۸

۱۱،۱۶،۳۳،۴۰،۴۷،۵۰،۵۸،۵۹

گریز-اجتناب

 

۶

۱،۲۶،۳۹،۴۸،۴۹،۵۲

حل مدبرانه مسئله

 

۷

۲۰،۲۳،۳۰،۳۶،۳۸،۵۶،۶۰

ارزیابی مجدد مثبت

 

 

۳-۱۳- اعتبار^[۵۴] تحقیق
مفهوم اعتبار به این سوال پاسخ می­دهد که ابزار اندازه ­گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می­سنجد. بدون آگاهی از اعتبار اندازه ­گیری نمی­ توان به داده ­های حاصل اطمینان داشت (سرمد و همکاران، ۱۳۷۸: ۱۷۰).
روش­های متعددی برای تعیین اعتبار اندازه ­گیری وجود دارد که در این تحقیق برای تعیین اعتبار از «اعتبار صوری»^[۵۵] استفاده شده است. منظور از اعتبار صوری میزان توافق متخصصان یک امر در رابطه با یک شاخص یا معیار است (ساروخانی، ۱۳۷۸: ۲۸۷). که در این تحقیق از آقایان دکتر قدسی، دکتر یارمحمدی و حدود سه نفر از دانشجویان دکتری جامعه ­شناسی و روانشناسی مشورت شد و مورد تائید آنان قرار گرفت.

۳-۱۴- پایایی^[۵۶]
پایایی به معنی دقت و ثبات در اندازه ­گیری است، این مفهوم با این امر سرو کار دارد که ابزار اندازه ­گیری در شرایط یکسان، تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می­دهد (سرمد و همکاران، ۱۳۷۸: ۱۶۶).
یعنی تا چه حد در صورت تکرار آزمون، نتایج مشابه به دست می­دهد. برای سنجش پایایی چندین روش وجود دارد، در این تحقیق برای سنجش پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه ­گیری از جمله پرسشنامه است . مقدار آلفای کرونباخ بین صفر تا یک در نوسان است و هر چه به سمت یک میل کند و به آن نزدیک­تر باشد به همان نسبت وسیله اندازه ­گیری بیان­گر پایایی بالا خواهد بود.
در تحقیقات علوم اجتماعی مقدار پایایی بالای ۵/۰ قابل قبول و مقدار پایین­تر از ۵/۰ پایایی ضعیف را نشان می­دهد و قابل قبول نیست. چنان­چه مقدار آلفا پایین باشد می­توان از طریق افزایش گویه ­ها، حذف گویه ­های ناهمسان و اصلاح ساختار گویه ­ها آن را افزایش داد. برای تعیین مقدار آلفای کرونباخ پیش آزمون گرفته شد. پیش­آزمون وسیله اندازه ­گیری و جمع­آوری داده ­ها، جهت رفع نارسایی­ها و ابهامات موجود و هم­چنین تعیین پایایی وسیله اندازه ­گیری است (دواس، ۱۳۷۶: ۱۰۶).
با توجه به اینکه پرسشنامه استفاده شده در این پژوهش استاندارد می­باشد و پایایی آنها در تحقیقات قبلی سنجیده شده بطوریکه ضریب همبستگی درونی گویه ­های پرسشنامه سبک­های مقابله­ای ۸۴/۰، حمایت اجتماعی ۹۷/۰، احساس خودکارآمدی ۷۹/۰ و ادراک بیماری ۷۶/۰ و شبکه روابط اجتماعی نیز ۹۵/۰در تحقیقات قبلی بدست آمده است.
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ­ها
مقدمه:
در این فصل، اطلاعات گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تحلیل‌ها در دو قسمت آمار توصیفی و آمار استنباطی ارائه شده است. در قسمت آمار توصیفی، توصیفی کلی از متغیرهای تحقیق انجام گرفته و در قسمت آمار استنباطی، ابتدا توزیع نمرات متغیرها بررسی شده و پس از آن به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته می‌شود.
۴-۱- آمار توصیفی یک متغیری:
منظور از تحلیل یک متغیری، بیان برخی از آماره­ های توصیفی در باره متغیرهای تحقیق، از قبیل میانگین، میانه، مد، واریانس و … است که دیدی روشن و کاربردی نسبت به نحوه پراکندگی افراد نمونه آماری در هریک از موضوعات سنجیده شده در این تحقیق به خواننده می­دهد. همچنین تحلیل تک متغره داده ­ها از طریق جداول و نمودارها هم صورت می­گیرد.
۴-۲- توزیع فراوانی جنسیت:
برای متغیر جنسیت، فراوانی و درصد محاسبه و نمودار ستونی آن رسم شده است. از کل نمونه مورد بررسی، ۷/۴۳ درصد مرد و ۳/۵۶ درصد زن هستند.
جدول (۴-۱): توزیع فراوانی جنسیت

 

جنسیت

فراوانی

درصد

 

مرد

۱۱۱

۴۳٫۷

 

زن

۱۴۳

۵۶٫۳

ضرورت واهمیت تحقیق

جامعه ما در حال حاضر به تغییراتی نیاز دارد که با سلامت بیشتری به حیات خود ادامه بدهد. ما باید بتوانیم افراد را به سمتی ببرییم که بتوانند از هوش هیجانی خودشان به بهترین شکل استفاده کنند. اگر از همان کودکی به افراد آموزش هائی بدهیم که چگونه با هیجانات خود برخورد کنند و هوش هیجانی قوی وکارآمدی داشته باشند و بتوانند از درگیری های خانوادگی جلوگیری کنند آن وقت است که خانواده و در نتیجه جامعه سالمتری خواهیم داشت. مدرسه و آموزش سالم هم در گرو افراد و خانواده های سالم شکل می گیرد. تحقیقات نشان می دهد که افرادی که از هوش هیجانی بالاتری برخوردار باشند در مدرسه و محیط شغلی هم از موفقیت بالاتری برخوردار خواهند بود. به همین منظور این تحقیق سعی می کند راهکارهایی برای افراد جهت کنترل خشم وتقویت هوش هیجانی و روابط خانوادگی ارائه بدهد.

سؤالات تحقیق:

چه رابطه ای بین خودآگاهی هیجانی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خود ابرازی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین احترام به خود و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خود شکوفایی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین استقلال و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین همدلی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین رابطه بین فردی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین واقع گرایی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین انعطاف پذیری و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین حل مسئله و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین تحمل استرس و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین کنترل تکانه و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خوش بینی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین شادمانی و مقیاس انطباق پذیری وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خودآگاهی هیجانی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خود ابرازی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین احترام به خود و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خود شکوفایی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین استقلال و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین همدلی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین رابطه بین فردی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین مسئولیت پذیری اجتماعی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین واقع گرایی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین انعطاف پذیری و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین حل مسئله و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین تحمل استرس و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین کنترل تکانه و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین خوش بینی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه رابطه ای بین شادمانی و مقیاس همبستگی خانواده وجود دارد؟
چه تفاوتی بین میزان همبستگی خانواده در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین میزان انطباق پذیری در پدران و مادران فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین حل مسئله در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین شادمانی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین استقلال در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین تحمل استرس در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین خود شکوفایی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین خود آگاهی هیجانی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین واقع گرایی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین رابطه بین فردی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین خوش بینی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین احترام به خود در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین کنترل تکانه در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین انعطاف پذیری در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین مسئولیت پذیری در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین همدلی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟
چه تفاوتی بین خود ابرازی در پدران و مادران و فرزندان وجود دارد؟

اهداف تحقیق

 

هدف اصلی:

• • براساس اهمیت نقش عزت نفس برنامه‌های خاص آموزشی به صورت کلاس‌های مشاورهای یا جلسات برای ایجاد تغییرات در زوجین و گروه‌های دیگر اجرا شود.

 

• بدلیل اهمیت تصویر بدنی در عزت نفس بویژه در زنان روش‌هایی برای بهبود در تصویر بدنی مورد استفاده قرار گیرد.

 

• بر اساس نقش اوقات فراغت در عزت نفس و عملکرد، برنامه‌ریزی صحیحی برای اوقات فراغت جهت کارمندان صورت گیرد.

 

منابع
منابع:

 

• احمدنیا، شیرین، (۱۳۸۴). “جامعه‌شناسی بدن و بدن زنان"فصل زنانه ۵ (مجموعه آراء دیدگاه‌های فمینیستی). نوشین احمدی خراسانی و پروین اردلان، تهران: روشنگران و مطالعات زنان

 

• احمدی، خ، (۱۳۸۲). “شناسایی عوامل مؤثر بر سازگاری زناشویی و مقایسه اثربخشی روش مداخلهای تغییر سبک زندگی و حل مساله در زندگی زوجین دارای ناسازگاری در زندگی زناشویی” پایان‌نامه دکتری. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روان شناسان و علوم تربیتی.

 

• احمدی، خدابخش؛ نوابی‌نژاد، شکوه؛ اعتمادی، احمد(۱۳۷۹). مقایسه اثربخشی دو روش مداخله‌ای و تغییر شیوه زندگی و حل مشکل خانوادگی در کاهش ناسازگاری زناشویی، تازه‌های پژوهش‌های مشاوره، جلد ۵، شماره ۱۷.

 

• احمدی، خدابخش. فتحی آشتیانی، علی. نوابی‌نژاد، شکوه. (۱۳۸۴). بررسی عوامل زمینه ای- فردی و ارتباطی –دوجانبه‌ای مؤثر بر سازگاری زناشویی. خانواده پژوهی، ۱(۳).

 

• اصغری، پ، (۲۰۰۹). “آزمون‌های شناختی” اهواز، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

 

• افخمی، ایمانه؛ بهرامی خوند ابی، فاطمه؛ فاتحی‌زاده، مریم(۱۳۸۶). بررسی رابطه بین میزان بخشودگی و تعارض زناشویی زوجینی در استان یزد. خانواده پژوهشی، سال ۳، شماره ۹.

 

• امامی نائینی، نسرین (۱۳۸۵). مجموعه مهارت‌های زندگی. تهران: انتشارات هنر آبی به سفارش سازمان بهزیستی کشور

 

• امنیان، م، (۲۰۰۹). ” بررسی سازگاری هیجانی، تنشهای عصبی زندگی، تصویر ذهنی و اختلال غذا خوردن در بین زنان” پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

 

• بختیاری مردم (۱۳۷۹) بررسی اختلالات روانی در مبتلایان به اختلال بدشکلی بدنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی ایران، انسیتو روانپزشکی تهران.

 

• برازنده، ه. صاحبی، ع. وامین یزدی، الف. (۱۳۸۴). “تأثیر باورهای ارتباطی و طرح وارههای ناکارآمد اولیه بر سطح سازگاری زناشویی” پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی

 

• برنشتاین، فلیپ، اچ، برنشتاین، مارسی، تی، (۱۹۸۹)، شناخت و درمان اختلافهای زناشویی، ترجمه حمید رضا سهرابی (۱۳۷۷)، چاپ اول، تهران: نشر خدمات فرهنگی رسا.

 

• بک، آ، (۱۳۸۰). ” عشق هرگز کافی نیست” ترجمه م. قراچه داغی. تهران: انتشارات مترجم

 

• بیابانگرد، اسماعیل، (۱۳۷۳). “روش‌های افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان” تهران. انتشارات اولیاء مربیان.

 

• بیابانگرد، اسماعیل(۱۳۸۰). روش‌های افزایش عزت نفس در کودکان ونوجوانان، تهران، انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران.

 

• تنهای رشوانلو، فرهاد.، و حجازی، الهه، (۱۳۹۰). “درگیری، حمایت از خود مختاری و گرمی پدر و مادر پیش‌بینی کنندههای عزت نفس نوجوانان"علوم رفتاری ۵ ( ۴).

 

• ثنائی، ب، (۱۳۷۹). “مقیاسهای سنجش خانواده در ازدواج” تهران: انتشارات بعثت

 

• ثنایی ذاکر، باقر. باقریان نژاد، زهرا. (۱۳۸۲). بررسی ابعاد نارضایتی زناشویی زنان ومردان متقاضی طلاق در شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره ۱۵.

 

• جان بزرگی، مسعود، نوری، ناهید.، وهریس، مژگان، (۱۳۸۷). “آموزش اخلاق رفتار اجتماعی و قانون پذیری به کودکان"تهران: انتشارات ارجمند.

 

• جعفری، ل (۱۳۸۹) اثر قصه درمانی همراه با نمایش خلاق بر عزت نفس کودکان بی‌سرپرست پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خاتم.

 

• جلال طهرانی، محمدحسن (۱۳۶۸)، روان‌درمانی بر اساس نظریه آلیس، مشهد: دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی.

 

• حاجی ابول‌زاده، نسرین (۱۳۸۱). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی – با رویکرد شناختی رفتاری بر میزان سازگاری زناشویی زوجین ساکن شهرستان کرج، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا (س). دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.

 

• حقگوی پشکه، آ، (۱۳۸۶). “بررسی انسان شناختی فرهنگ حاکم بر مدیریت در بین زنان شهر تهران( مطالعه موردی مناطق ۶ و ۷ و ۱۹ شهر تهران)” پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته مردم شناسی. دانشگاه تهران

 

• خامنهای، سید محمد، (۱۳۷۹). “زن در خانواده اسلام” نشریه کتاب نقد، شماره ۱۷.

 

• خراشادیزاده، فاطمه، کرمی دهکردی، اکرم و همکاران (۱۳۹۰)، تعیین ارتباط تصویر ذهنی از بدن با عملکرد جنسی و سازگاری زناشویی در زنان بارور و نابارور با بهره گرفتن از مدل تحلیل مسیر، مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان، شماره ۳، ص۳۱-۲۳

 

• خورانی، جواد، (۱۳۸۷). “بررسی رابطه بین عزت نفس و متغیرهای دموگرافیک با سازگاری میان فرهنگی دانشجویان مهاجر عراقی در شهرستان ایوان غرب” پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اراک.

 

• رسولی، ر. (۱۳۸۶) اثر بخشی مداخله متمرکز بر هیجان (به شیوه زوجی و فردی) در کاهش درماندگی رابطه زوج‌هایی که فرزندی با بیماری مزمن دارند. پایان‌نامه دکتری دانشگاه علاوه طباطبائی، تهران.

 

• ساروخانی، باقر (۱۳۸۵). مقدمهای بر جامعه‌شناسی خانواده، چاپ هفتم، تهران: انتشارات سروش.

 

• سازمان بهداشت جهانی، برنامه آموزش مهارت‌های زندگی، ترجمه نوری قاسم‌آبادی، ربابه و محمد خانی، پروانه، (۱۳۷۷)، تهران واحد بهداشت و پیشگیری از سوء مصرف مواد، سازمان بهداشت جهانی.

 

• سامانی، سیامک، فولاد چنگ، محبوبه (۱۳۸۴)، روانشناسی نوجوانی، شیراز: نشر ملک سلیمان.

 

• سجادی نژاد، مرضیه السادات ؛محمدی، نوراله. (۱۳۸۴) ارزیابی شاخص‌های روانسنجی پرسشنامه نگرانی درباره تصویربدنی وآزمون مدل ارتباطی شاخص توده بدنی نارضایتی از تصویر بدنی و عزت نفس در دختران نوجوان. بخش روانشناسی بالینی دانشگاه شیراز، پژوهش انتشار نیافته.

 

• سلیمانیان، علی اکبر؛ نوابی‌نژاد، شکوه (۱۳۷۳) “بررسی تأثیر تفکرات غیر منطقی براساس رویکرد و شناختی بر نارضایتی زناشویی"دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم.

 

• شتاب بوشهری، سیده ناهید، (۱۳۷۳). “بررسی چگونگی همبستگی بین سطوح حرمت خود با سطح آمادگی جسمانی – حرکتی دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز” پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

 

• شفیع‌آبادی، ع؛ ناصری، غ، (۱۳۸۸). “نظریههای مشاوره روان درمانی” تهران، نشر دانشگاهی.

 

• شفیعی، اعظم(۱۳۸۱). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های حل تعارضات زناشویی بر بهبود روابط متقابل زن و شوهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

 

• صالحین، علی، (۱۳۸۲). “بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری پدران با شخصیت و تحصیلات آن‌ ها در شهر دامغان” پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

 

• طارمیان، فرهاد و همکاران (۱۳۷۸)، “مهارت‌های زندگی، تعاریف و مبانی نظری” مجله تربیت، سال اول، شماره ۴.

 

• عارفی، مختار؛ محسن‌زاده، فرشاد (۱۳۹۱). سبک‌های دل بستگی، فرآیندهای تعامل زناشویی و رضایت زناشویی، مدل معادلات ساختاری (برازش مدل خانواده درمانی) فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. سال دوم. شماره ۳.

 

• عسگری، پرویز، شباکی، روشنک، ( ۱۳۸۹). “نقش تصویر بدنی در کیفیت زندگی، رضایت از زندگی، نگرش نقش جنسی و عزت نفس” اهواز، مجله اندیشه رفتار، دوره پنجم، شماره ۱۷

 

• عظیمی، روانبخش، (۱۳۸۰). ” بررسی رابطه عزت و نفس و استرس در میان معلمان کرمانشاه” پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده، مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه تربیت مدرس.

 

• فتحی علی و احمدی خدابخش. بررسی عوامل مؤثر در ازدواج‌های موفق و ناموفق دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا… ۱۳۸۴، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، طرح پژوهشی.

 

• فر مهینی فراهانی، محسن و بیداد، فاطمه(۱۳۸۸). مهارت‌های زندگی، تهران: انتشارات شباهنگ.

 

• فقیر پور، سهام، (۱۳۸۰). “نقش مهارت‌های اجتماعی درسازگاری زناشویی و طراحی یک مدل آموزشی و ارزشیابی آن” پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.

 

• فولادی، انسیه؛ دانش، ماه منیر و همکاران (۱۳۸۵). بررسی دیدگاه زوجین نابارور نسبت به نازایی و سازگاری زناشویی در مراجعین به مرکز زنان رویان تهران، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. دوره ۱۶، شماره ۵۵.

 

• قلیلی، ایمانه؛ احمدی علون آبادی، فاطمه؛ فاتحی‌زاده، مریم (۱۳۸۵) اثربخشی آموزش گفت گوی مؤثر بر تعارضات زناشویی شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره ۲۷ و ۲۸.

 

• کجباف، محمد باقر، عریضی، حمید رضا، خدابخشی، مهدی، (۱۳۸۵). “هنجاریابی پایایی و روایی مقیاس خوش‌بینی و بررسی رابطه بین خوش‌بینی، خود تسلط یابی و افسردگی” در شهر اصفهان. مطالعات روان‌شناختی، ۲(۱ و۲).

 

• کلانتری، آذین، (۱۳۷۹). “بررسی ارتباط بین تفاهم زناشوئی و باورهای غیرمنطقی زنان دانشجوی” رشته علوم انسانی دانشگاه تهران، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا تهران.

 

• گیدنز، آ. (۱۳۸۷). “تجدد و تشخص” ترجمه ناصر موفقیان، چاپ پنجم، تهران: نشر نی ( تاریخ انتشار به زبان اصلی ۱۹۹۵).

پنجم: یک سیستم رسمی به منظور نگهداری خود مدیریتی در سارنیا ایجاد شده بود. این سیستم دربرگیرنده هیأت بازنگری هنجارهای گروهی، شامل نماینده ای از هر گروه، هماهنگ کننده گروه، مدیر عملیاتی، معاون اتحادیه، نماینده ای از روابط کارکنان می شد.
ششم: اصول هدایت کننده طرح به روابط مدیریت – اتحادیه گسترش داده شده بود. سارنیا به طور پیوسته چگونگی پیشرفت طرح را ارزشیابی می کرد و تغییری که لازم بود انجام می داد. مدیران و کارکنان به این طرح به صورت یک فرایند آموزشی رشد یابنده ی پایان ناپذیر
می نگریستند.
لاو^[۹۴] و همکاران (۱۹۹۸، به نقل از کامرانی، ۱۳۷۶) در پژوهشی که به بررسی کیفیت زندگی کاری با رشد و سودآوری و همچنین عملکرد سازمانی پرداختند. آن ها در این تحقیق به این نتیجه رسیده اند که رابطه معناداری بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد سازمانی و همچنین بین کیفیت زندگی کاری و رشد و سودآوری سازمان وجود دارد.
کانتر (به نقل از غفار زاده، ۱۳۸۰) در تحقیقی که به منظور کشف رابطه بین تعارض در خانواده و تعارض در محیط کاری و همچنین کیفیت زندگی کاری و رضایتمندی از زندگی انجام داده است، به این نتیجه رسیده است که تعارض های کاری مهمترین پیش بینی کننده تعارض خانوادگی است.
بروک و همکاران (۱۹۹۹ ، به نقل از قاسم زاده، ۱۳۸۴) در پژوهشی پیرامون کیفیت زندگی بر اساس معیارهای سلامت جسمانی بررسی رابطه کیفیت زندگی با جنسیت بر اساس سلامت جهانی پرداخته و به این نتیجه رسیدند:
علی رغم بالاتر آوردن کیفیت در زنان، این تفاوت معنادار نیست.
همچنین در این تحقیق نشان داده شد که بین تحصیلات و کیفیت زندگی رابطه معناداری وجود دارد.
دونالدسون^[۹۵] و همکاران (۱۹۹۹، به نقل از کامرانی، ۱۳۸۶) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی ارتباط بین سلامت رفتار و کیفیت زندگی کاری و بازدهی سازمانی» به مطالعه این سه متغیر در یک صد و چهل و شش نفر از کارگران یک کارگاه چوب بری پرداختند. این پژوهش نشان می دهد سلامت رفتار (نبود رفتارهایی چون غیبت و کم کاری) باید کنار عوامل دیگری مانند ایمنی کار و امنیت شغلی به عنوان یک عامل در سنجش و ارتقای کیفیت زندگی کاری مورد توجه قرار گیرد. نتیجه پژوهش این فرضیه را تأیید می کند که هر چه سلامت رفتار فرد بالاتر باشد، کیفیت زندگی کاری و بازدهی او نیز بیشتر است.
الیزو و شایه (۲۰۰۰) رابطه بین کیفیت زندگی کاری و کیفیت زندگی را مورد بررسی قرار دادند و نتیجه گرفتند که مشابهت و یا موازی بودن ساختارهای کیفیت زندگی کاری و کیفیت زندگی نشان می دهد احتمال انتقال بین آن ها وجود دارد. بنابراین اگر شغلی باز طراحی شود و یا غنی گردد، می تواند در عین حال که کیفیت زندگی کاری را بهبود بخشد، منجر به بهبود کیفیت زندگی گردد. همچنین بهبود کیفیت زندگی می تواند بر کیفیت زندگی کاری تأثیر مثبت بگذارد. در ضمن در این تحقیق به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و مؤلفه های خشنودی شغلی می پردازد که نتیجه حاصله رابطه بین کیفیت زندگی کاری و مؤلفه های خشنودی شغلی می باشد و همچنین او در تحقیق خود به این نتیجه دست یافت که خشنودی شغلی می تواند کیفیت زندگی کاری را پیش بینی کند.

اسپنس لامچینگر^[۹۶] و همکاران (۲۰۰۱) در پژوهشی با عنوان «آزمایش مدل کنترل – نیاز کارامل در بازسازی و کار مراقبت بهداشتی: تأثیرات مشاغل پر دردسر و سخت بر کیفیت زندگی کاری پرستاران» به این نتیجه رسیده اند که در مواردی که گرفتاری و سختی کار پرستاران بالا
می باشد، اگر به آن ها در کار خود اختیار بیشتری داده شود، تعهد سازمانی و رضایت آن ها از کارشان بیشتر می شود.
فیلدز و تاکر^[۹۷] (۲۰۰۱) به بررسی تأثیر کیفیت زندگی کاری بر شرکت ها و اتحادیه ها پرداختند. این تحقیق نشان می دهد که اجرای برنامه کیفیت زندگی کاری باعث افزایش تعهد کاری در شرکت ها و اتحادیه ها می شود و این تأثیر در شرکت ها بیش از اتحادیه ها می باشد.
جانسون^[۹۸] و همکارانش (۲۰۰۳) در پژوهشی که در مورد کیفیت زندگی کاری مردم سوئد انجام دادند، دریافتند که میانگین کیفیت زندگی کاری مردم سوئد در سال ۱۹۹۸، ۳۴/۷ و در باقیمانده عمر آن ها ۹۱/۶ و برای دوره کهنسالی ۰۳۲/۵ می باشد. آن ها در این پژوهش به این نتیجه رسیدند که کیفیت زندگی کاری در زنان بالاتر از مردان نیست و همچنین در این پژوهش به این نتیجه دست یافت که بین کیفیت زندگی کاری و خشنودی شغلی رابطه معناداری وجود دارد.
۲)تحقیقات انجام شده درداخل کشور
توکلی (۱۳۸۶)درتحقیقی تحت عنوان بررسی آموزش رفتار شهروندی سازمانی بر تعهد سازمانی بر روی ۶۰نفرازکارمندان سازمان فرهنگی – تفریحی شهرداری اصفهان انجام داد نتایج تحقیق نشان می دهد که بین رفتارشهروندی سازمانی و تعهد سازمانی رابطه مستقیم وجوددارد.
تعالی (۱۳۷۴) در تحقیقی که با عنوان «بررسی اثرات کیفیت زندگی کاری بر روی بهره وری کارکنان بانک های کشور» انجام داد، به این نتیجه رسید که مهم ترین عامل معروفیت شعب بانک ها جلب رضایت مشتریان است. او توصیه کرد که آموزش های لازم به کارکنان بانک در خصوص برخورد مناسب با مشتریان داده شود. همچنین رفع نیازهای مادی کارکنان از عوامل مؤثر در افزایش بهره وری آنان است. نظام پرداخت باید تورم های سالانه را در نظر بگیرد و رؤسای شعب نیز سعی نمایند در توزیع امکانات میان کارکنان عدالت را رعایت کنند تا انگیزه کاری در کلیه کارکنان ایجاد و یا تقویت شده و در کنار نظارت برکارکنان باید به آن ها آزادی عمل اعطا نمایند.
قاسمی (۱۳۷۹) به بررسی «تأثیر کیفیت زندگی کاری بر بهره وری نیروی انسانی» پرداخته و نتیجه گرفت بین کیفیت زندگی کاری و بهره وری نیروی انسانی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد و همچنین در این تحقیق به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و کارآفرینی می پردازد که نتیجه به دست آمده حاکی از این است که بین کیفیت زندگی کاری و کارآفرینی رابطه چندان معناداری وجود ندارد.
قاسمی( ۱۳۸۰) به «بررسی کیفیت زندگی کاری بر بهره وری نیروی انسانی » پرداخته و نتیجه گرفت بین کیفیت زندگی کاری و بهره وری نیروی انسانی رابطه مستقیم و معنی داروجود دارد .
رستگاری (۱۳۸۰) «تأثیر کیفیت زندگی کاری بر عملکرد کارکنان شبکه بهداشت و درمان شهرستان نجف آباد» را بررسی نموده است که نتایج تحقیق مؤید رابطه معنی داری بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان می باشد.
مدرس، مهناز (۱۳۸۱) در تحقیقی با عنوان بررسی تاثیر کیفیت زندگی کاری بر عملکرد شغلی کارکنان
شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان به این نتایج دست یافت که، افزایش سطح کیفیت زندگی کاری در بهبود عملکرد شغلی کارکنان موثر است. همچنین بین نظرات کارکنان با سنوات مختلف خدمت در خصوص ابعاد کیفیت زندگی کاری، تفاوت وجود نداشته است.
علی نجفی(۱۳۸۲)، در تحقیقی که به منظور بررسی کیفیت زندگی کاری با عوامل مربوط به شغل در شرکت ملی حفاری اهواز انجام داد نتیجه گرفت که ساختار و فرایند سازمانی مناسب و ویژگی های ضروری شغل با کیفیت زندگی کاری رابطه معنی داری دارند. همچنین بین کاهش ابهام نقش و کیفیت زندگی کاری رابطه معنی داری به دست آمد.
تدریس حسنی(۱۳۸۳) در پژوهش خود تحت عنوان « بررسی رابطه رغبت شغلی ، خشنودی شغلی و تعهد سازمانی با میل ماندن در شغل ، عملکرد تحصیلی در بین دانشجو معلمان » دریافت که برای اینکه کارآیی شغلی و تحصیلی بالا رود و تمایل ماندن در شغل آنان افزایش یابدمی بایست معلمان از رغبت شغلی ، خشنودی شغلی و تعهد سازمانی بالایی برخوردار باشند.
قاسم زاده (۱۳۸۴) در تحقیق خود «تأثیر مشاوره شغلی به شیوه نظریه سازگاری دیویس بر کیفیت زندگی کاری کارکنان شهرداری اصفهان» را بررسی نمود. نتایج این پژوهش نشان داد مشاوره شغلی به شیوه نظریه سازگاری شغلی دیویس بر کیفیت زندگی کاری کارکنان شهرداری اصفهان تأثیر نداشته است.
قاسم زاده (۱۳۸۴) در پژوهشی پیرامون کیفیت زندگی بر اساس معیارهای سلامت جسمانی به بررسی کیفیت زندگی با جنسیت براساس سلامت جسمانی پرداخته و به این نتیجه رسیدند ، علیرغم بالا تر آوردن کیفیت زندگی در زنان ، این تفاوت معنادار نیست . همچنین در این تحقیق نشان داده شد که بین تحصیلات و کیفیت زندگی رابطه معنا داری وجود دارد.
رحیمی (۱۳۸۵) «میزان تأثیر کیفیت زندگی کاری اعضای هیأت علمی و میزان کارآفرینی آنان در دانشگاه های دولتی شهر اصفهان» را بررسی نموده و به این نتیجه رسید که بین کیفیت زندگی کاری و کارآفرینی همبستگی مثبت و معناداری وجود ندارد و همچنین تفاوت معناداری بین میانگین کیفیت زندگی کاری اعضای هیأت علمی بر حسب سن، جنسیت، دانشگاه محل خدمت، رشته تحصیلی و وضعیت استخدامی بدست نیاورد.
قاسمی (۱۳۸۶) به بررسی «تأثیر کیفیت زندگی کاری بر عملکرد کارکنان شبکه بهداشت و درمان شهرستان نجف آباد» را بررسی نموده است که نتایج تحقیق مؤید رابطه معنی دار بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان می باشد.
داودی (۱۳۸۷) در پژوهشی با عنوان «برررسی تأثیر کیفیت زندگی کاری بر رضایت شغلی و حوادث شغلی در بین کارکنان عملیاتی شاغل در مجتمع فولاد مبارکه» به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی و حوادث شغلی (فیزیکی) در بین کارکنان پرداخته است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که بین مشارکت در ایجاد شرایط کاری و با رضایت شغلی اعضا جامعه مورد بررسی رابطه خطی مستقیم معناداری وجود داد. پس نتیجه گیری کرد که مشارکت دادن کارکنان عملیاتی در تصمیم گیری های مربوط به شرایط کاری موجب افزایش رضایت شغلی آنان می گردد. همچنین او در پژوهش خود به این نتیجه دست یافت که خشنودی شغلی
می تواند کیفیت زندگی کاری را پیش بینی کند.
شیخی (۱۳۸۷)درپژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری وفشارناشی ازابهام نقش باخشنودی شغلی برروی ۲۴۰نفرازدبیران متوسطه آموزش وپرورش ایذه به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انجام داد.نتایج تحقیق نشان دادکه بین کیفیت زندگی کاری وخشنودی شغلی رابطه وجوددارد.
کشاورز(۱۳۸۷)درپژوهشی تحت عنوان رابطه بین سبکهای مدیریتی،تعهد سازمانی ،ورفتارمدنی سازمانی برروی ۳۰۷معلم شاغل درآموزش وپرورش مرودشت به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انجام داد.نتایج تحقیق نشان دادکه بین سبکهای مدیریتی ورفتارمدنی سازمانی رابطه وجوددارد.
جمع بندی ونتیجه گیری از تحقیقات پیشین
یکی از مسئولیتهای هر نهاد اجتماعی نیل به اهدافی است که علت وجودی آنها را تشکیل میدهد. تحقق اهداف سازمان در گرو همکاری و هماهنگی تمامی عوامل است که با نظام در تعاملند آنها با یکدیگر به وجود سازمان معنا میبخشد در این میان نقش عامل نیروی انسانی بارزتر از سایر عوامل است که باید به آن به عنوان یک عامل ذی شعور و دارای نیازهای مادی و معنوی و اهداف فردی و توقعات گروهی و سازمانی بیش از سایر عوامل توجه شود. با انتخاب شیوه مدیریتی مناسب میتوان به نیازهای اساسی انسان مانند نیاز به احترام و خودیابی پاسخ گفت. (مشبکی، ۱۳۷۸)
هر چند در زمینه خشنودی شغلی وغیره تحقیقات زیادی انجام شده، ولی در موضوعات رفتارمدنی سازمانی و کیفیت زندگی کاری به این گستردگی تحقیق صورت نگرفته است. با این وجود از تحقیقات به عمل آمده چنین استنباط می شود که هرچه کیفیت محیط کاری بیشتر باشد؛ رضایت از کار بیشتر است و هرچه کیفیت محیط کاری کمتر باشد و به روابط انسانی توجه چندانی نشود کارکنان رضایت کمتری از شغل خود دارند.
تاکنون در آموزش و پرورش به طور کلی تحقیقی با این عنوان کمتر صورت گرفته، اما هرکدام از متغیرهای پیش گفته در برخی از مناطق آموزش و پرورش کشور بررسی شده است؛ با این حال در آموزش وپرورش سرچهان این گونه تحقیقات پیشینه ای ندارند. لذا با توجه به اهمیت نقش آموزگاران در پیشبرد اهداف سازمان و وجود شرایط نامساعد و نامطلوب حاکم در محیط کاری آنان، ضرورت انجام چنین تحقیقی احساس و انجام شد.
مقدمه
در این فصل به توصیف جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری پرداخته می شود و سپس ابزار به کار رفته در پژوهش و بعـد از آن روش اجرا، طرح تحقیق و روش های آماری برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده توضیح داده می شود.
روش تحقیق
پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. در این طرح درجات همبستگی و روابط بین متغیـــــرها بررسی می شود. پژوهشگر در این پژوهش به دنبال بررسی رابطه متغیر پیش بین (رفتارمدنی سازمانی) با متغیر ملاک (کیفیت زندگی کاری) در میان آموزگاران (زن و مرد)دوره ابتدایی آموزش وپرورش سرچهان می باشد. سرچهان یکی از بخش های شهرستان بوانات از استان فارس که دارای آموزش و پرورش مستقل می باشد.
جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه آموزگاران (زن ومرد) دوره ابتدایی منطقه سرچهان، که در سال تحصیلی ۸۸ ـ۱۳۸۷ مشغول به تدریس می باشند، که تعداد کل آنها۲۰۰ نفر بوده و از این مجموع۳۸ نفر زن و ۱۶۲ نفر مرد است که ۱۹۱ نفر آنها رسمی و۹ نفر به صورت حق التدریس مشغول خدمت هستند.
نمونه و روش نمونه گیری
پس از دریافت مجوز از اداره مذکور و گرفتن آمار کلی از بخش کارگزینی وآماراداره، نمونه آماری باتوجه به جدول مورگان شامل ۱۲۰ نفر از آموزگاران می باشد. ۸۲ نفر مرد و ۳۸ نفر زن که درسال تحصیلی ۸۸-۸۷ مشغول به کار بودند.ازآنجاکه تعدادزنان جامعه آماری ۳۸نفرمی باشدکلیه زنان انتخاب شدندوازتعداد۱۶۲نفرآموزگار مردتعداد ۸۲ نفرکه به صورت قرعه کشی براساس شماره پرسنلی آنها انتخاب شدند.
متغیرها
در این تحقیق رفتارمدنی سازمانی متغیر پیش بین و کیفیت زندگی کاری متغیر ملاک می باشد.
ابزار تحقیق‌
در پژوهش‌ حاضر, برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه‌ زیر استفاده‌ شده‌ است‌ که‌ عبارتند از:

۸- تخمدان پلی کیستیک (Polycystic ovary): تخمدان پلی کیستیک زمانی‌ به وجود می‌آید که کیست‌های متعدد کوچک در یک تخمدان بزرگ دیده شود. این حالت در خانم‌های طبیعی یا دارای اختلال هورمونی ممکن است دیده شود. اولتراسوند (سونوگرافی) در این زمینه تشخیصی می تواند موثر باشد. نوعی از این کیست را نشانگان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک گویند. در این نشانگان علائم دیگری هم همراه است مثلا خطرات قلبی- عروقی و مقاومت به انسولین وجود دارد که خطر دیابت و فشار خون بالا را زیاد می‌کند. علاوه بر این باعث خونریزی غیرطبیعی ماهیانه و سقط و ناباروری می‌شود. مهمترین مشکل موجود در این بیماران، عدم تخمک گذاری است که ممکن است به ناباروری بیانجامد. علائم تخمدان پلی‌کیستیک هنگامی ظاهر می‌شود که عدم تخمک‌گذاری برای مدتی طولانی تداوم یافته باشد ]۱۴[.

۱-۵- سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک ناهنجاری هورمونی رایج در میان زنانی است که در سنین باروری قرار دارند. نام این سندرم با توجه به ظاهر اکثر تخمدان های مبتلا به این عارضه انتخاب شده است، یعنی وجود کیست های متعدد بر روی دیواره خارجی تخمدان ها. این سندرم می تواند بر جنبه های مختلف سلامت زنان تأثیر گذار باشد، از قبیل : سیکل قاعدگی، توانایی باروری، هورمون ها، قلب، رگ های خونی و ظاهر فرد مبتلا ]۲۵[.
شکل۱-۷- تفاوت تخمدان پلی کیستیک و تخمدان سالم
شایع ترین علت تخمک گذاری نامنظم و عدم تخمک گذاری، چه در جمعیت عمومی و چه در زنان مراجعه کننده با ناباروری، سندرم تخمدان پلی کیستیک است. عدم تخمک‌گذاری ممکن است به دلایل متفاوتی، نظیر مشکلات در محور هیپوتالاموس‌- هیپوفیز، فیدبک غیر طبیعی به معنای عدم تحریک FSH یا LH یا پاسخ به آن ها، شرایط موضعی، آناتومیک و فیزیولوژیک تخمدان ها و تجمع آندروژن‌ها در فولیکول تخمدانی بوجود بیاید ]۲۵[. شکل ۱-۷، تفاوت تخمدان سالم و پلی کیستیک را نشان می دهد، که تخمدان پلی کیستیک حاوی کیسه های پر از مایع متعددی می باشد.
PCOS، با رد سایر اختلالات و وضیعت های طبی مانند حاملگی، اختلالات هیپوتالاموس و هیپوفیز یا سایر علل هایپر آندروژنیسم (مانند تومورهای ترشح کننده آندروژن یا نوع غیر کلاسیک هایپر پلازی مادرزادی فوق کلیه) و همچنین وجود دو معیار از معیارهای زیر، تشخیص داده می شود:
۱- تخمک گذاری نامنظم یا عدم تخمک گذاری (تظاهر یافته به صورت قاعدگی نامنظم یا عدم قاعدگی).
۲- افزایش میزان آندروژن ها در گردش خون، یا هایپر آندروژنیسم (تظاهرات بالینی افزایش آندروژن).
۳- تخمدان های پلی کیستیک تشخیص داده شده با سونوگرافی (وجود کیست های کوچک متعدد در تخمدان ها) ]۸ و۴۶[.
شکل ۱-۸- تصویر سونوگرافی تخمدان پلی کیستیک تخمدان نرمال
یکی از مشکلات زیربنایی موجود به همراه سندرم تخمدان پلی کیستیک، وجود عدم تعادل هورمونی است. در زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند،تخمدان ها بیش از حد طبیعی آندروژن تولید می کنند. آندورژن ها هورمون های مردانه ای هستند که زنان نیز آنها را تولید می کنند. بالا رفتن این هورمون ها روی شکل گیری و آزادسازی تخمک در دوره تخمک گذاری تأثیر می گذارد ]۲۵[.
محققین همچنین بر این باورند که انسولین با سندرم تخمدان پلی کیستیک در ارتباط است. انسولین هورمونی است که تبدیل قند، نشاسته و سایر مواد غذایی را برای بدن به منظور مصرف یا ذخیره سازی کنترل می نماید. در بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقدار انسولین بسیار بالاست. به نظر می رسد مقدار بالای انسولین تولید آندوژن ها را افزایش می دهد. میزان بالای آندوژن می تواند به عوامل زیر منجر شود: آکنه، رشد موهای زائد، افزایش وزن، مشکل در تخمک گذاری]۸ و ۲۵[.
۱-۵-۱- شیوع PCOS
بین یک دهم تا یک بیستم زنانی که در سنین باروری قرار دارند، به بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا می باشند. یعنی فقط در ایالات متحده آمریکا تقریباً ۵ میلیون زن به این سندرم مبتلا هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک حتی ممکن است در دختران یازده ساله نیز بروز یابد ]۲۵[.
در اکثر مطالعات، شیوع PCOS در زنان در سن باروری به طور میانگین ۵ تا ۱۰ درصد تخمین زده شده است. اما میزان شیوع گزارش به طور طبیعی وابسته به نژاد و قومی که مطالعه روی آن ها انجام می پذیرد، می باشد. به طور مثال این نرخ در فنلاند ۴/۳ % گزارش شده است در حالی که در کشور سوئد گزارش رسمی انتشار نیافته است ]۴۴[. همچنین در ایالات متحده آمریکا ۵ تا ۸ % ]۴۱[ و در استرالیا ۱۲ تا ۲۱ % گزارش گردیده است ]۴۶[.
۱-۵-۲- عوامل بروز PCOS
اگرچه دانشمندان علت وقوع سندرم تخمدان پلی کیستیک را نمی‌دانند ولی عوامل زیر می توانند در این میان نقش داشته باشند:
۱- عدم تعادل هورمونی:
چرخه های نرمال باروری توسط تغییرات ایجاد شده در سطوح هورمون های تولید شده توسط غده هیپوفیز در مغز و تخمدان ها تنظیم می گردد. غده هیپوفیز هورمون های محرک فولیکول و هورمون سازنده جسم زرد را ترشح می کند که این دو هورمون رشد و آزاد سازی تخمک در تخمدان ها را کنترل می کنند. در طول چرخه یک ماهه، تخمک گذاری تقریباً دو هفته قبل از قاعدگی رخ می دهد. تخمدان ها هورمون های استروژن و پروژسترون را ترشح می کنند که دیواره رحم را برای دریافت تخم بارور آماده می سازند. همچنین تخمدان ها تولید هورمون های مردانه (آندروژن ها) مثل تستوسترون را نیز برعهده دارند. اگر بعد از تخمک گذاری بارداری رخ ندهد، ترشح استروژن و پروژسترون کاهش می یابد و دیواره رحم در طول قاعدگی ریزش می کند.
در سندرم تخمدان پلی کیستیک، ممکن است غده هیپوفیز مقادیر بالای هورمون سازنده جسم زرد ترشح کند و تخمدان ها مقادیر بالای آندروژن ها را تولید نمایند. این امر چرخه طبیعی قاعدگی را مختل می سازد و می تواند سبب ناباروری، پرمویی بدن و آکنه گردد ]۲۵[.
۲- انسولین بالا:
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و به سلول های بدن اجازه می دهدکه از قند (گلوکز) استفاده کنند. قند منبع اولیه انرژی بدن است. اگر بدن دچار مقاومت به انسولین باشد، توانایی اش برای مصرف بهینه انسولین مختل می گردد و پانکراس برای مهیا کردن گلوکز مورد نیاز سلول ها، انسولین بیشتری ترشح می کند. تصور می شود که انسولین بالا، سبب افزایش ساخت آندروژن ها در تخمدان ها می گردد]۲۳[.
۳- درجه های پایین التهاب:
گلبول های سفید خون در طی فرایند التهاب، برای مبارزه با عفونت ماده ای را ترشح می کنند. استفاده از بعضی از غذاهای خاص در افراد مستعد می تواند سبب ایجاد پاسخ التهابی گردد. در این شرایط گلبول های سفید ماده ای را تولید می کنند که می تواند سبب مقاوت به انسولین و تجمع کلسترول در رگ های خونی شود (آترواسکلروز). آترواسکلروز موجب بیماری های قلبی می گردد. تحقیقات نشان می دهد که زنان مبتلا به PCOS، درجات پایین التهاب دارند]۲۸[.
۴- وراثت:
یکی دیگر از عوامل دخیل در سندرم تخمدان پلی کیستیک عوامل ژنتیکی می باشد و محققان به دنبال امکان ارتباط ژن های جهش یافته با PCOS هستند به طوری که احتمال ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنانی که خواهر یا مادر مبتلا به تخمدان پلی کیستیک دارند نسبت به سایر زنان بیشتر است. مطالعات خانوادگی روی زنانی که دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند نشان داده است که یک وارثت اتوزومی غالب در بسیاری از بیماران رخ داده است و پدران زنانی با PCOS دارای موهای غیر طبیعی می باشند، همچنین مادر و خواهران این زنان دچار هیرسوتیسم و فقدان یا بی نظمی قاعدگی هستند]۲۶[.
۵- رشد غیر نرمال جنینی:
تحقیقات جدید نشان می دهد که مواجهه زیاد با هورمون های مردانه (آندروژن ها) در طول دوره جنینی می تواند ژن های نرمال را به طور همیشگی از عمل طبیعی خود باز دارد (پروسه ای که به نام بیان ژن نامیده می شود). به این ترتیب ممکن است الگوی مردانه گسترش چربی ها در شکم که ریسک مقاومت به انسولین و درجات پایین التهاب را افزایش می دهد، رخ دهد. تحقیقات برای یافتن این موضوع که این فاکتورها تا چه حد به ایجاد PCOS کمک خواهد کرد ادامه دارند ]۱۵[.
۱-۵-۳- علائم PCOS
تشخیص تخمدان با تظاهر پلی کیستیک با بزرگی سایز تخمدان همراه است، که می تواند تا دو برابر یک تخمدان طبیعی بزرگ شود. این شرایط ممکن است در زنانی با اختلالات اندوکرینی و یا حتی در زنان نرمال وجود داشته باشد. علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان مختلف متفاوت است و ممکن است ۲ تا چند مورد از علائم ذکر شده در زیر را داشته باشند. اما به طور کلی می توان به علائم زیر اشاره کرد:
۱- ناباروری به علت عدم تخمک گذاری: در واقع می توان گفت سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین دلیل ناباروری در زنان است.
۲- عدم قاعدگی (Amenorrhea) و یا داشتن قاعدگی های نامنظم یا الیگومنوره (Oligomenorrhea).
۳- هیرسوتیسم (Hirsutism) : رشد بیش از حد موهای صورت، سینه، شکم، کمر و پاها.
۴- کیست های تخمدانی.
۵- آکنه، پوست چرب یا شوره.
۶- افزایش وزن و یا چاقی زیاد که اغلب با تجمع چربی زیاد در اطراف کمر همراه است.
۷- تاسی مردانه و یا کم پشت شدن موهای سر.
۸- لکه های پوستی قهوه ای تیره یا سیاه بر روی گردن، بازو، سینه و یا ران ها.
۹- دردهای ناحیه ی لگن خاصره.
۱۰- اضطراب، استرس، اعصبانیت یا افسردگی.
۱۱- حبس نفس به هنگام خواب: تنفس در هنگام خواب در دوره های بسیار کوتاهی متوقف می شود ]۱۵ و ۲۵[.
۱-۵-۴- روند ایجاد PCOS
تخمدان ها کیسه های کوچکی دارند که از مایع سیالی پر شده است، این کیسه ها فولیکول نامیده می شود. زمانی که تخمک رشد می یابد فولیکول پاره می شود، تخمک رها می گردد و به سمت لوله های رحمی (فالوپ) و از آنجا به سمت رحم حرکت می کند. این فرایند “تخمک گذاری"یا اوولاسیون (Ovulation) نامیده می شود که در ابتدای فصل به طور کامل توضیح داده شد.
در زنان مبتلا به PCOS تخمدان تمامی هورمون های مورد نیاز برای کمک به رشد کامل تخمک را تولید نمی کند. فولیکول ها رشد می کنند و مایع سیال را تولید می نمایند، اما تخمک گذاری اتفاق نمی افتد. در عوض، بعضی از این فولیکول ها به شکل کیست هایی با سایز ۲ تا ۸ میلی متر، باقی می مانند. به این ترتیب تخمک گذاری انجام نمی شود و هورمون پروژسترون تولید نمی شود. چرخه قاعدگی زنان بدون پروژسترون نامنظم می گردد و یا این که ممکن است اصلاً قاعدگی رخ ندهد. به علاوه تخمدان ها در این زنان، هورمون های مردانه زیادی می سازند که مانع تخمک گذاری می گردد ]۱۸ و ۲۵[.
در بیماران PCOS، افزایش آندروژن و افزایش سطح هورمون LH مشاهده می شود که در یک سیکل قاعدگی، بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا می کند و در نتیجه آن برای جبران، انسولین بیشتری تولید می کند که این امر باعث افزایش انسولین در خون می شود. تخمدان ها در PCOS به غلظت بالای انسولین خون حساس هستند و به آن با تولید زیاد آندروژن هایی مانند تستوسترون جواب می دهند. البته تولید زیاد آندروژن ها باعث بلوک فیدبک بین تخمدان ها و هیپوفیز می شوند. بنابراین هیپوفیز میزان بالایی LH تولید می کند که این خود باعث تولید بیشتر آندروژن ها می شود. بالا بودن آندروژن ها رشد فولیکول را مهار می کند و چون تخمک نمی تواند رشد مناسب را طی کند تخمک گذاری صورت نمی گیرد و تخمک نارس به جای آزاد شدن از تخمدان به یک کیست کوچک با دیواره ظریف و نازک تبدیل می شود که این خود آندروژن ایجاد کرده و از رشد فولیکول در ماه آینده جلوگیری می کند ]۱۰[.