۵۵:۴۵

۶۵:۳۵

۷۵:۲۵

۸۵:۱۵

۹۵:۵

۱۰۰:۰

اختصارها: SBO معادل روغن مایع سویا؛ FHPO معادل روغن پالم اولئین کاملاً هیدروژنه
مخلوط‌ها به روش شیمیایی ‌استریفیه شدند (طبق بند ۳-۲-۱) و تغییرات ایجاد شده در شاخص‌های کیفی، ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی مورد بررسی قرار گرفت. ‌استریفیکاسیون شیمیایی هر کدام از مخلوط‌ها دو بار انجام شد و هر کدام از اندازه‌گیری‌ها دو بار تکرار شدند و میانگین نتایج گزارش گردید.

۳-۲-۱- اینتراستریفیکاسیون

اینتراستریفیکاسیون به روش شیمیایی طبق روش فرمانی و همکاران (۲۰۰۸) با اندکی تغییرات انجام شد. مقدار ۳۰۰ گرم روغن از مخلوط‌های دوتایی (جدول ۳-۲) در ارلن بوخنر ریخته شد و دمای آن تا ۹۰ درجه سانتی‌گراد رسانده شد. سپس در همان دما، مقدار یک درصد متوکسید سدیم به‌عنوان کاتالیزور اضافه گردید. واکنش تحت فشار مطلق ۳/۰ بار^[۵۰] همراه با همزدن توسط هیتر مگنت‌دار
(Heidolph, MR 3004, Germany) با سرعت rpm 300 به‌مدت ۴۵ دقیقه و دمای ۹۰ درجه سانتی‌گراد انجام شد.
پس از کامل شدن واکنش و برای غیرفعال کردن کاتالیزور، مقدار ۲ درصد محلول اسید سیتریک آبی ۲۰ درصد به نمونه‌ها اضافه گردید. عملیات همزدن (rpm 300) تحت خلأ به‌مدت ۱۵ دقیقه و در دمای ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد ادامه یافت.

برای جداسازی کاتالیزور و صابون باقیمانده، مقدار ۲ درصد خاک کمک‌صافی اضافه گردید و در دمای ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد و تحت خلأ به‌مدت ۵ دقیقه با بهره گرفتن از هیتر مگنت دار (rpm 300) همزده شد. کاتالیزور و خاک کمک‌صافی با بهره گرفتن از قیف بوخنر و کاغذ صافی (واتمن شماره ۴) از روغن جدا گردید.
سپس برای انجام عملیات رنگبری، مقدار ۲ درصد خاک رنگبر به همراه ۲ درصد خاک کمک‌صافی به مخلوط اضافه و در دمای ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد و تحت خلأ به‌مدت ۱۵ دقیقه با بهره گرفتن از همزن مغناطیسی (rpm 300) همزده شد. خاک کمک‌صافی و خاک رنگبر با بهره گرفتن از قیف بوخنر و کاغذ صافی (واتمن شماره ۴) از روغن جدا شد.
از روغن صاف شده جهت اندازه گیری عدد پراکسید، صابون، اسید چرب آزاد، اندیس یدی، نقطه ذوب و درصد اسیدهای چرب نمونه‌گیری شد.
رنگبری مجدد جهت حذف کامل صابون باقیمانده، کاهش رنگ مخلوط‌های ترانس‌استریفیه شده به روش شیمیایی انجام شد. به‌علت بالا بودن صابون باقیمانده در محصولات به‌دست آمده از روش شیمیایی، عمل رنگبری دو بار انجام گردید. رنگبری مجدد جهت حذف کامل صابون از کلیه نمونه‌ها کافی بود. از نمونه‌های رنگبری مجدد شده جهت اندازه گیری SFC و مقاومت اکسیداتیو نمونه‌گیری شد.

۳-۳- روش‌های آزمون

۳-۳-۱- درصد اسیدهای چرب آزاد

این آزمون به روش تیتراسیون با هیدروکسید سدیم مطابق روشAOCS^[51] (۱۹۹۶) و بر اساس اسید اولئیک انجام شد. در مورد مخلوط‌های اولیه، مقدار ۲/۲۸ گرم ودر مورد محصولات ترانس‌استریفیه شده، مقدار ۷ گرم نمونه توزین گردید. سپس به آن مقدار ۵۰ میلی‌لیتر اتانول ۹۵ درصد و ۲ میلی‌لیتر معرف فنل فتالئین (محلول یک درصد وزنی- حجمی در اتانول ۹۵ درصد) اضافه شد. لازم به ذکر است که اتانول مصرفی قبلاً در حضور فنل فتالئین با سود ۱/۰ نرمال تا ایجاد رنگ صورتی کمرنگ خنثی گردید.
سپس با سود ۱/۰ نرمال تا ایجاد رنگ صورتی کمرنگ تیتر شد. مصرفی سود یادداشت گردید و اسیدهای چرب آزاد از معادله ۳-۱ محاسبه شد:
(معادله ۳-۱)
که در آن،
FFA: درصد اسیدهای چرب آزاد برحسب اسید اولئیک
V: سود مصرف شده برحسب میلی‌لیتر
N: نرمالیته سود مصرفی
W: جرم نمونه برحسب گرم است.

۳-۳-۲- صابون باقیمانده

این آزمون به روش تیتراسیون (AOCS, 1996) انجام شد. مقدار ۲۵/۰ میلی‌لیتر معرف بروموفنل بلو (محلول یک درصد وزن- حجمی در آب) به ۵۰ میلی‌لیتر استن حاوی ۲ درصد آب (حجمی-حجمی) افزوده شد و تا ایجاد رنگ زرد با اسید کلریدریک ۰۱/۰ نرمال تیتر شد. سپس مقدار لازم از نمونه (۴۰ گرم از روغن‌ها و مخلوط‌های اولیه و ۱۰ گرم از مخلوط‌های ترانس‌استریفیه شده) افزوده شد و با اسیدکلریدریک ۰۱/۰ نرمال تا ایجاد رنگ زرد تیتر شد. مقدار صابون از معادله ۳-۲ محاسبه گردید:
(معادله ۳-۲)
که در آن،
S: مقدار ppmصابون برحسب اولئات سدیم
V: مقدار اسید کلریدریک مصرفی برحسب میلی‌لیتر