۷/۴۷

۲۰× ۹۰

۰/۳۳

۹/۱۳

۵/۱۴

۷/۴۴

خ) مدیریت علفزار- اتلاف خاک و رواناب:
هاکوم ساین^[۲۰] در سال ۱۹۸۵ فرسایش خاک علفزار را تحت مدیریت‌های مختلف برآورد کرد و نشان داد که چراندن بیش از حد دام نه تنها پوشش گیاهی را کاهش میدهد بلکه لایهی بالایی خاک را به دلیل فشردگی و جدا شدن ذرات خاک توسط سم حیوانات از بین برده و خراب میکند. برای مثال:

جدول ۱- ۱۱- اتلاف خاک و رواناب تحت مدیریت علفزارها

مدیریت

رواناب ( ٪)

اتلاف خاک (تن در هکتار)

چرای بیش از حد

۲۷

۳۷/۲

چرای مناسب

۱۹

۷۹/۰

عدم چرا

۱۱

۴۰/۰

۳) مدیریت محصول:
الف) سیستم خاکورزی:
تطابق عملیات حفظ آب و خاک با الگوی خاک ورزی و کشت محصولات زراعی منجر به افزایش فرصت نفوذ رواناب به درون خاک میشود.
خاکورزی موجب افزایش:
- شدت نفوذ
- کاهش تبخیر
- افزایش نفوذ ریشه گیاه در لایه‌های عمیقتر خاک میشود.
افزایش نفوذ منجر به ذخیره آب بیشتر در ناحیه محصولات میشود. خاکورزی عمیق برای مواقع بسیار خشک سال ضروری است، زیرا به ریشه‌ها اجازه میدهد تا پتانسیل رشد خود را نشان داده و با تقویت نفوذ رطوبت به خاک، از تبخیر آن جلوگیری می‌کند. در اراضی شیبدار عمل خاکورزی همراه با زراعت همتراز موجب:
- حفظ و نگهداری و نفوذ آب باران میشود.
- فرسایش خاک به دلیل کاهش رواناب کاهش مییابد.
دسترسی بیشتر آب موجود در خاک برای محصولات و کاهش نیاز به آبیاری تکمیلی از دیگر مزایای ‌‌این روش است.
ب) سیستم بدون خاکورزی:
اجرای سیستم بدون خاکورزی یا اجرای حداقل خاکورزی نیاز به توجه خاص به ویژه در مورد محصولات زراعی مانند نارگیل، فوفل (از خانواده‌ی نخل)، کائوچو دارد. در ‌‌این سیستم باقیمانده‌ی محصول میتواند بر روی سطح خاک به عنوان کود گیاهی باقی بماند. علف‌های هرز را می توان با مواد شیمیایی کنترل کرد و تنها نیاز است که مقدار بسیار کمی خاک برای کشت یا کوددهی در اطراف گیاه مورد تعرض قرار گیرد. چنین سیستم کاهنده‌ی خاکورزی، بویژه در توپوگرافی موجی میتواند پتانسیل آب خاک را به طور قابل توجهی افزایش داده و همچنین در برابر فرسایش خاک محافظت خوبی به عمل آورد.
۲) خاکپوشی (مالچینگ):
در اراضی خشک و مستعد به خشکسالی، کوددهی خوب گیاهی با بهره گرفتن از پسمانده‌ی مواد آلی (ارگانیک) منطقه‌ی دانه را مرطوب نگهداشته و به افزایش تولید محصول کمک میکند. کوددهی گیاهی عمل پخش کردن مواد خارجی بر روی سطح خاک است تا بتواند:
- رطوبت خاک را در طول دوران خشکسالی حفظ کند.

گراسیا آلمانزا و تی سانگ^[۷۴] در سال ۲۰۰۷ از برنامه ریزی ژنتیک برای یافتن نوسانات مهم در قیمت سهام استفاده نمودند. با بهره گرفتن از این روش نشان دادند که GP قابلیت یافتن مواردی نادری که با عدم توازن شدید مجموعه داده ها مواجهیم را دارد.

وانگ^[۷۵] (۲۰۰۷) از شبکه های عصبی غیر خطی برای پیش بینی قیمت سهام استفاده کرده است. وی در این مطالعه روش و ناپایداری نامتقارن هیبریدی را در شبکه ­های عصبی مصنوعی به کار برده است تا با بهره گرفتن از این روش خطای پیش بینی را کاهش دهد. نتایج بدست آمده حاکی از این است که روش ناپایداری GREY-GIR-GARCH قابلیت پیش بینی بیشتری نسبت به سایر روش­های ناپایداری دارد.
لین و همکاران^[۷۶] (۲۰۰۷) از الگوریتم ژنتیک برای پیش بینی بازار سهام استفاده کردند. نکته مهم برای موفقیت یک قانون تجارت انتخاب مقادیر برای همه پارامترها و ترکیبات آنها می باشد. لیکن دامنه پارامترها در یک محدوده بزرگ تغییر می­ کند و مشکلی که وجود دارد یافتن ترکیب بهینه پارامتر ها است. در این مقاله از الگوریتم ژنتیک برای فائق آمدن بر این مشکل استفاده شده است.
راج کومار و سیتابرا^[۷۷] در سال ۲۰۰۷ به بررسی تغییرات رفتار جمعی قیمت سهام در یک بازار در حال رشد پرداختند. در این مقاله از یک ماتریس همبستگی متقاطع برای تغییرات قیمت سهام بازار بورس هند استفاده شده است.
هیوپ ره^[۷۸] در سال ۲۰۰۷ از مدل­های هیبریدی، شبکه ­های عصبی و سری زمانی برای پیش بینی تلاطم^[۷۹] شاخص قیمت سهام با دو رویکرد انحرافی و مستقیم استفاده کرده است.
چنگ و همکارانش^[۸۰] در سال ۲۰۰۷ مدل سری زمانی فازی دو عاملی را برای پیش بینی شاخص سهام به کار بردند. در این مقاله شاخص سهام و حجم معامله به عنوان عواملی در نظر گرفته شده ­اند که در پیش بینی شاخص قیمت موثرند. نتایج حاکی از قابلیت خوب این مدل در پیش بینی شاخص سهام می­باشد.
چن و همکارانش^[۸۱] در سال ۲۰۰۷ از سری زمانی فازی بر اساس رشته Fibonacci در پیش بینی قیمت سهام استفاده نمودند. در این تحقیق یک دوره زمانی پنج ساله از داده ها برای TSMC^[82] ویک دوره زمانی ۱۳ساله برای TAIEX^[83] در نظر گرفته شده است. مدل بدست آمده نسبت به مدل­های سری زمانی فازی متداول برتری دارد.
ام تی سانگ و همکارانش^[۸۴] در سال ۲۰۰۷ کاربرد NN5^[85] را در پیش بینی قیمت سهام هنگ کنگ بررسی نمودند. این سیستم بر روی داده ­های سهام دو شرکت سهامی بانکداری هنگ کنگ و شانگ­های آزمون شده است. این سیستم نرخ موفقیت کلی بیش از ۷۰ درصد را نشان می دهد.
سال سیدو سانز^[۸۶] و همکارانش در سال ۲۰۰۵ کاربرد برنامه ریزی ژنتیک را در پیش بینی ورشکستگی شرکت­هایی که فاقد بیمه عمر هستند، نشان دادند. در این مقاله کارکرد برنامه ریزی ژنتیک با سایر روش­های طبقه بندی مقایسه شده است.
پای و لین^[۸۷] در سال ۲۰۰۵ از یک مدل هیبریدی آریما و ماشین­های بردار حمایتی^[۸۸] در پیش بینی قیمت سهام تایوان استفاده نمودند. نتایج محاسبات بدست آمده از این تحقیق بسیار امیدوارانه است.
گروسان و همکارانش^[۸۹] در سال ۲۰۰۵ از یک روش جدید برنامه ریزی ژنتیک با نام Multi Expression Programming برای پیش بینی دو شاخص سهام استفاده نمودند. عملکرد این روش را با یک شبکه عصبی مصنوعی که در آن الگوریتم Levenberg Marquardt استفاده شده بود، مدل نرو فازی تاگاکی سونجو^[۹۰]، تفاضلی از شبکه عصبی پیش رونده^[۹۱] و ماشین بردار پایه^[۹۲] مقایسه نمودند.
ال تلبانی^[۹۳] در سال ۲۰۰۴ بازده سهام مصر را با بهره گرفتن از روش های برنامه ریزی ژنتیک پیش بینی نمود.
پتوین و همکارانش^[۹۴] در سال ۲۰۰۴ تحقیقی با عنوان ایجاد قوانین تجارت در بازار سهام با بهره گرفتن از برنامه ریزی ژنتیک انجام دادند. در این مقاله از برنامه ریزی ژنتیک به عنوان ابزاری برای ایجاد قوانین تجاری در کوتاه مدت در بازار سهام استفاده شده است. این محاسبات برای ۱۴ شرکت کانادایی در بورس تورنتو اجرا شده است. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می­دهد که روش زمان بندی این بازار ممکن است جایگزین مناسبی برای خرید و فروش^[۹۵] باشد. همچنین نتایج حاکی از این است که قوانین داد و ستد ایجاد شده توسط GP زمانیکه بازار پایدار و یا در حال سقوط می­باشد، مفید است. از طرف دیگر در شرایطی که بازار در حال صعود است نتایج به دست آمده از روش GP با روش خرید و فروش مطابقت ندارد.
فرانس ورث و همکارانش^[۹۶] در سال ۲۰۰۴ از بزنامه ریزی ژنتیک برای پیش بینی بازده روزانه وجوه شاخص S&P500 استفاده کردند که به فرضیه کارایی بازار اشاره دارد. S&P500 یکی از شاخص­ هایی است که بیشترین مطالعه در سطح جهان بر روی آن انجام شده است.
ال تلبانی^[۹۷] در سال ۲۰۰۴ بازده سهام مصر را با بهره گرفتن از روش های برنامه ریزی ژنتیک پیش بینی نمود.
پتوین و همکارانش^[۹۸] در سال ۲۰۰۴ تحقیقی با عنوان ایجاد قوانین تجارت در بازار سهام با بهره گرفتن از برنامه ریزی ژنتیک انجام دادند. در این مقاله از برنامه ریزی ژنتیک به عنوان ابزاری برای ایجاد قوانین تجاری در کوتاه مدت در بازار سهام استفاده شده است. این محاسبات برای ۱۴ شرکت کانادایی در بورس تورنتو اجرا شده است. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می­دهد که روش زمان بندی این بازار ممکن است جایگزین مناسبی برای خرید و فروش^[۹۹] باشد. همچنین نتایج حاکی از این است که قوانین داد و ستد ایجاد شده توسط GP زمانیکه بازار پایدار و یا در حال سقوط می­باشد، مفید است. از طرف دیگر در شرایطی که بازار در حال صعود است نتایج به دست آمده از روش GP با روش خرید و فروش مطابقت ندارد.
فرانس ورث و همکارانش^[۱۰۰] در سال ۲۰۰۴ از بزنامه ریزی ژنتیک برای پیش بینی بازده روزانه وجوه شاخص S&P500 استفاده کردند که به فرضیه کارایی بازار اشاره دارد. S&P500 یکی از شاخص­ هایی است که بیشترین مطالعه در سطح جهان بر روی آن انجام شده است.
جولیانا ییم (۲۰۰۲)^[۱۰۱] مطالعه­ ای جهت مقایسه روش های پیش بینی شبکه عصبی و روش­های پیش بینی کلاسیک (ARMA, GARCH) انجام داده است. معیار ارزیابی MSE و می باشد. نتایج نشان دهنده برتری شبکه های عصبی نسبت به نمونه­های ARMA وGARCH است.
کابودان (۲۰۰۰)^[۱۰۲] از برنامه ریزی ژنتیک برای پیش بینی روزانه قیمت سهام ۶ شرکت آمریکایی استفاده نمود و بر اساس نتایج بدست آمده از این پیش بینی یک استراتژی تجارت را ارائه کرده است. همچنین از این روش استفده کرده است تا نشان دهد قیمت­های سهام قیمت های قابل پیش بینی هستند.
تان، پروخوف و ونچ (۱۹۹۵)^[۱۰۳] سیستمی را طراحی نمودند که تغییرات قابل ملاحظه کوتاه مدت قیمت سهام را پیش بینی می­ کند. ابتدا پیش پردازشی روی داده ­ها صورت گرفته و سپس شبکه عصبی مدل سازی می شود که موقعیت­های خیلی خوب سوددهی را تخمین می زند.
ریفنز، زاپرانیس و فرانسیس (۱۹۹۴)^[۱۰۴] با مدل سازی رفتار قیمت سهام توسط شبکه ­های عصبی، عملکرد آن را با مدل های رگرسیون مقایسه نموده اند، در این تحقیق از شبکه ­های عصبی به عنوان یک جایگزین برای تکنیک­های آماری کلاسیک و از این شبکه­ ها برای پیش بینی سهام شرکت­های بزرگ استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شبکه های عصبی نسبت به تکنیک­های آماری عملکرد بهتری دارند و مدل­های بهتری ارائه می دهند.
یون و اسویلز (۱۹۹۱)^[۱۰۵] از اساتید دانشگاه میسوری برای پیش بینی قیمت سهام از یک شبکه عصبی چهار لایه با روش یادگیری پس انتشار (BP) استفاده نموده ­اند که نتیجه حاصل از آن به میزان قابل توجهی بهتر از روش سنتی می باشد. دقت شبکه در روش شبکه عصبی ۷۷٫۵% و روش سنتی ۶۵% می باشد.
۲-۴: نتیجه ­گیری و خلاصه فصل
در این فصل ابتدا مبانی نظری پژوهش بیان شد و سپس به بیان انواع روش­های پیش ­بینی توضیح داده شد و سپس بصورت خلاصه نتایجی از تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته پیرامون پیش ­بینی شاخص قیمت سهام بیان گردید، با توجه به مطالب بیان شده در این فصل مواردی همچون زیر را می­توان نام برد که محقق در این پژوهش دنبال پاسخ­گویی به آن می­باشد:

1. 1. در برخی از تحقیقات صورت گرفته مدل­های خطی بر مدل­های غیر خطی برتری نسبی را نشان می­دهد ولی در عمده تحقیقات صورت گرفته این برتری متعلق به مدل­های غیر خطی است، دلیل این باید در سری زمانی شاخص قیمت جست­وجو کرد، لذا محققین در این پژوهش با آگاهی از این موارد به دنبال ارائه­ای روشی جدید برای پیش ­بینی شاخص قیمت می­باشد، بطوریکه هم اثرات خطی و هم غیر­خطی سری زمانی شاخص قیمت در نظر گرفته شود، این مهم را با بهره گرفتن از روش تبدیل موجک به منظور ترکیب مدل­های خطی و غیرخطی دنبال خواهیم نمود.

1. 1. در مدل­های غیر خطی مورد مطالعه در تحقیقات پیشین هیچ­گونه روابطی قابل فهم استخراج نگردیده است تا سرمایه ­گذاران و سایر استفاده­کنندگان بتوانند با توجه به روابط استخراج شده اقدام به پیش ­بینی آینده تصمیمات خویش باشند، ما در این پژوهش به دنبال استخراج روابطی منطقی بین داده ­های پژوهش هستیم بطوریکه الگوهای استفاده شده توسط مدل­های غیر خطی برای خواننده قابل فهم باشد، این مهم در این پژوهش با ترکیب الگوریتم ژنتیک با تئوری فازی صورت خواهد گرفت.

فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱: مقدمه
هدف از نگارش این فصل، بحث و بررسی پیرامون روش و متدولوژی تحقیق است. ابتدا، روش انجام تحقیق بیان خواهد شد سپس به معرفی جامعه­ آماری تحقیق و معرفی متغیرهای مورد استفاده در تحقیق می پردازیم. در قسمت بعدی فرضیات تحقیق بیان می­ شود. سپس مدل­های مورد استفاده توضیح داده می­ شود. در نهایت روش های متداول ارزیابی عملکرد مدل­های پیش ­بینی جهت انتخاب مدل پیش ­بینی برتر را بر می­شماریم.
۳-۲: روش تحقیق
این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات شبه تجربی است. در این تحقیق به منظور پیش بینی شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران؛ از مدل سری زمانی ARIMA، شبکه­ عصبی درک چندلایه(MLP) و تکنیک استخراج قانون از شبکه های عصبی با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک فازی و استفاده از تبدیل موجک به منظور تفکیک نوسانات داده ­ها و همچنین کاهش سطح خطای مدل­های مورد استفاده می­باشد. اما با توجه به اینکه به طور مطلق نمی توان در مورد توان پیش بینی یک مدل نظری داد، پس باید از مدل دیگری برای مقایسه نتایج استفاده کرد. از این رو، به منظور انتخاب مدل بهینه، عملکرد آنها مورد مقایسه قرار گرفت. این تحقیق نسبت به تحقیقات گذشته دارای دو مزیت ملموس و مهم است؛ اول اینکه در این تحقیق به منظور بهبود مدل پیش بینی از تبدیل موجک استفاده شده است، همچنین از آنجائیکه شبکه های عصبی مانند جعبه­ی سیاه است و چگونگی روابط بین متغیرها را نمایان نمی کند، از این رو از تکنیک استخراج قانون استفاده شده است؛ تکنیک استخراج قانون مورد استفاده در این پژوهش الگوریتم ژنتیک فازی می­باشد. مراحل کلی تحقیق به این صورت می­باشد که بر مبنای ادبیات تحقیق، مدلهای تحقیق تدوین گردید. سپس متغیرهای مورد نظر تحقیق از منابع اطلاعاتی و پایگاه های اطلاعاتی مختلف استخراج شد و در نهایت مدل­های مورد استفاده برای مورد برازش قرار گرفت. درنهایت برای تعیین مدل برتر از معیار های ارزیابی عملکرد مدل استفاده گردید. لازم به ذکر است تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار MATLAB و نرم افزار اقتصادی Eveiws انجام گرفت.
۳-۳: جامعه آماری و متغیرهای تحقیق
۳-۳-۱: جامعه آماری
از آنجائیکه بازار سرمایه در هر کشوری آینه­ی تمام نمای وضعیت اقتصادی آن کشور است و شاخص قیمت بیانگر وضعیت بازار سرمایه در زمان فعال بودن بازار می­باشد لذا سری زمانی داده ­های روزانه شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۸۴ لغایت ۱۳۸۹ به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب گردیده است. داده ­های مزبور از سایت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران استخراج گردیده است.
۳-۳-۲: متغیرهای تحقیق
در این تحقیق با توجه به نتایج تحقیق رعیت(۱۳۸۸)، سجادی و همکاران(۱۳۸۸) ­و صمدی و همکاران(۱۳۸۷) قیمت روزانه سبد نفت ایران، قیمت جهانی طلا، قیمت روزانه ارز دولتی و شاخص روزانه S&P500 بورس نیویورک به عنوان متغیرهای مستقل(ورودی شبکه عصبی) انتخاب شدند، داده های فوق به ترتیب از سایت کتابخانه سازمان اوپک، پایگاه اطلاعاتی سایت بانک جهانی، سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و پایگاه اطلاعاتی سایت بانک جهانی برای دوره مورد مطالعه استخراج گردید.
۳-۴: سوالات و فرضیه ­های تحقیق
سؤالات تحقیق به شرح زیر قابل طرح است:

1. 1. آیا سری زمانی خطی ARIMA مدل مناسبی برای پیش بینی قیمت سهام است؟

1. 1. آیا شبکه عصبی درک چند لایه(MLP) در پیش بینی قیمت سهام بر مدل خطی ARIMA برتری دارد؟

1. 1. آیا تکنیک استخراج قانون(ExtractionRule ) از شبکه های عصبی با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد؟

1. 1. آیا تکنیک استخراج قانون(ExtractionRule ) از شبکه های عصبی با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک در پیش بینی قیمت سهام بر شبکه عصبی درک چند لایه(MLP) برتری دارد؟

1. 1. آیا ترکیب مدل ARIMA با شبکه عصبی برای پیش بینی قیمت سهام با بهره گرفتن از تبدیل موجک نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد؟

1. 1. آیا مدل ترکیبی تبدیل موجک، شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک فازی در پیش ­بینی شاخص قیمت نسبت به بقیه مدل­های ارائه شده از دقت بالاتری برخوردار است؟

بنابراین فرضیات اصلی تحقیق به صورت زیر خواهد بود:
فرضیه۱) مدل خطی ARIMA مدل مناسبی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد.
فرضیه۲) شبکه عصبی درک چند لایه(MLP) در پیش بینی شاخص قیمت نسبت به مدل خطی ARIMA عملکرد بهتری را نشان می دهد.
فرضیه۳) تکنیک استخراج قانون(ExtractionRule ) از شبکه ­های عصبی با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک نتیجه قابل قبولی برای پیش بینی قیمت سهام بدست می دهد.

-مقاله های،(۲)،(۳)،(۸)،(۹)،(۱۲)،(۱۶)،که درتحقیق حاضر ارائه گردیده است بسیار به هدف پژوهش فوق نزدیک بوده است و از این لحاظ که به بررسی نقش اساسی و مهم دانشگاه در توجه به ارزش‌ها،عقاید،هنجارها،فعالیت ‌های فرهنگی دانشجویان در تحقق توسعه فرهنگی،عملکرد صحیح دانشگاه در جهت توسعه و پیشرفت جامعه،ایفای نقش فرهنگی در آموزش واشاعه فرهنگی پرداخته است،لذا بسیار به پژوهش فوق نزدیک بوده و هدف تحقیق این بوده است که صحت‌آن را در جامعه دیگری تایید نماید.
مقاله های ،(۱)،(۵)،(۷)،(۱۰)،(۱۳)،که در تحقیق فوق ارائه گردیده است تقریبا به هدف پژوهش فوق نزدیک بوده است و از این لحاظ که به بررسی نقش دانشگاه در توسعه فرهنگی و توسعه پایدار،گسترش و توسعه آموزشی در کشورها،استفاده از منابع فرهنگی‌و توجه به عملکرد فرهنگی جهت توسعه پرداخته است،تقریبا به تحقیق حاضر نزدیک بوده،وهدف از ارائه آن ها این بوده است که به تقویت نقاط ضعف‌پژوهش فوق بپردازد و نقاط قوت کار خود را برجسته نماید.
مقاله های،(۴)،(۶)،(۱۱)،(۱۴)،(۱۵)، که درتحقیق فوق ارائه گردیده است با تحقیق حاضر شباهتی نداشته‌وهدف از ارائه آن برطرف نمودن خلاءها و ضعف های موجود در زمینه توسعه فرهنگی‌دانشگاه و همچنین تقویت نقاط قوت تحقیق از جمله ارزش های فرهنگی،کارکردها و فعالیت های فرهنگی و نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت ارائه خدمات فرهنگی‌دانشگاه بوده است.

فصل سوم
روش شناسی پژوهش
۳-۱- مقدمه
در این فصل ضمن توضیح روش پژوهش به توصیف و بررسی جامعه و نمونه آماری پژوهش،همچنین نحوه تعیین حجم نمونه و شیوه نمونه گیری پرداخته شده است.سپس ابزار گردآوری اطلاعات (پرسشنامه)معرفی می شود و تهیه و تنظیم و نیز روایی و پایایی آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در پایان فصل نیز به اختصار روش های تجزیه و تحلیل آماری در این پژوهش مطرح می گردد.
۳-۲- روش پژوهش
به طور کلی روش های پژوهش در علوم رفتاری را می توان با توجه به دو ملاک :
الف)هدف پژوهش .
ب) نحوه گردآوری داده ها تقسیم نمود.(سرمد و دیگران ،۱۳۸۶).
پژوهش حاضر از نظر نحوه گردآوری داده ها ،تحقیقی توصیفی از نوع پیمایشی است. پژوهش حاضر به لحاظ ارتباط بین متغیرهااز نوع علی است .در این پژوهش هدف تعیین نقش میان متغیرهاست تا مشخص کند آموزش عالی بر توسعه فرهنگی چه نقشی ایفا می کند.
همچنین این پژوهش از نظر نحوه گردآوری اطلاعات از نوع مقطعی است که در فاصله زمانی سال۹۴-۹۳ به انجام رسیده است و از این بابت که می خواهد نقش آموزش عالی را بر روی توسعه فرهنگی در دانشگاه پیام نور مرکز کرج بررسی کند، از نوع پژوهش های میدانی می باشد.
از نظر مکانی،پژوهش حاضر در دانشگاه پیام نور مرکز کرج و با هدف بررسی و شناخت نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی دانشگاه فوق انجام شده است.
۳-۳- متغیر های پژوهش:
۳-۳-۱ - متغیر مستقل :
متغیری است که انتظار می رود تغییر متغیر وابسته ر ا توضیح دهد به عبارت دیگر متغیر مستقل ،متغیر روشنگر است.فرض می شود این متغیر علت تغییر در متغیر وابسته است به عبارت دیگر یک ویژگی خاص است که مقادیری را می پذیرد و تاثیرش متغیر وابسته است (علی احمدی ،۱۳۸۷،ص۹۴) . در این تحقیق نقش آموزش عالی و مولفه های آن ( فلسفه و تاریخچه آموزش عالی ،رسالت و اهداف آموزش عالی ،چالش های آموزش عالی،رابطه فرهنگ و آموزش عالی و….. )به عنوان متغیر مستقل محسوب می شوند.
۳-۳-۲- متغیر وابسته :
متغیری که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل است(علی احمدی،۱۳۸۷،ص۹۴). می توان گفت متغیر وابسته نتیجه متغیر مستقل است.متغیر وابسته،متغیر معیار نیز نامیده می شود.در‌این‌تحقیق‌توسعه فرهنگی‌به‌عنوان متغیروابسته می باشد.
۳-۴- جامعه آماری:
جامعه آماری به کل گروه افراد ،وقایع و چیز هایی اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق در مورد آنها بپردازد(سکاران،۲۹۴:۱۳۸۸) .جامعه‌آماری پژوهش حاضر مربوط به اعضای هیئت علمی و اساتید دانشگاه پیام نور مرکز کرج است که تعداد آنها ۸۵ نفر می باشد .
۳-۵- تحلیل آماری تحقیق :
بر روی داده های جمع آوری شده توسط پرسشنامه ها دو نوع تحلیل آماری مورد توجه قرار گرفته و انجام شده است :
۳-۵-۱- تحلیل های آماری توصیفی
در پژوهش جهت بررسی و توصیف ویژگی های عمومی پاسخ دهندگان از روش های موجود در آمار توصیفی مانند جداول توزیع فراوانی ، درصد فراوانی ، درصد فراوانی تجمعی و میانگین استفاده می گردد. بنابراین هدف آمار توصیفی محاسبه پارامترهای جامعه با بهره گرفتن از سرشماری تمامی عناصر جامعه است .

۳-۵-۲- تحلیل های آماری استنباطی
در آمار استنباطی پژوهشگر از نرم افزار لیزرل و اس پی اس اس استفاده نموده است .در این پژوهش از آزمون هایی مانند آزمون کلموگروف اسمیرنف،آزمون tتک نمونه ای،آزمون t مستقل،آزمون فریدمن،آزمون مانوا،آزمون آنوا، آزمون باکس ،آزمون لامبدا ویکز استفاده گردیده است.
نرم افزار لیزرل
Lisrel مخفف linear structural relations است. نرم افزار لیزرل  جهت محاسبات تحلیل عامل و مدل معادلات ساختاری استفاده می‌شود. نرم افزار لیزرل در ادامه کاربرد نرم افزار اس پی اس اس است که در رشته های علوم اجتماعی استفاده می شود. این نرم افزار یکی از دقیق ترین و علمی ترین نرم افزار های رشته علوم اجتماعی میباشد. لیزرل یک برنامه کامپیوتری و نرم افزار آماری هست که اصولاً برای انجام تحلیل ساختارهای کوواریانسی استفاده می شود که این ساختارها به مدل معادلات ساختاری (SEM) نیز معروف می باشند. لیزرل محدود به مدل معادلات ساختاری نیست بلکه دامنه گسترده ای از کاربردها را برای تحلیل مدل های آماری گوناگون دارد که در میان آن ها می توان از مدل های خطی تعمیم یافته و مدل های سلسله مراتبی و … نام برد. در مبحث معادلات ساختاری برای ارزیابی مدل طراحی شده از نرم افزار لیزرل از شاخص های کای دو به درجه آزادی ، شاخص برازندگی، شاخص تعدیل برازندگی، میانگین مجذور پس مانده ها، شاخص نرم شده برازندگی ، شاخص نرم نشده برازندگی ، شاخص برازندگی فزاینده، شاخص برازندگی تطبیقی و شاخص بسیار مهم ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب استفاده شده است .
۳-۶- نمونه و روش نمونه گیری:
در این تحقیق با توجه به متجانس بودن جامعه آماری از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به دلیل اینکه اعضای جامعه آماری یک شانس معین و برابر برای انتخاب شدن به عنوان آزمودنی دارند استفاده شده است.(سکاران،۳۰۰:۱۳۸۸).اندازه جامعه آماری ۸۵ نفر می‌باشد که طبق فرمول جدول مورگان تعدادنمونه آماری ۷۰نفر تعیین گردیده است.
۳-۷- روش گردآوری داده ها:
روش‌گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر از دو بخش‌تشکیل شده است که عبارتند از :
الف- مطالعات کتابخانه‌ای:
برای بررسی موضوع تحقیق‌ به طور عمده از کتب و مقالات و منابع لاتین و فارسی حاصل از جستجو در اینترنت،پایگاه‌های اطلاعاتی و کتابخانه ها استفاده شده است.
ب- تحقیقات میدانی:
در این روش با بهره گرفتن از پرسشنامه و توزیع آن در بین نمونه آماری بصورت تصادفی ساده اطلاعات لازم برای انجام تحقیق جمع آوری شده است .
در این تحقیق برای گردآوری داده ها از روش های میدانی و مطالعات کتابخانه ای استفاده نموده و ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه ای است که توسط اساتید و اعضای هیأت علمی پاسخ داده می شود .این پرسشنامه مجموعه ای از سوالات است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می دهد و این پاسخ داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می دهد.
۳-۸- ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها:
ابزار لازم برای گردآوری اطلاعات به شکل اسنادی از کتاب‌ها ،مقالات معتبر و مرتبط اعم از فارسی و انگلیسی استفاده شده است .و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم از پرسشنامه کتبی‌استفاده شده است.پرسش نامه تحقیق حاضرمحقق ساخته است که ‌حاوی۲۵ سوال می‌باشد که بر اساس طیف ۵ مرحله‌ای ارزش گذاری شده است.
۳-۹- پایایی و روایی پرسشنامه:
اعتبار محتوای پرسشنامه های مورد استفاده در پژوهش حاضرتوسط اساتید محترم راهنما و مشاور و پنج نفر از صاحب نظران و متخصصین مورد تایید قرار گرفته است و از نظر آنان ابزار سنجش و اندازه گیری پژوهش از اعتبار لازم برخوردار بود .
تحلیل اکتشافی مرحله اول ( پرسشنامه نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی)
جدول(۳-۱)، نتایج آزمون بارتلت و کیسر – می یر و اوکلین

-"ایجاد محیطی سالم و بی خطر برای کار و فعالیت"(سعادت،۳:۱۳۹۰).

- ایجاد شرایط کاری بهداشتی و ایمنی به همکاری مداوم کارکنان و کارفرمایان احتیاج دارد حوادث اغلب به وسیله افراد به وجود میآید نه تجهیزات، تجهیزات بهداشتی فراهم شده توسط کار فرما مثل عینک مانع بروز حادثه نمیشود مگر اینکه افراد آنها را در موقع استفاده نمایند.
پس تدارکات محیطهای بهداشتی و ایمنی یک فرایند دو طرفه میباشد. اول استانداردهای که توسط دولت تعیین شده باید شناخته شود و به کار گرفته شود و بازرسی بر اساس آن انجام شود. بعد کارمندان و مدیران باید در طراحی، استقرار و ادارهی برنامههای بهداشتی و ایمنی به طور مستمر با هم کار کنند (سید جوادین،۳۹۳:۱۳۸۳).
- ایمنی و سلامتی، یک جنبه اساسی مدیریت منابع انسانی است. مسائلی که در این حیطه به وجود میآید میتواند به طور جدی روی بهره وری سازمان تأثیر منفی داشته باشد. اصولاً مدیران اجرایی در برابر ایمنی و سلامت کارکنان سازمان مسئولند، اما مدیران نیروی انسای به تأمین تخصصهای مورد نیاز میپردازند و با تدوین خط مشیها و برنامههای مناسب، باعث هماهنگی اقدامات مربوطه را فراهم میکنند و سایر مدیران را در اجرای برنامهها کمک میکنند (زارعی متین،۲۵۴:۱۳۷۹).
۲-۲-۱-۲-۱۲.عنصر تجزیه وتحلیل و طراحی شغل:
- “شناسایی مشاغل و ساماندهی آنها در یک سیستم منسجم و منطقی، شرح خلاصهی وظایف و مسئولیتهای شغل، رابطه آن با مشاغل دیگر، دانش و مهارتهای لازم برای انجام دادن آن، و شرایط کار است"(سعادت،۲۳:۱۳۹۰).
- با توجه به شغل، تجزیه و تحلیل شغل به دنبال مشخص کردن وظایف و مسئولیتهای مشاغل و ویژگیهای انسانی مورد نیاز برای انجام آن مشاغل در یک سازمان میباشد؛ بنابراین تجزیه و تحلیل شغل، روشها و رویههایی است که از طریق آن، وظایف و مسئولیتهای شغل، شرایط کاری شغل و رابطهاش با مشاغل دیگر سازمان و همچنین دانش و مهارتهای که آن شغل باید داشته باشد روشن میگردد (زارعی متین،۵۳:۱۳۷۹).
- فرایند جمعآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل اطلاعات و مرتب کردن آن درباره شغل است و بعضی آن را کشف منظم فعالیتهای یک شغل تعریف میکنند که باعث تهیه شرح شغل، مشخصات شغل و ویژگیهای لازم جهت احراز شغل میگردد.
نمودار(۲-۴) تجزیه و تحلیل شغل:
(سیدجوادین،۱۰۷:۱۳۸۳).
۲-۲-۱-۲-۱۳.عنصر حفظ و نگهداری کارکنان:
- نگهداری کارکنان، فرایند طراحی برنامههای بهداشت و ایمنی و ارائه خدمات رفاهی را تحلیل مینماید یعنی اگر مدیران و کارفرمایان یک محیط بهداشتی و ایمنی را در سازمان خود فراهم نمایند باعث حفظ و نگهداری کارکنان در سازمان خود شدهاند (همان،۳۹۱).
- نظام جبران خدمات مناسب میتواند به جذب، حفظ و نگهداری و پرورش نیروی انسانی گردد. میتوان گفت که حفظ و نگهداری کارکنان به سیستم پاداش مناسب ربط دارد، و سیستم پاداشی که بتواند نیازهای کارکنان را برآورد نماید در حفظ و نگهداریشان نیز مؤثر است (زارعی متین،۱۷۷:۱۳۷۹).
۲-۲-۱-۲-۱۴. عنصر انضباط:
- گروهی انضباط را قدرتی دانستهاند که به وسیله آن کارکنان را که قوانین و مقررات اداری سازمان را زیر پا میگذارند تنبیه نمود در صورتی گروه دیگر انضباط را وجود جو شرایط خاصی در سازمان تعریف کردهاند که کارکنان را ملزم میکند رفتاری معقول و مناسب و براساس قوانین و مقررات سازمان در پیش گیرند. گروه اول انضباط را تنبیه کارکنان خاطی و گروه دوم انضباط را رفتار منظم و مرتب کارمندان در سازمان میدانند. اگر مدیران در بدو ورود کارمند رفتاری که باید انجام دهند را تشریح کنند کارمند خود به دنبال انجام همان کار میباشد پس باید مدیران را مسئول بیانضباطی کارمندان بدانیم چون از اول به کارمندان توضیحات لازم را ندادهاند (سعادت،۳۰۷:۱۳۹۰-۳۰۶).
- انضباظ به معنی انتضام و اطاعت منطقی که مطابق با قوانین و مقررات میباشد. در واقع انضباط به شرایط سازمانی که کارمندان رفتارشان را مطابق با قوانین و دستورات و استانداردهایی که در سازمان پذیرفته شده اشاره دارد (سید جوادین،۳۷۷:۱۳۸۳).
- انضباط ایجاد موقعیتی که نیروی انسانی یک سازمان خود را در واقع انضباط به شرایط سازمانی که کارمندان رفتارشان را مطابق با قوانین و دستورات و استانداردهایی که در سازمان پذیرفته شده اشاره دارد (سید جوادین،۳۷۷:۱۳۸۳).
- انضباط ایجاد موقعیتی که نیروی انسانی یک سازمان خود را با قوانین و مقررات و استانداردهای سازمانی هماهنگ نموده و برابر آن رفتار نمایند. نوعی آموزش است که هدف آن اصلاح رفتار و طرز برخورد نیروی انسانی بوده، به طریقی که تمایل آنان را به رعایت قوانین و مقررات و استانداردهای سازمان و مدیریت برانگیزاند (رنگریز،۴۸۷:۱۳۷۸).
۲-۲-۱-۳- بخش کانالهای انتقال:
ورود و به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان در حوزه های مختلف کارکردهای خاص خود خواهد داشت و از جمله در حوزه منابع انسانی و عملکردهای آن میتواند نقشهای زیادی را در جهت انجام بهتر وظایف مدیریت منابع انسانی ایفا نماید.
برخی از نتایج کاربرد فناوری اطلاعات در عملکردهای مختلف مدیریت منابع انسانی عبارتند از:
دقت در انجام عملکرد، سرعت در انجام عملکرد، شفافیت در سیستم، جامعیت در طراحی سیستم، اطلاع رسانی گسترده و به موقع با بهره گرفتن از شبکه های اینترنت و اینترانت، ارزیابی دقیق و سریع، اعلام بازخور به موقع، انجام امور تکرار پذیر توسط سیستمهای سخت افزاری، کنترل و ارزیابی نامحسوس، برقراری عدالت، برقراری نظم بیشتر(پورکیانی، فرح بخش، ۱۳۹۱: ۸).
۲-۲-۱-۳-۱. دقت در انجام عملکرد
دقت یعنی خوب دیدن، خوب شنیدن، دقت یعنی توجه کردن برای خوب فهمیدن / مو را از ماست کشیدن (سلیمانی،۱:۱۳۸۸).
۲-۲-۱-۳-۲. سرعت در انجام عملکرد
انجام کار در زمان کمتر/ عدم اتلاف وقت (کاکاوند و یوسف زاده،۱:۱۳۸۵).
۲-۲-۱-۳-۳. شفافیت در سیستم
شفافیت اصطلاحی است که در شماری از حوزه های مطالعاتی زبانی برای ارجاع به تحلیلی بکار میرود که حقایق را مستقیماً و به روشنی ارائه کند (افراشی،۱:۱۳۸۲).
به معنی روشن بودن، اطلاعات به روشنی و به میزان کافی ارائه و تأمین گردد (مدیران،۲۶آذر ۱۳۹۲).
۲-۲-۱-۳-۴. جامعیت در طراحی سیستم
یک سازمان، نیازمند تدوین استراتژیهای مبتنی بر فناوری اطلاعات به طور دقیق میباشد. در این راستا ارتباط تنگاتنگی بین مأموریت سازمان، فرآیندهای کاری، تصمیمگیریها، اطلاعات سازمان و تکنولوژی مورد استفاده در آن میبایست وجود داشته باشد (سمواتی و دارابی،۴:۱۳۸۵).
۲-۲-۱-۳-۵. اطلاع رسانی گسترده و به موقع با بهره گرفتن از شبکه های اینترنت و اینترانت
اصولاً اطلاع رسانی نیازمند ارتباطات گسترده میباشد این ارتباطات میتواند درون سازمانی یا برون سازمانی باشد (سمواتی و دارابی،۹:۱۳۸۸).
اینترنت یک درگاه بزرگ عمومی است که شامل شبکهای جهانی از کامپیوترهای متصل به هم میباشد که در مجموع میتوان آن را یک ابزار ارزشمند برای کمک نمودن به نیازها و خواسته های سازمان و مشتریان تلقی نمود (صنایعی،۱۳۹۰).
اینترانت یک شبکه کامپیوتری خصوصی است که از تکنولوژی های اینترنت برای به اشتراک گذاری امن اطلاعات در بخشهای یک سازمان و یا اطلاعات سیستمهای عملیاتی در میان کارمندان آن سازمان استفاده میشود (صنایعی،۱۳۹۰).
اطلاع رسانی در سازمان به وسیله شبکه های محلی و گسترده صورت میگیرد. شبکه های محلی در داخل یک ساختمان و در فواصل کم در حدود چند کیلومتر مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع شبکه ها برای اتصال کامپیوترهای شخصی به عبارت دیگر ایستگاههای کاری در یک ساختمان به کار میرود تا کابرها بتوانند از منابع موجود مانند چابگرها و… به طور اشتراکی استفاده نمایند. در یک شبکه گسترده کاربران هر یک از شبکه های محلی میتوانند به اطلاعات و منابع به اشتراک گذاشته شده توسط شبکه های دیگر دسترسی پیدا کنند. در شبکه گسترده سرعت انتقال داده نسبت به شبکه های محلی کمتر است (خلیق،۵۳:۱۳۸۴-۵۲).
۲-۲-۱-۳-۶. ارزیابی دقیق و سریع
افراد بر اساس اطلاعات دقیق تصمیمگیری میکنند و در واقع سیستمهای اطلاعاتی مدیریت مانند سیستمهای پشتیبان مدیریت و سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری میتوانند اطلاعات به هنگام، مناسب و سریع را در اختیار قرار دهند، تا با حداقل اشتباهات تصمیمگیری کرد (زینلیزاده،۷:۱۳۸۸).
۲-۲-۱-۳-۷. اعلام بازخور به موقع
فناوری اطلاعات سرعت دسترسی به اطلاعات را بالا میبرد و بازخور سریع اطلاعاتی را فراهم میکند. همچنین به فرد کمک میکند به کشف نقاط ضعف کاری و حرفهای خود بپردازد. فناوری اطلاعات باعث میشود تا اصلاح و تغییرات دانش به راحتی انجام پذیرد (زینلیزاده،۷:۱۳۸۸).
با ضعیف بودن فناوری اطلاعات بازخور اطلاعاتی و حرفهای لازم به افراد داده نمیشود (میر فخرایی،۵:۱۳۸۰).
۲-۲-۱-۳-۸. انجام امور تکرار پذیر توسط سیستمهای سختافزاری
استفاده از علم رایانه و روباتیک در فرایندهایی که خروجی های یکسان دارند و استفاده از نرمافزار و برنامههای کامپیوتری برای انجام پردازش بر روی ورودی و ایجاد خروجی مد نظر (زینلیزاده،۶:۱۳۸۸-۵).
۲-۲-۱-۳-۹. کنترل و ارزیابی نامحسوس
فناوری به دو طریق به مدیریت عملکرد در ایجاد رضایت از ارزیابی کمک میکند:

1. 1. فناوری، ارزیابی عملکرد فردی را از طریق نظارت کامپیوتری آسان میکند. این کار نیازمند ورودیهای حداقلی از افراد در مورد عملکرد وظیفهای آنهاست.

1. فناوری به ابزاری برای سادهسازی فرایند نوشتن ارزیابیها یا خلق بازخورهای عملکردی تبدیل شده است. (برای مثال ارزیابیهای چندگانهای که سرپرستان یا اعضای تیم به صورت آنلاین و با بهره گرفتن از فناوری نظارت عملکرد کامپیوتری شده انجام میدهند)(کاردی و میلر،۱۴۵:۲۰۰۵-۱۳۸).

عدالت اطلاعاتی: توزیع اطلاعات درباره رویه‌ها، مراودات و توزیع نتایج باید عادلانه باشد، با تاکید بر اینکه امروزه اطلاعات یکی از پر رایج‌ترین سرمایه‌های موجود برای توسعه سرمایه‌های انسانی و اقتصادی است (کالکویت^[۱۰۹]،۲۰۰۱). توضیحات اطلاعات باید صادقانه و بدون هیچ قصد و انگیزه دیگری بر مبنای دلایل و اطلاعات منطقی بوده و از مشروعیت کافی برخوردار باشد تا باعث تقویت ادراک عدالت در افراد گردد ( نباتچی، بینگهام و گود^[۱۱۰]،۲۰۰۷).

۲-۱۴-۶- عوامل موثر بر درک عدالت
عدالت سازمانی ادراک شده:
نظریه عدالت سازمانی ادراک شده کارکنان احساس افراد درباره منصفانه بودن نحوه رفتار با خودشان و دیگران طبقه‌بندی و تشریح می‌کند (ساندرس و تونهیل،۲۰۰۱). احساسی که برای اثربخشی عملکرد سازمان‌ها و رضایت افراد در سازمان‌ها ضرورت دارد. کروپانزا ^[۱۱۱](۲۰۰۱) عدالت سازمانی را به مثابه یک جستار روان‌شناختی که روی ادراک از انصاف در محیط کاری تاکید دارد در نظر می‌گیرد (سیتر^[۱۱۲]، ۲۰۰۳). به نظر گرینبرگ نیز عدالت سازمانی با ادراک کارکنان از انصاف کاری در سازمان مرتبط است. در واقع این اصطلاح را برای تشریح و تفسیر نقش انصاف در محیط کاری به کار می‌برد. از دیدگاه مک دوال و سیت عدالت سازمانی شامل ۴ بعد زیر است: ۱- عدالت توزیعی ۲- عدالت رویه‌ای ۳- عدالت تعاملی ۴- عدالت اطلاعاتی
درک عدالت تحت تاثیر (الف) پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می‌کند (ب) رویه‌های سازمانی ( رویه‌ها و کیفیت تعاملات) و (ج) خصوصیات ادراک کننده قرار دارد. باون و اشنایدر^[۱۱۳] (۱۹۸۵) با تصور مشتریان به عنوان منابع انسانی سازمان‌ها، بر این عقیده می‌شویم که این استدلال بیان می‌کند که مشتریان نیز می‌توانند به عنوان کارمندان برده شوند.
شکل ۲-۲: عوامل موثر بر عدالت سازمانی ادراک شده
پیامدهای سازمانی:
ارزش پیامدها
عملکرد
رفتار فرانقش
عدالت ادراک شده:
توزیعی، رویه‌ای، تعاملی، اطلاعاتی
اقدامات سازمانی: پیروی از قوانین، کیفیت برخوردها و ارتباطات
رفتار خلاف انتظار
خصوصیات ادراک کننده: جمعیت شناسی شخصیت
نگرش‌ها و احساسات
منبع: (حسین‌زاده و ناصری،۱۳۸۷)
همانگونه که اشاره شد هر شخص و یا هر مشتری مانند کارمندان عدالت موجود در سازمان را ادراک نموده و بر اساس آن ادراک در خصوص عدالت قضاوت می‌کند.. حال سوال این است که چه چیزهایی در ادراک فرد و یا همان ادراک عدالت موثر است؟ با توجه به مباحث قبلی سه عامل را می‌توان نام برد:
پیامدهای مثبت و منفی که فرد از سازمان دریافت می‌کند، مانند خدمات اضافی، که این عامل بستگی به قوانین حاکم بر سازمان در خصوص عدالت توزیعی است و معمولا توسط کارکنان سازمان به مشتریان القا می‌شود.
رویه‌های سازمانی، دومین عامل رویه‌های سازمانی است که وابسته به میزان تبعیت سازمان‌های خدماتی از عدالت رویه‌ای است. این موضوع وابسته به قوانین و مقرارت تقریبا ثابت سازمان است. در واقع رویه‌های سازمانی نوعی از ادراک است که از طریق شخصیت حقوقی سازمان و کارکنان به مشتریان القا می‌شود.
خصوصیات ادراک کننده: درک عدالت می‌تواند تحت تاثیر خصوصیات فردی ادراک کننده قرار گیرد. این عوامل می‌تواند سن، جنس، نژاد، احساسات مثبت و منفی، عزت نفس، سابقه استفاده از خدمات و محصولات سازمان و حدود انتظارات فردی و نیز فرهنگ حاکم بر فرد باشد.
۲-۱۴-۷- نتایج درک عدالت
عملکرد: این نتیجه بیشتر مرتبط با عدالت توزیعی می‌باشد. یعنی زمانی‌که مشتری همانند کارمندان بی‌عدالتی توزیعی را درک می‌کند. زمانی که این عدالت متناسب با عدالتی باشد که با سایر مشتریان است، مشتریان ممکن است احساس کنند که با آنها منصفانه رفتار شده است (مسهام و نیتمیر^[۱۱۴]،۲۰۰۲). عدالت رویه‌ای از طریق اثر بر نگرش بر عملکرد مشتریان اثرگذار است.
رفتار فرانقش: یکی از بیشترین همبستگیهای مطالعه شده عدالت سازمانی در کارکنان فتار شهروندی سازمانی و اجزایش ( روحیه مردانگی، فضلیت شهروندی، از خود گذشتگی، وظیفه شناسی و ادب است ( اسپکتور و چاراش^[۱۱۵]،۲۰۰۱). بر اساس این تعاریف، امکان این‌که مشتریان خدماتی، رفتار شهروندی همانند کارمندان ارائه دهند امکان‌پذیر است اورگان^[۱۱۶]، ۱۹۸۸). این رفتارها، رفتار اختیاری است که جز الزامات شغلی کارمند و یا جز قوانینی که یک مشتری باید رعایت کند و انجام دهد نیست، اما این رفتارها عملکرد و بهره‌وری سازمان را افزایش می‌دهد (رابینز^[۱۱۷]،۲۰۰۱).
رفتار خلاف انتظار: رفتارهای خلاف انتظار و ترک شغل با هر ۴ شکل عدالت توزیعی، رویه‌ای ، تعاملی و اطلاعاتی مرتبط است ( حسین‌زاده و ناصری، ۱۳۸۷). اما در کارمندان این رفتارها بصورت: مخالفت، خشونت، خرابکاری، قربانی کردن جسمی و روحی و … می‌باشد (فولترون و پانج^[۱۱۸]،۲۰۰۴). این رفتارها در اثر بی‌عدالتی ادراک شده ایجاد می‌شود که این از طریق تاثیر نهادن بر نگرش‌هایی همچون رضایت درونی و بیرونی صورت می‌گیرد.
۲-۱۵- پیشینه تحقیق
بعد از بررسی مبانی نظری، در این بخش به بررسی پیشینه پژوهشی تحقیق پرداخته می‌شود. در واقع معیار انتخاب تحقیقات در این بخش تحقیقاتی است که در راستای اهداف و سوالات تحقیق در انجام شده است. این تحقیقات خود به دو بخش پیشینه داخلی و خارجی تقسیم‌بندی می‌شود که به شرح زیر است:
۲-۱۵-۱- پیشینه داخلی
سید جوادین و دیگران(۱۳۸۹) در مطالعه­ ای تاثیر بازاریابی داخلی بر بهبود رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت خدمات را سنجیدند. نتایج نشان داده است که اقدامات بازاریابی داخلی در شرکت ملی گاز ایران توانسته است بر طبق یک مدل مفهومی­ (تحلیل مسیر) رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان و در نهایت، کیفیت خدمات را افزایش دهد.
کمالیان و دیگران(۱۳۸۹) در مقاله­ای به بررسی رابطه بازاریابی داخلی و کیفیت خدمات در صنعت بانکداری پرداختند. نتایج نشان داده است که بازاریابی داخلی بر کیفیت خدمات خارجی اثر مثبت و معناداری نداشته است.
احمدو رفیق (۲۰۰۰) بازاریابی درونی یک تلاش برنامه‌ریزی شده برای کسب رضایت مشتریان و کارکنان و همچنین هماهنگیهای درونی سازمانی بواسطه توانمند سازی کارکنان می‌باشد.
نعامی و شکرکن (۱۳۸۲) در پژوهشی بر روی ۲۶۸ نفر کارکنان یک کارخانه در اهواز نشان داده‌اند که عدالت سازمانی با خشنودی شغلی رابطه معنی‌داری دارد.
عادل صلواتی و همکاران در سال( ۱۳۹۱ )در تحقیقی با عنوان بررسی رلبطه بین بازارگرایی و ابعاد سرمایه فکری در شرکت بیمه ایران به این نتیجه رسیدند که بین ابعاد سرمایه فکری و بازارگرایی رابطه معناداری وجود دارد .بدین معنی که هر اندازه وضعیت سرمایه فکری در شرکت بیمه بالا بوده،بع تبع آن روحیه بازارگرایی در آن شرکت بالاتر بوده است.
آقازاده (۱۳۸۷)در یک تحقیق رابطه بازارگرایی با ایجاد ارزش و عملکرد تجاری را مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که بین بازرگرایی و عملکرد بانکهای تجاری دو نوع رابطه مستقیم و غیر مستقیم به واسطه ایجاد ارزش وجود دارد.
۲-۱۴-۲- پیشینه خارجی
زمان و همکاران(۲۰۱۲) در مطالعه­ ای به بررسی اثر بازاریابی داخلی بر بازارگرایی و عملکرد کسب و کار پرداخته­اند. هدف از مطالعه آنها بررسی تاثیر بازاریابی داخلی بر روی تعهد سازمانی کارکنان بانک، بازارگرایی، و عملکرد کسب و کار بوده است که از ۱۲ بانک تجاری پاکستان با جمع­آوری ۵۰۰ پرسشنامه انجام شد. یافته­های مطالعه نشان داد که برنامه ­های بازاریابی داخلی تاثیر قابل توجهی بر تعهد کارکنان، بازارگرایی و سودآوری کلی سازمان داشته است. همچنین نقش واسطه­ تعهد سازمانی بین بازاریابی داخلی و بازارگرایی پشتیبانی نشد.
جوناریس و همکاران(۲۰۱۰) تحت مقاله­ای به عنوان ” بازارگرایی داخلی: جنبه درک نشده تئوری بازاریابی"، به بررسی تجربی بین بازارگرایی و بازارگرایی داخلی^[۱۱۹] و همچنین تاثیر مشترک این دو بر رضایت مشتریان پرداخته­اند. اتخاذ بازارگرایی، ارزش و کیفیت درک شده مشتری از خدمات را افزایش می­دهد، از طرفی اتخاذ بازارگرایی داخلی، ارزش درک شده کارکنان را افزایش می­دهد که باعث سطح بالاتری از کیفیت خدمات ادراک شده از سوی مشتریان می­ شود. همچنین نتایج نشان دادکه بازارگرایی و بازارگرایی داخلی تاثیر مستقیمی بر رضایت مشتریان دارد.
آواد و اگتی(۲۰۱۱) در مقاله­ای به بررسی تاثیر بازاریابی داخلی، تعهد سازمانی، و رفتار شهروندی سازمانی بر بازارگرایی بانک­های تجاری پرداخته­اند. یافته­های تجربی تایید کرد که بازاریابی داخلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی دارای تاثیر مستقیم و مثبتی بر بازارگرایی بانک است.علاوه بر این، تعهد سازمانی اثر مثبتی بر رفتار شهروندی سازمانی داشته است.
(شیلاق و همکاران،۲۰۰۴): تاثیر بازارگرایی را بر عملکرد سازمان‌های ارائه دهنده خدمات سنجیده و بیان کردند که گرایش بازاریابی، هنگامی که در ترکیب با جایگاه‌یابی و توسعه برند مطرح می‌شود، بطور مستقیم در عملکرد تاثیر نمی‌گذارد.
پاپاسولومو و رنتیس(۲۰۰۶)در تحقیقی تحت عنوان تاثیر بازاریابی داخلی بر برندتجاری شرکت در صنعت بانکداری به این نتیجه رسیدند که بازارایبی داخلی موجب تقویت و تمایز برند تجاری شرکت می شود.
.هوانگ و چی (۲۰۰۵)در مطالعه ای به برررسی تاثیر بازاریابی داخلی بر رضایتمندی شغلی و عملکرد سازمانی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که بین بازاریابی داخلی و رضایتمندی کارمنان و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود دارد.
لایو(۲۰۰۹)در تحقیقی با عنوان تاثیر بازاریابی داخلی بر مشتری مداری در صنعت بانکداری که بازاریابی داخلی منجر به افزایش تعهد و رضایتمندی کارکنان و افزایش روحیه مشتری مداری در آنها می شود.
کولکوئیت وهمکاران(۲۰۰۶):نشان دادند که عدالت رویه‌ای و توزیعی و تعاملی بر عملکرد شغلی و رفتار تولیدی در سازمان تاثیر مثبتی می‌گذارند.
۲-۱۶- نتیجه‌گیری و ارائه مدل مفهومی تحقیق
تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین بازاریابی درونی وبازارگرایی باتوجه به نقش متغییرمیانجی عدالت سازمانی در کارمندان بانک­های دولتی شهر ایلام می ­پردازد که بر گرفته از چندین مدل می­باشد. در تحقیق حاضر بدنبال این هستیم تا با بهره گرفتن از این مدل­ها، مدل مفهومی تحقیق خود را توجیح نماییم.
بازارگرایی از دیدگاه فرهنگی نارور و اسلاتر ۱۹۹۰ گرفته شده است. بازارگرایی فرهنگ سازمانی است که به کاراترین و اثربخشترین شکل ممکن باید موجب خلق رفتارهای مورد نیاز جهت خلق ارزش­ برتر برای خریدار شود و در نتیجه موجبب استمرار عملکرد برتر کسب و کار گردد. در دیدگاه نارور و اسلاتر بازارگرایی مفهومی فرهنگی است که اثر خود را در رفتارهای سازمانی نشان می­دهد.
مبنای تئوریک اصلی برای عدالت، تئوری برابری آدامز می باشد که در سال ۱۹۶۳ مطرح کرده است. این تئوری بر این پیش فرض بنا نهاده شده است که انسان­ها می­خواهند با آنها منصفانه برخورد شود؛ بنابراین برابری باوری است که در مقایسه با دیگران با ما منصفانه برخورد شده است و نابرابری باوری که در مقایسه با دیگران با ما غیر منصفانه برخورد شده است.
ارتباط بازاریابی داخلی با عدالت برگرفته از مدل سِنگ^[۱۲۰](۲۰۰۶) می­باشد که در آن بازاریابی داخلی ارتباط مستقیمی با عدالت داشته است.
مدل مفهومی تحقیق