئنا قبلا راه های زیادی را برای کاهش وزن امتحان کرده و به نتیجه دلخواه نرسیده است. تا شما از روش های قبلی او مطلع نباشید و ندانید که چرا آنها به نتیجه نرسیده اند٬ هیچ توصیه ای سودمند نخواهد بود و تا زمانی که تصورات غلط شخص و مبنای آنها را نشناسید قدرت توصیه کردن نخواهید داشت(۵۲).
درمان چاقی با اصلاح رفتار:
اصول اصلاح رفتار زیر بنای بسیاری از برنامه های فعلی کاهش وزن هستند. معمولا از بیمار خواسته می شود که وقایع مربوط به خوردن را کنترل وثبت نماید وبرای اصلاح رفتارهای غلط پاداش هایی طراحی می شود . ممکن است انجام مشاوره به صورت گروهای ثابت و در دوره های طولانی مدت وادامه آن بعد از کاهش وزن مفید واقع گردد. به هر حال بی خطر ترین برنامه که با بیشترین موفقیت همراه است بر یک شیوه زندگی سالم تاکید دارد(۵۵).
راهکارهای مورد استفاده در درمان چاقی نیز مبتنی بر تئوری های یادگیری هستند وبر این مفهوم کلی متکی می باشند که رفتارهایی که باعث افزایش وزن شده اند تا حدودی آموختنی بوده ، بنابراین قابل تغییر می باشند. لازم است که بیمار مفاهیم مربوطه را بیاموزد، اهمیت آن را در شرایط زندگی خویش بشناسد وراهکارهای لازم برای تغییر رفتارش را بکار برد(۴۴).
می توان گفت که جهت حفظ تعادل در وزن ، بهترین راهکار، اصلاح وبهبود شیوه زندگی است واصلاح وبهبود شیوه زندگی طی سه مرحله انجام می پذیرد که شامل:
۱-کشف رفتارها وعادات غلط مددجو ۲-آموزش دانش ومهارتهای لازم
۳-تبدیل رفتارهای غلط به عادات صحیح از طریق تمرین ،مراقبت وپیگیری(۵۶).
درمان با رژیم غذایی:
کاهش کالری دریافتی برای دستیابی آهسته وتدریجی به کاهش وزن ، قسمت اصلی درمان چاقی است. هدف زیربنایی ،حفظ کاهش دریافت انرژی کمتر از مصرف انرژی است. مشکلی که در دستیابی به این هدف وجود دارد منجر به پیشنهاد رژیمهای غذایی گسترده ای می شود که در محتوای کالری توصیه شده از روزه داری کامل تا کاهش اندک وهمچنین در محتوا وشکل غذا های خاص نظیر مایع در مقابل جامد متفاوت هستند(۲۵).
بررسی های تازه نشان داده است که پیشگیری از چاق شدن اطفال٬ اهمیت زیادی در سلامت آنها دارد. بر اساس مشاهدات به دست آمده٬ سلول های چرب که در زمان کودکی به وجود می آیند٬ در تمام دوران زندگی در بدن باقی می مانند. هنگامی که کودک بیش از مقدار مورد نیاز خود غذا می خورد یا نسبت به انرژی دریافتی خود فعالیتی ندارد٬ تعداد زیادی سلول های چرب در بدن او به وجود می آید. اگر والدین از پرخوری و چاقی کودک غفلت کنند٬ مقدار زیادی چربی در این سلول هل انباشته و حجم و وزن آنها زیاد می شود. چاقی و اضافه وزن مشکلی است که عامل آن وجود تعداد زیادی سلول چرب٬ بزرگ شدن این سلول ها٬ یا ترکیبی از هر دو عامل است(۲۲).
بهترین کمک برای کودک و نوجوان چاق٬ مشورت با پزشک اطفال یا متخصص تغذیه و رژیم درمانی است. هرگز نباید بدون مشورت با پزشک متخصص اطفال یا کارشناس تغذیه٬ کودک را به گرفتن رژیم کاهش وزن وادار کنید.البته والدین به سلامت و سعادت فرزند خود علاقه قلبی دارند٬ ولی از دانش تغذیه و مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و تکامل وی به خوبی اطلاع ندارند. متخصص تغذیه و پزشک با توجه به وضع جسمانی٬ سن و وزن کودک٬ برنامه غذایی مناسبی برای او تنظیم می کند.او روند کاهش وزن کودک را زیر نظر می گیرد و باتوجه به نتایج آن٬ در صورت لزوم رژیم غذایی را تعدیل یا اصلاح می کند(۲۲).
در برنامه های کنترل وزن برای کودکان چاق٬ معمولا سعی می کنند به جای کاهش وزن٬ وزن را ثابت نگه دارند. از آنجا که کودک در حال رشد و قد کشیدن است٬ پس از مدتی تناسب لازم بین قد و وزن او برقرار می شود. در رژیم کاهش وزن٬ اگر مواد غذایی کم چربی و کم کالری به تدریج جایگزین غذای چرب و پرکالری شود٬ این جایگزینی قابل تشخیص نخواهد بود. این رژیم می تواند به کودک کمک نماید تا وزن خود را ثابت نگه دارد(۲۲).
در رزیم غذایی متعادل که برای کاهش وزن کودکان چاق به کار می برند٬ معمولا انرژی رژیم غذایی را حدود ۳۰درصد کاهش می دهند. این رژیم ها وقتی مناسب است که وزن کودک چاق بیشتر از وزن ۹۵درصد از دوستان هم قد او باشد. شاید به نظر برسد که کاهش ۳۰درصد از انرژی رژیم غذایی کار دشواری است٬ اما با پرهیز از غذاهای پرانرژی٬ چرب و شیرین به آسانی می توان به این هدف دست یافت. در این رژیم های غذایی٬ برای کاهش انرژی می توان به جای شیر چرب و معمولی٬ از شیر کم چربی یا بی چربی و به جای کیک و چای پرشیرینی٬ از کیک و چای کم شیرینی استفاده نمود(۲۲).
پرهیز از خوردن کره٬ مایونز٬ سس های سالاد و دسرهای چرب و شیرین یا کم کردن مصرف آنها نیز روش مؤثری برای کاهش انرژی دریافتی است.
معمولا با کاهش انرژی دریافتی به میزان ۵۰۰ کالری در روز٬ یک نوجوان چاق پس از یک هفته حدود نیم کیلوگرم وزن کم می کند. این رژیم کاهش وزن برای کودک یا نوجوان قابل تحمل است و لطمه ای به او نمی زند. رژیم کم کالری یا رژیم کاهش وزن سریع را فقط برای افراد خیلی چاق و کودکانی تجویز می کنند که ناراحتی هایی مثل دیابت٬ فشارخون بالا٬ میان تنه ای بزرگ و اندامی بدقواره داشته باشند. این نارسایی ها با اضافه وزن تشدید می شوند و با کاهش وزن باید آنها را تعدیل کرد(۲۲).
برای این که رژیم کاهش وزن برای کودک عملی و ثمربخش باشد٬ افراد خانواده نیز باید با رعایت حال کودک٬ از خوردن تنقلات و غذای چرب و شیرین خودداری نمایند.
دیدن این مواد خوراکی کودک را به هوس می اندازد. اگر این نکات رعایت نشود٬ کودک هنگام غذاخوردن٬ خود را فراموش کرده و جدا از خواهران و برادرانش احساس خواهد کرد. این احساس تبعیض و جدایی٬ ادامه رژیم لاغری را با مشکل و شکست روبه رو خواهد ساخت.
والدین باید بر نحوه تغذیه و غذاخوردن فرزندشان نظارت کنند و پس از ارزیابی مقدار و نوع غذا٬ در صورت نیاز برنامه تغذیه و عادت غذایی او را اصلاح نمایند. بعضی از مادران برای داشتن یک کودک چاق و تپلی٬ او را به پرخوری وادار می کنند و نمی دانند که چاقی کودک نشانه سلامت او نیست(۲۲).
برای کودکان چاق٬ دست برداشتن از تنقلات و ترک عادت پرخوری عملی نیست. برای ترک عادت پرخوری یا بدخوری٬ والدین باید با روش غیرمستقیم آنها را به سوی تغذیه سالم هدایت کنند. برای این منظور می توان تنقلات مغذی و با ارزشی در دسترس آنها گذاشت و بین وعده های غذا (مثلا به عنوان عصرانه) با این تنقلات از آنها پذیرایی کرد. این روش برای عادت دادن سایر کودکان نیز به تغذیه سالم و متعادل موثر است(۲۲).

۱-۳-اهمیت و ضرورت پژوهش

اهمیت و ضرورت طرح موضوع معنویت به ویژه هوش معنوی از جهات مختلف در سبز فایل و سازمان های مختلف احساس می شود، از جمله ظهور دوباره ی کشش معنوی و نیز جستجوی درک روشنتری از ایمان، و کاربرد آن در حل مسائل و تصمیم گیری هاست (سهرابی، ۱۳۸۷). هوش معنوی سازه های هوش و معنویت را در یک سازه ترکیب نموده است در حالیکه معنویت جستجو برای یافتن عناصر مقدس، معنایابی، هشیاری بالا و تعالی است، هوش معنوی شامل توانایی برای استفاده از چنین موضوعاتی است که می تواند کارکرد و سازگاری فرد را پیش بینی کند و منجر به تولیدات و نتایج ارزشمندی گردد (غباری بناب، ۱۳۸۶). آمرام معتقد است هوش معنوی شامل حس معنا و داشتن مأموریت در زندگی، حس تقدس در زندگی، درک متعادل از ارزش ماده و معتقد به بهتر شدن دنیا می شود (آمرام، ۲۰۰۵). هوش معنوی مستلزم توانایی هایی است که از موضوعات معنوی برای تطابق و کشش اثربخش و تولید محصولات و پیامدهای باارزش استفاده می کند (سهرابی، ۱۳۸۷). اهمیت و ضرورت طرح موضوع هوش معنوی، از جهات مختلف در سبز فایل احساس می شود. یکی از این ضرورت ها در عرصه انسان شناسی، توجه به بعد معنوی انسان از دیدگاه دانشمندان است .هوش معنوی، افراد را در یافتن راه حل برای مسایل زندگی توانمند می سازد (آمرام، ۲۰۰۵). ارزش های معنوی علاوه بر بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان، کارایی کل سازمان را ارتقا می بخشند. از آنجا که یکی از وظایف مهم مدیران درآموزش و پرورش، شناسایی استعدادهای بالقوه کارکنان و فراهم نمودن زمینه های رشد و شکوفایی آنان است، این مسئله مدیران را ناگریز می سازد تا با شناسایی عوامل مؤثر بر انگیزه کاری دبیران و محیط درونی و بیرونی حاکم بر اداره اهداف مناسب برای ارضای نیاز کارکنان را انتخاب نموده و برای ایجاد انگیزش در کارکنان گام بردارند.

۱-۴- اهداف پژوهش

۱-۱-۴-هدف کلی:

شناسایی رابطه بین هوش معنوی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران در سال تحصیلی ۱۳۹۳-۱۳۹۲٫

۲-۱-۴ - اهداف جزئی:

تعیین وضعیت هوش معنوی دبیران متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران.
تعیین وضعیت انگیزه کاری دبیران متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران.
تعیین رابطه بین تفکر انتقادی وجودی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران.
تعیین رابطه بین تولید معنی شخصی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران.
تعیین رابطه بین میزان آگاهی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران.
تعیین رابطه بین توسعه حالت آگاهی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران.
مقایسه میزان هوش معنوی بین دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران از لحاظ ویژگی های فردی (جنس، سنوات خدمت و میزان تحصیلات).
مقایسه میزان انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه شهرستان کامیاران از لحاظ ویژگی های فردی (جنس، سنوات خدمت و میزان تحصیلات).

۱-۵- سئوالات پژوهش

وضعیت هوش معنوی دبیران متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران چگونه است؟
وضعیت انگیزه کاری دبیران متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران چگونه است؟

۱-۶- فرضیه های پژوهش

فرضیه اصلی: بین هوش معنوی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
بین تفکر انتقادی وجودی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران رابطه وجود دارد.

2. 2. بین تولید معنی شخصی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران رابطه وجود دارد.

2. 2. بین میزان آگاهی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران رابطه وجود دارد.

2. 2. بین توسعه حالت آگاهی با انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران رابطه وجود دارد.

2. 2. بین میزان هوش معنوی دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران از لحاظ ویژگی های فردی (جنسیت، سابقه تدریس و میزان تحصیلات) تفاوت وجود دارد.

2. 2. بین میزان انگیزه کاری دبیران در مدارس دولتی متوسطه دوره دوم شهرستان کامیاران از لحاظ ویژگی های فردی (جنسیت، سابقه تدریس و میزان تحصیلات) تفاوت وجود دارد.

۱-۷- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

الف) هوش معنوی
تعریف مفهومی هوش معنوی
هوش معنوی بیانگر مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیت ها و منابع معنوی است که کاربست آنها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می شود (کینگ، ۲۰۰۸).
کینگ (۲۰۰۸) هوش معنوی را شامل توانایی های ذیل می داند:
تفکر انتقادی وجودی: ظرفیت انتقادی به ماهیت وجود، واقعیت، جهان، فضا، زمان، برخورد انتقادی با افکار، تأمل و سایر مسایل وجودی مانند وجود متافیزیکی و نیز ظرفیت اندیشیدن به مسایل غیر وجودی در رابطه با وجود خود گفته می شود.
تولید معنی شخصی: توانایی استخراج معنی شخصی و هدف از تمام تجربیات فیزیکی و روانی، از جمله ظرفیت برای ایجاد و استناد هدف زندگی را گویند.
میزان آگاهی: ظرفیت برای شناسایی ابعاد متعالی/ الگوهای خود یا دیگران و جهان ( به عنوان مثال، جهان مادی و غیر فیزیکی) و حالات طبیعی هوشیاری، همراه با توانایی شناسایی رابطه خود با جسم را شامل می شود.
توسعه حالت آگاهی: توانایی ورود و خروج به سطوح بالاتری از آگاهی (مانند هوشیاری کامل، آگاهی کیهانی، وحدت) و سایر حالات در اختیار خود فرد (همانگونه که در تفکر عمیق، مراقبه، نماز و غیره ایجاد می شود) را گویند (کینگ، ۲۰۰۸).
تعریف عملیاتی هوش معنوی
نمره ای است که فرد از پرسشنامه ۲۴ سؤالی هوش معنوی هیلدبرانت^[۱۰](۲۰۱۱) کسب می کند. این نمره در طیف لیکرت و مقیاس فاصله ای به دست می آید. مؤلفه های هوش معنوی به شرح زیر می باشد:
الف- تفکر انتقادی وجودی: عبارت است از نمره ای که آزمودنی ها از پاسخ به سؤالات ۱ و ۳ و ۵ و ۹ و ۱۳ و ۱۷ و ۲۰ پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت بدست می آورند.
ب- تولید معنی شخصی: عبارت است از نمره ای که آزمودنی ها از پاسخ به سؤالات ۷ و ۱۱ و ۱۵ و ۱۹ و ۲۲ پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت بدست می آورند.
ج-آگاهی: عبارت است از نمره ای که آزمودنی ها از پاسخ به سؤالات ۲ و ۶ و ۱۰ و ۱۴ و ۱۸ و ۲۱ پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت بدست می آورند.
د- توسعه حالت آگاهی: عبارت است از نمره ای که آزمودنی ها از پاسخ به سؤالات ۴ و ۸ و ۱۲ و ۱۶ و ۲۳ پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت بدست می آورند.
ب) انگیزه کاری
تعریف مفهومی انگیزه کاری
انگیزه کاری عبارت است از علاقه مندی فرد در جهت انجام کار تا حاصل آن پیشرفت فرد و سازمان باشد ( لاتم، ۲۰۰۷).
تعریف عملیاتی انگیزه کاری
نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه انگیزه کاری آقاجاری (۱۳۷۵) کسب می کنند.

فصل دوم

نظر اول : دعوای رفع تصرف عدوانی هرچند که یک دعوای خاص است وقانونگذار بطور مجزا قوانین ومقررات استنادی آن را وضع نموده است ، ولی مطابق اصول عقلی ، هرگاه نسبت به موضوعی خاص حکم خاص نداشته باشیم ، بطور قهری موضوع خاص مشمول حکم عمومات قرار میگیرد.
بنابراین چون در ماده ۱۳۵ قانون آئین دادرسی مدنی ، علی الاطلاق ، دعوای جلب شخص ثالث پذیرفته شده است ، پس در دعوای رفع تصرف عدوانی اعم از اینکه در دادگاه طرح شود یا در دادسرا، جلب شخص ثالث امکان دارد.

نظر دوم :نظر به اینکه اصل فوریت رسیدگی ، بر دعاوی رفع تصرف عدوانی حاکم است ، بنابراین قانونگذار حتی الامکان قضیه رااز رعایت تشریفات دادرسی بدور ساخته است ، مگر اینکه موضوع به حقوق اصحاب دعوا ویا اشخاص ثالث خللی واردآورد.
از این رو قانونگذار ورود شخص ثالث راپیش بینی نموده است واجازه جلب شخص ثالث را نداده است چون اگر خواهان یا خوانده متمایل باشند با طرح دعوای مالکیت یا خلع ید می تواند اشخاص ثالث را به دادرسی بکشاند.
نظر سوم : ذکر مساله ورود شخص ثالث وعدم توجه به جلب شخص ثالث در ماده ۸ قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی تعمدی بوده است ، چون رسیدگی در دادسرا صورت می گرفته ورسیدگی به دعوای رفع تصرف عدوانی خارج از صلاحیت ذاتی دادسرا بوده که من بابت ضرورت صالح به رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی بوده وهست .
به عبارت اخری چون در دادسرا اصل بر جلوگیری از رعایت قواعد ومقررات( تشریفات دادرسی) آیین دادرسی مدنی است ^[۱۳۱]ولی اگر دعوای رفع تصرف عدوانی دردادگاه مطرح شود ، چون دادگاه الزاماً باید قواعد ومقررات آیین دادرسی مدنی را رعایت ومراعات نماید واینکه در ماده ۱۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی صرفاًبه موضوع ورود ثالث اشاره نمود، از مساحمه کاریهای قانونگذار بوده ، چون همانطوریکه در صفحات پیش مذکور افتاد ، قانونگذار تقریباً مواد قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی را بدون اینکه آن را اصلاح واقعی نماید بازنویسی نموده است.
بعلاوه در جایی که قانونگذار سکوت کرده است اصل بر جریان قواعد دادرسی مدنی است وبه نظر نگارنده نظریه سوم سازگارتر با اصول قضایی ودادرسی است . رویه قضایی نیز این نظر را تقویت میکند.
«اگرورود شخص ثالث در دعوای تصرف عدوانی مبنی بر این باشد که خوانده نخستین گماشته او بوده وهرگونه عمل واقدام اودر محل به امر ودستور اوصورت گرفته است مداخله ثالث در دعوای تصرف عدوانی به این کیفیت مانع قانونی ندارد ومادام که خلاف این ادعا واستقلال خوانده تصرف عدوانی محرز نشده باشد باید به درخواست واظهارات او رسیدگی شود»^[۱۳۲]
بند پنجم: دستور موقت
از اقدامات احتیاطی که قانونگذار در دعوای تصرف عدوانی پیش بینی نموده نهاد دستور موقت است که در ماده ۱۷۴ ق.ا.د.م ذکر شده است. این ماده مقرر میدارد : « …….چنانچه قبل از صدور رای ،خواهان تقاضای صدور دستور موقت نماید ودادگاه دلایل وی را موجه تشخیص دهد،دستور جلوگیری از ایجاد آثار تصرف ویا تکمیل اعیانی از قبیل احداث بنا یا غرث اشجار یا کشت و زرع، یا از بین بردن آثار موجود و یا جلوگیری از ادامه مزاحمت و یا ممانعت از حق را در ملک مورد دعوا صادر خواهد کرد. این دستور با صدور رأی به رد دعوا مرتفع می شود ، مگر اینکه مرجع تجدید نظر دستور مجددی در این خصوص صادر نماید ». ملاحظه می گردد این دستور که به منظور جلوگیری از ایجاد آثار تصرف است، برای رهایی از مشکلات اعاده اقدامات انجام گرفته به حالت قبل اجرا صادر می گردد و دارای آثار دستور موقت موضوع مواد ۳۱۰ به بعد قانون آیین دادرسی مدنی است. قانونگذار با توجه به ویژگی های خاص دعوای تصرف عدوانی، احکام متفاوتی در خصوص دستور موقت صادره در این دعوا در نظر گرفته که سبب تمایز آن با دستور موقت پیش بینی شده در مبحث ششم آیین دادرسی مدنی است . به عنوان مثال باید گفت چون به دلالت ماده ۱۷۵ ق.آ.د.م ، اجرای رأی تصرف عدوانی مستلزم قطعیت آن نمی باشد ، لذا در صورت رد دعوی ، موجبی برای بقای دستور صادره نمی باشد، بر این اساس به حکم قسمت انتهایی ماده ۱۷۴ بر خلاف دستور موقت اصطلاحی ، دستور موقت مقرر در دعوای تصرف عدوانی با صدور رأی به رد دعوا، مرتفع می شود . البته برخی در خصوص این قسمت از ماده ۱۷۴ قایل به این نظر هستند که : « در صورتی که رأی دادگاه قطعی باشد، دستور موقت بی اثر خواهد شد »^[۱۳۳] . این نظر ایراد دارد زیرا اگر لازمه مرتفع شدن دستور موقت ، رأی قطعی مبنی بر رد دعوا باشد، لزومی نداشت که قانونگذار در قسمت انتهایی ماده، عبارت مگر اینکه مرجع تجدید نظر دستور مجددی را در این خصوص صادر نماید . ذکر کند . در واقع همین عبارت بیانگر آن است که صرف صدور رأی بدوی مبنی بر رد دعوا، بدون قطعیت رأی مزبور از موجبات مرتفع شدن دستور موقت در دعوای تصرف عدوانی است. شایان ذکر است در صورتی که طبق ماده ۱۷۴ ، تقاضای دستور موقت شود باید توجه شود که مقررات عام دستور موقت به شرحی که در مبحث ششم از فصل یازدهم قانون آیین دادرسی مدنی آمده است، رعایت شود(به عنوان مثال مواد ۳۱۱ و ۳۱۲ و ۳۲۰) . اما احکام خاص این نهاد در مقایسه با دستور موقت اصطلاحی مندرج در مواد ۳۱۰ به بعد قانون آیین دادرسی مدنی، سبب تمایز این دو نهاد گردیده است که مهم ترین آنها به شرح ذیل می باشد:
در ماده ۱۷۴ مفهوم اخص دستور موقت مورد نظر قانونگذار نمی باشد، بلکه دستوری است که به طور موقت اجرا می شود ، بنابراین بر خلاف دستور موقت به مفهوم اخص، صدور آن نمی تواند موکول به دادن تامین گردد( ماده ۳۱۹ ق.آ.د.م) و اجرای آن نیز، مستلزم تایید رییس حوزه قضایی نمی باشد ^[۱۳۴].
هم چنین بر خلاف دستور موقت به معنای اخص برای صدور دستور موقت موضوع ماده ۱۷۴ ق.آ.د.م احراز فوریت لازم نیست و صرف موجه بودن دلایل در این خصوص کفایت می کند .
مضافاً اینکه دستور موقت در دعوای رفع تصرف عدوانی الزاماً بایستی ضمن دادرسی صادر گردد. این در حالی است که دستور موقت مندرج در مواد ۳۱۰ به بعد، قبل از طرح دعوای اصلی نیز قابل طرح و صدور است.
بر خلاف دستور موقت به معنی اخص که می تواند ناظر به سه حالت توقیف مال، انجام عمل و یا منع از انجام امری باشد(ماده ۳۱۶ ق.آ.د.م) دستور موقت موضوع این ماده صرفا ناظر به منع از انجام این امر می باشد این نکته با تدقیق در ماده ۱۷۴ روشن می گردد.
بنابراین، دستور موقت مندرج در ماده ۱۷۴ ق.آ.د.م با دستور موقت پیش بینی شده در مواد ۳۱۰ به بعد قانون آیین دادرسی مدنی، دو موضوع متفاوت هستند، چنانکه نظریه مشورتی شماره ۴۶۶۶/۷ مورخ۷/۵/۸۰ اداره حقوقی قوه قضاییه نیز مؤید همین این موضوع است . در این نظریه آمده است « دستور موقت موضوع ماده ۱۷۴ قانون مزبور با دستور موقت موضوع ماده ۳۱۰، موضوعاً متفاوت و لذا از شمول مقررات تبصره ماده ۳۵۲ خارج است. ^[۱۳۵]
گفتار دوم: قابلیت اعتراض به رأی تصرف عدوانی
بند اول: اعتراض شخص ثالث
برابر ماده ۴۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی : « اگر در خصوص دعوایی رأیی صادر شود که به حقوق شخص ثالث خللی وارد آورد وآن شخص یا نماینده او در دادرسی که منتهی به أی شده است به عنوان اصحاب دعوا دخالت نداشته باشد ، می تواند نسبت به آن رأی اعتراض نماید.»
در خصوص اینکه اعتراض شخص ثالث دعوای تصرف عدوانی که بر طبق قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مطرح میشود قابل رسیدگی است اختلاف است .
بعضی از استادان حقوق نظر بر این دارند که یکی از ارکان اعتراض شخص ثالث وقبول آن صدور رأی دادگاه ماهوی است ^[۱۳۶] ودر مقابل گفته اند: امکان دارد با استناد به کلمه «حقوق» مذکور در مادتین ۴۱۷ و ۴۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی ، این ایراد به نظر برسد که چون احکام دادسرا مربوط به دعاوی تصرف ، اصولاً بدون ارتباط به حقوق اصحاب دعوی صادر می شود لذا طرح اعتراض ثالث در این دعاوی نیز تحصیل تأمین حقوق او راممکن نمی سازد ، بنابراین اگر شخص ثالث احساس نماید که حکم دادسرا به حق او خلل وارد نموده است باید با اقامه دعوای ماهوی حقی را که در معرض زیان وخلل قرار گرفته احقاق نماید نه از طریق اعتراض به حکم صادره در دعاوی تصرف^[۱۳۷].
در پاسخ باید گفت : درست است که شخص ثالث با طرح دعوای ماهوی نیز می تواند به حقوق خود نائل شود ، ولی حقوق افراد منحصر به حقوق ماهوی نیست .
یکی از معانی حق عبارت است از هر امتیازی که افراد نسبت به اموال دارند ومراجع قانونی تحقق آن را با جلوگیری از متجاوز تضمین می نمایند.ولی همین اندازه که دادگاه از تصرف سابق حمایت می کند ومتصرف می تواند برای برخورداری از این امتیاز از مراجع قانونی استمداد کند این خود حقی است برای متصرف سابق که می توان به حق مربوط به تصرف تعبیر نمود وکلمه «حقوق»مذکور در مواد فوق الذکر را شامل آن نیز دانست .
ولی به نظر نگارنده نظر به اصل فوریت رسیدگی که حاکم است بردعوای رفع تصرف عدوانی وهمچنین با مداقه در منطوق ومفهوم ماده ۴۱۷ قانون آیین رسیدگی دادرسی مدنی به نظر می رسد نظر اول از وجاهت قانونی بیشتری برخوردار است ، چرا که حکم قاضی تصرف ، حالت قشری وظاهری دارد وبدون اینکه اعتبار امر مختوم پیداکند ممکن است منطبق باحق باشد یا خیر، وچه بسا ممکن است مخالف حق خوانده (متصرف) باشد وچنانچه ظاهراً به حقوق خوانده متصرف یا شخص ثالث خلل وارد آورد ،آنان با طرح دعوای ماهوی می توانند به حق خود برسند.
اگر دعوای رفع تصرف در دادگاه و بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی مطرح گردد به نطر میرسد همانند دیگر احکام صادره از دادگاه شخص ثالث میتواند با رعایت مقررات نسبت به حکم اعتراض کند و منعی در این خصوص وجود ندارد.
بند دوم: اعاده دادرسی
اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از احکام ویک طریقه عدولی است .
راهی است برای بازگشت نزد همان دادگاهی که رسیدگی کرده وبه منظور در خواست عدول از رایی که آن دادگاه سابقاً صادر کرده وشاکی مدعی صدور آن از روی اشتباه ( سهو وخطا) باشد .^[۱۳۸]
در مورد اعاده دادرسی مطلب قابل توجهی نمی توان عنوان کرد زیرا اگر اعاده دادرسی در دعاوی تصرف قابل قبول باشد ، جهات ومهلت آن همان است که در مواد ۴۲۶ تا۴۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است که در این صورت مقررات مذکور تا آنجا که با طبع خاص دعاوی تصرف سازگار است قابل استناد می باشد .
تنها مساله ای که در این باره به ذهن می رسد این است که اصولاً آیا اعاده دادرسی در دعاوی تصرف امکان پذیر است یا خیر ؟
آیا اعاده دادرسی جزء اصول دادرسی است یا از تشریفات رسیدگی تلقی می شود.
اگر دعوای رفع تصرف عدوانی در دادسرا و بر اساس قانون اصلاح جلوگیری از تصرف عدوانی مطرح شده باشد و محکوم علیه مدعی باشد که حکم دادسرا برخلاف حقیقت صادر گردیده ، آیا دادسرا می تواند با توسل به اعاده دادرسی که نیل به حقیقت مقتضی آن است ، احراز کند متصرف حقیقی سابق چه کسی بوده ویا مزاحمت وممانعت ازحق وتصرف عدوانی درحقیقت صورت گرفته است یا خیر ؟
شاید به ذهن متبادر شود با توجه به اهمیت خاصی که قانون جلوگیری از تصرف عدوانی برای احراز حقیقت قائل است وقاضی دادسرا را در نیل به آن از قید وبند تشریفات آیین دادرسی مدنی معاف ساخته ، چنانچه جهات مهمی وجود داشته باشد ، همچون اینکه : صدور احکام مغایر از ناحیه دادسرا صورت گرفته باشد یا صدور حکم مستند به استناد مجعول بوده که جعلیت آن بعداً ثابت شده باشد ویا به دست آمدن اسناد ونوشتجاتی پس از صدور حکم که دلیل حقانیت متقاضی اعاده دادرسی باشد وثابت گردد که اسناد ونوستجات را طرف مقابل مکتوم داشته یا باعث کتمان آن بوده ، چگونه می توان دادسرا را ممنوع از رسیدگی مجدد حتی پس از صدور حکم قطعی دانست .
خصوصاً که نسخ ماده ۴ قانون سابق جلوگیری از تصرف عدوانی که دادسراها را از اتخاذ تصمیم خلاف حکم قبلی منع می نمود .
جز این معنی ندارد که مقنن خواسته است در موارد مقتضی که حکم دادسرا به زیان اشخاص ثالث صادر شده ویا حکم سابق به جهات مربوط به اعاده دادرسی برخلاف واقع است ، دادسرا بتواند از طریق رسیدگی فوق العاده ، آثار غلط حکم را مرتفع نماید .
به عبارت دیگر غیر قابل استماع دانستن اعتراض شخص ثالث وتقاضای اعاده دادرسی موجب خواهد شد که عمل قانونگذار در مورد نسخ ماده مزبور ، عمل عبث تلقی شود .عملی که مقنن از ارتکاب آن مبری می باشد ^[۱۳۹].
ولی بعضی از حقوقدانان نظری خلاف این دارند و به استناد اصل رسیدگی فوری بر دعاوی تصرف و عدم نیاز به تشریفات دادرسی اعاده دادرسی از احکام صادره از دادسرا را ممنوع میدانند.^[۱۴۰]
اگر دعوای رفع تصرف در دادگاه و بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی مطرح گردد به نظر میرسد همانند دیگر احکام صادره از دادگاه حکم رفع تصرف قابل اعاده دادرسی باشد و منعی در این خصوص وجود ندارد.
بند سوم: فرجامخواهی
مقنن ، باب پنجم از قانون آ . د. م را به «فرجام خواهی» اختصاص داده است وطی ۵۰ ماده ( ماده ۳۶۶تا ۴۱۶) مسائل مربوط به آن را متذکر شده است .
لازم به یاد اوری است که فرجام خواهی یک «مرحله از دادرسی» نیست که همانند مرحله بدوی یا تجدید نظر ، رسیدگی ماهوی انجام شود ، بلکه یک «مرحله نظارتی» است که دیوانعالی کشور احکام صادره از محاکم تالی را مورد بازبینی قرار می دهد تا اطمینان حاصل شود که در محاکم مذکور اصول وقواعد دادرسی کاملاً رعایت شده است واصحاب دعوی از همه امکانات قانونی برای اثبات ادعا یا دفاع در مقابل ادعا ، استفاده نموده اند وحکم یا قرار صادره نیز منطبق با قانون صادر شده است .
در واقع باید گفت که رسیدگی فرجامی یک « رسیدگی شکلی است ونه ماهوی»
در خصوص قانون اصلاح تصرف عدوانی « چون در ماده ۵ قانون جلوگیری از تصرف عدوانی که ملاک قابل پژوهش بودن حکم دادستان در مورد تصرف عدوانی است ذکری از قابل فرجام بودن حکم دادگاه نشده وعمومات قانونی راجع به قابل فرجام بودن احکام شامل مورد نیست واز روح قانون مذکور مستفاد میشود که نظر قانونگذار در مورد جلوگیری از تصرف عدوانی برتسریع وتسهیل است لذا قبول دادخواست فرجامی نسبت به احکام مربوط به تصرف عدوانی که مرجع رسیدگی بدوی دادسرا بوده خلاف مفاد قانون نامبرده است»^[۱۴۱]
همچنین با استناد مواد۳۰۶ به بعد ق.آ.د.م فرجام خواهی از آراء صادره دردعاوی تصرف، در هر حال منتفی است ، حتی اگر نسبت به رأی بدوی در مهلت مقرر در خواست تجدید نظر نشده باشد .^[۱۴۲]
بنابراین ، حکم رفع تصرف چه در دادگاه وچه در دادسرا غیر قابل فرجام است.
فصل دوم:ویژگیهای اجرایی دعوای رفع تصرف عدوانی
مبحث اول:اجرای حکم
گفتار اول:امکان اجرای موقت حکم
ماده ۱۷۵ ق.آ.د.م با عدول از قاعده کلی مندرج در ماده ۱ قانون اجرای احکام مدنی(اصل اجرای رأی قطعی) یکی از مصادیق اجرای موقت احکام مدنی را بیان نموده است . ماده ۱۷۵ مقرر می دارد« در صورتی که رأی صادر مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد ، بلافاصله به دستور مرجع صادر، کننده ، توسط اجرای دادگاه یا ضابطین دادگستری اجرا خواهد شد و درخواست تجدید نظر مانع اجرا نمی باشد. در صورت فسخ رأی در مرحله تجدید نظر، اقدامات اجرایی به دستور دادگاه اجرا کننده حکم، به حالت قبل از اجرا اعاده می شود و در صورتی که محکوم به عین معین بوده و استرداد آن ممکن نباشد، مثل یا قیمت آن وصول و تادیه خواهد شد » برخی با توجه به امکان صدور دستور موقت و تبعاتی که ممکن است پس از نقض دردادگاه تجدید نظر پیش آید ، به این ماده ایراد کرده اند .^[۱۴۳] اما در پاسخ به این ایراد باید گفت که اجرای موقت مقرر در این ماده با توجه به فلسفه این دعوا و نیز اصل تسریع در رسیدگی به دعوای مزبور ، خالی از اشکال است، ضمن اینکه دستور موقت پیش بینی شده در این دعوا طبق نص صریح ماده ۱۷۴ در صورتی صادر می شود که دادگاه دلایل فرد را موجه تشخیص دهد . دستور موقت فقط جلوی عملیات متصرف عدوانی را میگیرد ، حال آنکه اجرای موقت رأی، متصرف سابق را بر ملک مستولی مینماید.آرای صادره در خصوص دعوای رفع تصرف عدوانی با وجود اینکه قابل تجدید نظرند اما این قابلیت مانع از اجرای آنها نخواهد شد.بنابر این میتوان گفت ماده یک قانون اجرای احکام مدنی توسط ماده ۱۷۵ ق.آ.د.م تخصیص خورده است و با جمع این دو ماده میتوان گفت هیچ رایی در حالت عدم قطعیت اجرا نمیشود مگر اینکه در مورد دعاوی تصرف باشد.پیش بینی اجرای حکم غیر قطعی،با توجه به اینکه احتمال فسخ آن در مرحله تجدید نظر میرود،علاوه بر اینکه مشکلات زیادی را در صورت فسخ به وجود میاورد با توجه به دستور موقت ماده ۱۷۴ ضروری نبوده است^[۱۴۴].
گفتار دوم:اجرای حکم غیابی
در مورد اجرای حکم غیابی رفع تصرف عدوانی باید بیان نمود که به دلالت ماده ۳۴۷ ^[۱۴۵]ق.آ.د.م،تجدید نظر خواهی مانع از اجرای حکم است مگر در مواردی که قانون خلاف آن را مقرر کرده باشد.استثنای ماده ۳۴۷ در ماده ۱۷۵ بیان شده است.یعنی ماده ۱۷۵ استثنایی است بر حکم کلی صدر ماده ۳۴۷.اما ماده ۱۷۵ استثنایی بر ماده ۳۰۶ نمیباشد.قرینه دیگر این است که در ماده ۱۷۵ تنها اعلام شده تجدید نظر خواهی مانع اجرا نیست و اصل کلی آن است که واخواهی مانع از اجرا است.برای رعایت این اصل چاره ای جز ابلاغ رأی غیابی رفع تصرف عدوانی نیست.اجرای رأی غیابی رفع تصرف عدوانی بدون انقضای مهلت واخواهی ممکن نیست و چون ابلاغ و انقضای مهلت واخواهی صورت نگرفته لذا نمیتوان این رأی را اجرا کرد.بعید نیست بتوان با بهره گرفتن از کلمه بلافاصله ، بر تجویز فوری اجرای حکم غیابی استدلال کرد.در هر حال برای اجرای حکم غیابی باید به تبصره ۲ ماده ۳۰۶ ق.آ.د.م توجه شود.^[۱۴۶]
گفتار سوم:شرایط لازم جهت اجرا
بند اول:عدم ضرورت ابلاغ رأی برای اجرا
ماده۳ قانون اجرای احکام مقرر میدارد:احکام دادگاههای دادگستری وقتی به موقع اجرا گذارده میشود که به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم علیه یا نماینده و یا قائم مقام قانونی اوکتبا این تقاضا را از دادگاه بنمایند.ماده ۱۷۵ ق.آ.د.م که در خصوص اجرای رأی تصرف عدوانی تنظیم شده در خصوص ابلاغ ردی ساکت است و اشاره ای به ابلاغ رأی صادره نکرده است، لیکن باید توجه داشت که ابلاغ رأی صادره امری انکار ناپذیر است، زیرا در این ماده به درخواست تجدید نظر اشاره شده و معمولاً درخواست تجدید نظر مسبوق به ابلاغ رأی می باشد . برخی معتقدند با توجه به تصریح ماده ۱۷۵، آنچه که مورد تأکید است اجرای رأی به محض صدور است ؛ قانون گذار تاکید به ابلاغ و سپس اجرا ننموده است، بلکه تاکید به اجرای رأی و ابلاغ آن برای اطلاع محکوم علیه برای استفاده از حق تجدید نظر خواهی نموده است^[۱۴۷]. اما به نظر می رسد با توجه قاعده کلی مندرج در ماده ۲ قانون اجرای احکام مدنی ، اجرای رأی قبل از ابلاغ ، امری استثنایی است که خلاف اصول آیین دادرسی است و نیازمند به تصریح قانون است، لذا در مقام شک باید گفت که رأی صادره پس از ابلاغ ، اجرا می شود.^[۱۴۸] به عبارت دیگر، منظور قانون گذار از لفظ بلافاصله آن بود که تجدید نظر خواهی را مانع اجرا نداند ، چرا که اصل ابلاغ قبل از اجرای حکم، از اصول آمره قانون آیین دادرسی مدنی است.
بند دوم:اجرا بدون صدور اجراییه

« شاعران معنی گرا ] به ویژه از سنایی به بعد [ به اشعار بزمی بی بند و بار شاعرانی که در تغزل قصاید خود به وصف می و مطرب و معشوق به چیز دیگری توجه نداشته اند ، انتقاد می کردند ، ناصر خسرو قبلا انتقاد از آنان را باب کرده بود ، پس از او سنایی ، نظامی ، خاقانی ، در انتقاد به این جنبه از شعر شاعران روزگار خود ادبیات فراوانی دارند و به شاعرانی که آشکارا به فسق و فجور مباهات می کرده اند ، می تاخته اند » ( شفیعی کدکنی ، ۱۰:۱۳۸۲ ) . البته سنایی در این عرصه اجتماعی تر و اصلاح طلبانه تر به میزان آمد و مسیر اصالت شعر و شاعری را بنیادی استوار نهاد که در ذهن و زبان شاعران بزرگ ادوار بعد بی اغراق تا امروز تاثیرات آشکار و ارزشمندی به جای گذاشت .
« سنایی در قصاید خویش ، نماینده برجسته شعر اجتماعی و نیز شعر اخلاقی و عرفانی است ، در میان قصاید سنایی همه نوع معنی و مضمون می توان یافت از نقد کار علمای دین و زاهدان ریایی تا نقد صوفیان دکان دار تا بازاریان و ترازو داران دزد تا پادشاهان و وزیران و سپاهیان و همه و همه عناصر جامعه ، در این گونه شعرها سنایی بی پرواترین نمونه نقد اجتماعی را عرضه می کند و شجاعت او در این راه تقریبا بی نظیر است » ( شمیسا ، ۱۲۶:۱۳۷۲ ) .
چند نمونه از اشعار اعتراضی سنایی

( حدیقه ، بیت های ۴-۱ ، صفحه ۶۷۸ )
در اعتراض به بازاریان می سراید که :

( سنایی غزنوی ، ۶۸۲:۱۳۸۵ )
این شیوه از نقد اجتماعی که به اصطلاح هزل و هجو ناراستی ها و کجروی های اجتماعی است در ذهن و زبان شاعران ادوار بعد تاثیر بسیار داشته است و نمونه های فراوان دارد ، پس می توان گفت که « هزل در میان انواع ادبی عرصه بیشتری برای ارضا روح انتقادی ایرانی در طول هزار سال عمر زبان فارسی دری داشته است » ( پشت دار، ۱:۱۳۸۹ ) .

پس از ناصر خسرو و سنایی ( که این ها را جزء طلایه داران ادب اعتراض به شمار آوردیم ) شاعران فرهیخته دیگری چون انوری ، نظامی گنجوی ، خاقانی شروانی ، عطار نیشابوری ، جلال الدین رومی ، سیف الدین فرغانی ، سعدی ( در زهد و پند ) ، خواجوی کرمانی ، حافظ ، جامی ، صائب و … تا به امروز اکثرا گویندگان پارسی گو ، ستودنی ها را ستوده اند و ناشایست ها را در اشعار خود تقبیح کرده اند و با هرگونه ناراستی و نادرستی و بی عدالتی و ظلم و ستم و فسق و فجور به مبارزه برخاسته اند ، برای هریک از این شاعران نمونه های بسیاری قابل ذکر است که ما به سبب پرهیز از درازگویی اشاره مختصری به اشعار چند شاعر خواهیم داشت .
انوری(وفات۵۸۳ ه . ق)
او که در شمار شاعران مداح و درباری می باشد شیوه ای از نقد اجتماعی که به اصطلاح هزل و هجو ناراستی ها و کجروی ها ی اجتماعی است در ذهن و زبان وی نیز تاثیر بسیار داشته و نمونه هایی از آن را می توان نام برد، او در کسادی بازار علم و گرمی بازار مطربان می گوید:

(دیوان انوری: ۷۵۱)
خاقانی شروانی (۵۲۰ – ۵۹۵ ه – ق)
خاقانی دارای شیوهی سخنوری خاص خود بود که از مکتب عراقی و آذربایجانی نشأت می گرفت اوزان کوتاه و دشوار بودن از خصوصیات سبکی اوست وی نیز از جمله شعرایی است که در آثارش نمونه هایی از ادب اعتراض می توان یافت.

آنها با بهره گرفتن از متغیرهای خاص ویژگیهای کارکردی فروش ، از نمایندگان فروش درخواست کردند تا اهمیت متغیرهایی چون فروشندگی خوب در گذشته ، سهمیه های فروش برابر یا مازاد با یک روند منظم ، تجارب قبلی از مدیریت نمایندگی فروش ، مهارتهای مدیریت زمان و مهارتهای فنی ، آماده سازی دوره های کاری ، نمایش ، ارتباطی ، شنوایی ، پایداری هیجانی را رتبه بندی کنند.
این متغیرها را می توان برای ساده سازی و کاهش حجم داده ها در ۴ دسته تعیین انواع شخصیت ، مهارتهای ارائه و نمایش ، کنترل هیجانات فردی و قابلیت سازگاری با تغییر طبقه بندی کرد.نتایج این بررسی حاکی از آن است که مهارتهای ارتباطی ، مهارتهای چانه زنی ، هوش هیجانی و مهارتهای عرضه و نمایش و لزوم تفکیک نمونه های شخصیتی برای دست اندرکاران فروش ، بسیار مهم گزارش شدند.گروه تحقیق استرالیایی که توسط جردن^[۶۰] ، اشانازی^[۶۱]، هارتل^[۶۲] و هوپر^[۶۳] (۱۹۹۹) رهبری می شد عملکرد ۴۴ گروه را طی دوره زمانی ۹ هفته ای مورد بررسی قرار داد .

هوش هیجانی اعضای گروه ها با بهره گرفتن از مقیاس خودسنجی که بر اساس مدل مایر و سالووی طراحی شده بود اندازه گیری شد.محققان عملکرد گروههایی که در زمینه هوش هیجانی بالا یا پایین بودند را تحلیل کردند .
در آغاز مطالعه عملکرد گروههایی که هوش هیجانی بالا داشتند بطور معناداری بیش از عملکرد گروههایی بود که هوش هیجانی پایینی داشتند ولی در پایان هفته نهم ، عملکرد هر دو گروه در یک سطح قرار داشت.
در شرکتی که از روش های استاندارد استخدام معاونین ادارات استفاده می کرد ۵۰% این افراد پست خود را ظرف ۲ سال ترک کردند ، علت این امر نیز ، عمدتاً عملکرد ضعیف آنها بود.بعدها،وقتی که گزینش داوطلبان بر پایه شایستگیهای هیجانی همچون ، خلاقیت ، اتکا به نفس و رهبری انجام شد ، تنها ۶% در عرض ۲ سال ، شغل خود را ترک کردند.
بعلاوه مدیران اجرایی که بر اساس شایستگیهای هیجانی انتخاب می شدند ، احتمال نداشت که صرفاً بخاطر دستمزدهای بالاتر برای بهبود عملکرد ادارات خود تلاش کنند.
بعلاوه رهبران ادارات جذب شده با استانداردهای جدید بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از اهداف سازمانی خود فراتر رفتند (صفیر مردانلو ، ۱۳۸۴)
۲-۱-۳۲-نقش هوش هیجانی در گزینش ^[۶۴]و بالندگی شغلی ^[۶۵]نیروی انسانی
سالهای مدیدی هوش بهر بعنوان مهمترین شاخص موفقیت زندگی قلمداد می شد.از این رو ، استعداد علمی در آموزش ، مورد تاکید قرار داشت.تحقیق اخیر بیانگر آن است که بهره هوشی به تنهایی درصد اندکی از موفقیت در محیط کار یا زندگی را نیز تبیین می کند.زمانی که رابطه نمرات تست هوش با نحوه عملکرد مطلوب افراد در مشاغل مورد تحلیل قرار گرفت، تحلیلها نشان داد که درصد سهمی را که بهره هوشی در عملکرد مطلوب تبیین می کند ، ممکن است بیش از ۱۰ درصد نباشد و حتی در حدود ۴ درصد نیز در برخی تحقیقات بدست آمده است(بلوچ، ۱۳۷۹ : ۲۹)
در حالی که به تعبیر فیلدمن ، هوش هیجانی به ۵ صورت در عملکرد موفقیت آمیز دخالت دارد:
۱- هوش هیجانی قدرت کار فردی و گروهی را افزایش می دهد.افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند با دیگران بهتر کار می کنند و به راحتی دیگران را درک می کنند . این افراد بخشی از موفقیت خود را مدیون خوب گوش دادن و همدلی هستند ، در واقع آنها همکاری موثری را به نمایش می گذارند.
۲- هوش هیجانی باعث تصمیم گیری راحت تر می شود.این افراد قادرند که خود را با شرایط وفق دهند و مشکلات را به راحتی حل کنند.
۳- توسعه هوش هیجانی منجر به بهبود روابط با مشتریان می شود . این افراد قادرند سریعاً اعتماد و اطمینان بین طرفین را رشد دهند.در واقع آنها قادرند ، اثر مثبتی بر مشتریان خود باقی گذارند.
۴-هوش هیجانی در افزایش خلاقیت افراد برای حل تعارضات و مشکلات موثر است.افراد دارای هوش هیجانی بالا قادرند پیامهای درونی را درک کنند در عین حال خود را با شرایط مختلف وفق دهند.آنها همیشه احساسات خود را تحت کنترل داشته و از قابلیت انعطاف پذیری بالایی برخوردار می باشند.
۵- هوش هیجانی ، مهارتهای کار گروهی و مدیریت بر دیگران را افزایش می دهد.
مدیریت موفقیت آمیز نیازمند قدرت بالا برای حل مشکلات است.اگر شما خواهان شرکتی موفق هستید باید به کارکنان خود نه تنها مهارتهای فنی را بیاموزید بلکه مهارتهای هیجانی را نیز باید به آنها آموزش دهید.سازمانی را مجسم کنید که در آن افراد یکدیگر را درک می کنند ، به یکدیگر احترام می گذارند،اهداف مشترکی را پی گرفته و در آن راستا گام بر می دارند.چنین مکانی محل اعتماد متقابل خواهد بود و در آن صورت با چنین روند مشترکی قادر خواهد بود که سازمانی موفق داشته باشید.
هوش هیجانی عامل مهمی در گزینش افراد برای احراز شغل و ارتقای شغلی آنان است.البته به شرطی که این امر بخشی از فرایند و رویکرد فراگیر باشد.
با بهره گرفتن از پرسشنامه ضریب هوشی هیجانی بار-آن (۱۹۹۷) که نوعی مقیاس خود سنجی بوده و در برگیرنده ۱۵ صفت شخصیتی با توانشهای هیجانی ، جرات ورزی ، خود آگاهی ، همدلی ، انعطاف پذیری ، شادکامی ، کنترل تکانه ، استقلال ، روابط بین فردی ، خوش بینی ، توانایی حل مساله ، واقعیت آزمایی ، خودشکوفایی ، عزت نفس ، مسئولیت پذیری اجتماعی و تحمل استرس می باشد می توان به اطلاعات گسترده ای در مورد مشاغل و هوش هیجانی مرتبط با آنها دست یافت.
در این ارتباط ، کارسو و ولف ^[۶۶](۲۰۰۱) به معرفی فرایند سه مرحله ای پرداخته اند که هوش هیجانی را با بالندگی شغلی مرتبط می سازد.
نمودار ۲-۱۰ : فرایند ارتباط هوش هیجانی با بالندگی شغلی(کارسو و ولف،۲۰۰۱)
مراحل فرایند ارتباط هوش هیجانی با بالندگی شغلی :
مرحله اول : توصیف شغل (Job Discription)
در هنگام توصیف شغل ، لازم است که تمامی شرایط و الزامات شغلی در قالب عبارات رفتاری و به شکلی عینی بیان شود این که گفته شود این شغل احتیاج به افرادی با مهارت بالا دارد ، کافی نیست بلکه ضرورت دارد تا مهارتهای مورد نیاز برای احراز آن شغل بصورت دقیق تصریح شود.
مرحله دوم:انتخاب ابزار مناسب برای ارزیابی :
به کمک توصیف شغلی خصیصه مدار می توان ابزار ارزیابی مناسبی را اتخاذ کرد .
ارزیابی باید متمرکز بر جنبه هایی باشد که از طریق شیوه های گزینش فعلی مثل چک لیستها و مصاحبه شناسایی نشده اند.
مرحله سوم : ارزشیابی و معرفی افراد شایسته
ارزشیابی کنندگان در نهایت افرادی را که برای احراز شغل مناسب می دانند ، درجه بندی کرده و اسامی آنها را اعلام می کنند.
داده های حاصل از آزمونهای شغلی باید بعنوان بخشی از فرایند تصمیم گیری و نه جایگزینی برای آن تلقی شوند.هنگام معرفی افراد با صلاحیت برای احراز شغل لازم است تا راهبردهای موثری از طرف ارزشیابی کنندگان برای رشد فردی و افزایش شایستگیهای حرفه ای کارکنان پیشنهاد شود.
۲-۱-۳۳-مدل سازی تاثیر هوش هیجانی بر موفقیت کار
یک راه برای مدل سازی هوش هیجانی و تاثیر آن ، استفاده از فهرست شایستگیهای هوش هیجانی گلمن و سازماندهی آنها در ماتریس خواهد بود که می توان به درک نحوه اثر گذاری هوش هیجانی در محیط کار کمک کند .
بوسیله ماتریس مذکور می توان مشاهده نمود که شایستگیهای هوش هیجانی شامل دو گونه آگاهی ها و مهارتها بوده که آنها نیز در دو سطح متمایز فردی و جمعی قرار دارند.این شیوه از سازماندهی شایستگیها کمک می کند تا بدانیم هوش هیجانی بواسطه شایستگی بیشتر در محیط کار و همچنین در ارتباطات با یکدیگر ، یاری رسان خواهد بود.
برای نمونه ، اعتماد به نفس بیشتر ، موجب بهره وری می گردد بعلاوه افرادی که خودگردان هستند ، مایلند تا سودمندتر باشند (تیشلر و همکاران ، ۲۰۰۲)همچنین از نظر شایستگی جمعی ، مهارتهای رهبری ، نفوذ ، ارتباطات ، مدیریت تضاد ، کار تیمی و تعاون همگی از مهارتهای مطلوب برای مدیران می باشند.بنابراین می توان به این نتیجه رسید که افراد دارای هوش هیجانی بالا ، مولد بهره وری یا موفقیت بیشتر در محیط کار می باشند(عزیزی ، ۱۳۷۷)
تیشلر و همکاران (۲۰۰۲) با بهره گرفتن از ماتریس فوق در پی بررسی رابطه هوش هیجانی ، معنویت و عملکرد کاری بودند.آنها با مرور ادبیات مربوطه به این نتیجه رسیدند که افراد می توانند به مرور زمان از هوش هیجانی و معنویت کم به سمت هوش هیجانی و معنویت بیشتر گام بردارند.آنها بر این باور بودند که وجود همزمان هوش هیجانی و معنویت در کارکنان ، موجب بهبود و افزایش عملکرد کاری می شود . از آنجا که روحیات و رفتارهای مدیران ، محرکهای نیرومند موفقیت کاری کارکنان به شمار می آید ، لذا وظیفه اصلی مدیران ارشد ، رهبری هیجانی می باشد.بعبارت دیگر ، قبل از اینکه مدیران بتوانند به کارهایی چون استراتژی تعیین بودجه یا استخدام کارکنان بپردازند ، باید در وهله اول به تاثیر روحیات و رفتارهای خود بر دیگران توجه نشان داده و به همین منظور ، صاحبنظران فرآیندی پنج مرحله ای برای خوداندیشی و برنامه ریزی ابداع کرده اند تا در انجام این کار به مدیران کمک کند :
بر اساس این فرایند مدیران باید از خود بپرسند :
می خواهم چه کسی باشم ؟
هم اکنون چه کسی هستم ؟
چگونه پیشرفت کنم و به اهدافم برسم ؟ چگونه تغییر را پایدار سازم ؟
چه کسی می تواند به من کمک کند ؟
کار کردن به شیوه این فرایند به مدیران کمک می کند تا میزان تاثیر گذاری رهبری هیجانی خود بر روحیات و رفتارهای سازمان و به تبع آن نحوه وفق دادن رفتار خود را مشخص کنند .
جدول ۲-۶ : شایستگیهای هوش هیجانی به نقل از تیشلر و همکاران،۲۰۰۲)