آرنولدباس و ابرت پلامین:نظریه خلق وخو

آرنولدباس(1924) از دانشگاه تگزاس دراستین رابرت پلامین(1948) از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا خلق و خو، تهیج پذیری،

فعالیت و مردم آمیزی را شناسایی کرده اند.که به اعتقاد آنها بلوک های سازنده شخصیت هستند که آنها پیشنهاد می کنند که شخصیت هر فرد از مقدار متفاوت هر خلق تشکیل شده است خلقها برای تشکیل الگوهای شخصیت یا(صفات برتر)مثل درون گرا با هم ترکیب می شوند که در این جا فقط تهیج پذیری را توضیح خواهیم داد.

تهیج پذیری:خلق تهیج پذیری بر سطح انگیختگی یا تحریک پذیری ما اشاره دارد این خلق از سه مولفه تشکیل می شود.اندوه،ترس و خشم هنگامی که مردم را هیجانی توصیف می کنیم منظورمان این است که آنها به راحتی ناراحت می شود و از کوره در می روند در یک انتهای پیوستار تهیج پذیری افرادی قرار دارند که غیرهیجانی بنظر می رسند گویی هیچ چیزی آنها را ناراحت و آشفته نمی کند.در انتهای دیگر افرادی قرار دارند که حتی به جزترین تحریک ها حساس اند.هردوناسازگارانه هستند.

زیرا آنها مانع از این می شوند که شخص به طور مناسب به تهدید یا خطر واکنش کند درجه بهینه تهییج پذیری فرد را در برمی انگیزد تا در موقعیت های اضطراری سریعا و هوشیارانه پاسخ دهد از دید پاس و پلامین.تهیج پذیری به هیجانهای منفی یا ناخوشایند(اندوه،ترس،خشم) اشاره دارد و نه به احساس های خوشایند،مثل شادی یا عشق این دیدگاه با استفاده متداول ما از وازه هیجان مطابقت دارد در مجموع ما این برچسب را در مورد افرادی که بی خیال یا خوشحال هستند به کار نمی بریم بلکه تنها در مورد کسانب که از آن استفاده می کنیم که به راحتی ناراحت و سراسیمه می شوند.مولفه های اندوه،ترس و خشم.

تهیج پذیری در چندین گونه حیوان مشاهده شده است در انسانها تهیج پذیری در کودکان نسبتا پایدار و تا سالهای بزرگسالی ادامه می یابد.

شخصیت نوعA

این سنخ در سالهای اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است.افراد این سنخ به طور کلی با ویژگی بی قراری و زیاده فعال بودن مشخص می شوند.در افراد سنخ A حس رقابت طلبی شدید-پرخاشگری-آرامی-سرعت در گفتار و حرکت ها عجول بودن بیش از حدمشاهده می شود.به طوری که آنها را بیماران عجله و شتاب دانسته اند.افراد دارای شخصیت A سعی دارند که همه جنبه های زندگی حتی آن هایی را که قابل کنترل نیستند به کنترل خود در آورند.و در این زمینه دچار هیجان و جوش و خروش زیادی هستند و چون احساس می کنند که کنترل محیط از دست آنها خارج شده است شدیدا عصبی و ناراحت می شوند از ویژگی های مهم دیگر شخصیت نوعA مستعد بودن آنها به بیماری های عروقی کرونر قلب است.این شخصیت را عموما شخصیت مستعد سکته قلبی نامیده اند.تعدادی از محققان گروه سه هزار نفری افراد گروهA را جدا کردند و آنها را گروه B نامیده اند و به مدت5/2 سال آنها را زیر نظر گرفتند پس از 5/2 سال در گروه سنی 20 تا 49 سال در میان افراد دارای شخصیت نوعA بیماری های عروقی کردند 5/6 برابر گروه B که فاقد ویژگی های شخصیت نوع A بودند دیده شد.

Tem pera ment

Emotional ity

activity

solicbility

شخصیت تیپ A چیست؟

گفته می شود که یک رویه دوز مبل به شخصیت تیپ A پی برد.هنگامی که او برای تعویض رویه های صندلی به مطب پزشکی مراجعه کرد که تخصص وی درمان بیمارانی بود که به حمله قلبی مبتلا شده بودند متجه شد که جلوی نشیمن صندلی ها پوسیده شده بودند نه عقب آنها.افراد تیپ A که مستعد بیماری کرونر هستند.روی لبه صندلی می نشیند معمولا این افراد را به 3 ملاک توصیف می کنند:

• احساس افراطی فوریت زمان آنها همیشه نگران موعدها هستند.
• رقابت طلبی و جاه طلبی
• پرخاشگری و خصومت به ویژه زمانی که اوضاع از کنترل خارج اند.

شخصیت تیپ A محیط را تهدید کننده می بیند و به نظر می رسد که به واکنش های اضطراری طولانی می پردازند.ویژگی های تیپ A زمانی آغاز شد که فرد 3 یا 4 ساله است.

طبقه بندی افراد در قالب تیپ A و تیپ B یا به وسیله مصاحبه استاندارد استرس یا توسط پرسشنامه خود آزمایش انجام می گیرد.

• پرسش های نمونه به شرح زیر هستند:

1- آیا تاکنون همسر یا دوست شما به شما گفته است که خیلی تند می خورید؟

افراد تیپ A می گویند بیشتر اوقات بله افراد تیپ B بله، یک یا دو بار یا می گویند نه.

2- همسر یا بهترین دوست شما سطح کلی فعالیت شما را چگونه ارزیابی می کنند؟

افراد تیپ A می گویند بسیار فعال باید آهسته تر عمل کنم.افراد تیپ B می گویند بسیار کند باید فعال تر باشم.

• آیا تا به حال پرکار یا در منزل خودتان موعد یا سهمیه تعیین کرده اید؟افراد تیپ A می گویند ،بله هفته ای یک بار یا به دفعات بیشتر افراد تیپ B می گویند نه یا فقط گاهی اوقات.

- خطر ابتلای افراد تیپA به CHD:

در مورد خطر ابتلای افراد تیپA به CHD چندین بررسی آینده نگرانی عالی وجود دارد.

بررسی مشترک غرب این بررسی که در سال 1960 آغاز شد،3200 مرد شاغل را در برمی گیرد که سابقه CHD نداشتند و در یک مطالعه طولی پیگیری شدند.مردانی که به وسیله مصاحبه ساخت دار تیپ A قضاوت شده بودند،2/2 برابر افراد تیپ B به CHD مبتلا شده بودند هنگامی که عوامل خطر جسمانی از نظر آماری کنترل شدند افراد تیپ A بازهم 2 برابر در خطر CHD بودند.

خصومت و تیپ A

خصومت و خشم می تواند مولفه های کشنده تیپA باشند.از مدتها قبل گمان شده است که فشار خون بالاکه پر تنشی نیز نامیده می شود می تواند کاملا به خصومت و اینکه چگونه با خشم خود برخورد می کنیم مربوط باشد.(دیاموند 1982)

نظریه پردازان پویشی معتقدند که جلوگیری از نشان دادن خصومت علت اصلی شخصیت پرتنشی است.فراترالکساندر معتقد است که افراد دارای فشارخون بالا علیه تکانه های پرخاشگری خود تلاش می کنند.

مطالعات بعدی نیز حاکی از آن هستند که افراد پرتنش بویژه نسبت به خصومت حساس می باشند.و با افزایش فشارخون وخشم به تهدیدپاسخ می دهند.مطالعات دیگری نشان داه اند که فرصتهایی که خصومت را تخلیه می کنند،فشار خون را پایین می آورند و ناکامی در آزاد کردن خصومت می تواند فشار خون را بالا نگه دارد(هوکانسون،1961 هوکانسون و بررکس 1962 هوکانسون،دیلرز و هوروسپاک 1968 دیمزدیل،پیریس،شونلفر،برادن دگرهان و زاسمن1968)

در بررسی دراز مدت خصومت را بطور مستقیم بهCHD مربوط می دانند.در این بررسی به 255 پزشک در دانشکده پزشکی،پرسشنامه MMPL داده شده که به مدت 25 سال آنها را پیگیری کردند.

یک مولفه MMPL نمره خصومت کوک موالی است.نمرات خصومت زیادقویاCHD را پیش بینی می کردنداین رابطه در مطالعه الکتریک که سوی 1877 مرد انجام شد.و10 سال آنها را پیگیری تکرار شد.مردانی که خصومت زیادی داشتند 5برابر به CHD مبتلا شدندخصومتوابتلابه بیماریهای قلبی-کروفری طی یک دوره 25 ساله پیگیری در 255 پزشکی که هنگام تحصیل در دانشکده دپرسشنامه MMPL پر کرده بودند.

به نظر می رسد که بررسی های <a href="http://johe.umsha.ac.ir/browse.php?a_id=303&sid=1&slc_lang=fa” title=”تیپ شخصیت“>تیپ شخصیت A حاکی از آن هستند که در وجود خصومت و خشم در افراد تیپ A تخلیه نشدن آنها احتمال CHD وحملات قلبی –عروقی بیشتر باشد.

تیپ A و درماندگی

درماندگی یکی از مولفه های شاخص شخصیتA نیست.ولی می توان ارتباط زیادی با آن داشته باشد.افرادی که جاه طلب و رقابت جو هستند و احساس فوریت زمان دارند ممکن است در موقعیت های بیشتری که ناکامی شکست و درماندگی تولید می کنند درگیر شوند و شاید سریعتر از افرادتیپB به درماندگی واکنش نشان می دهند.

به نظر می رسد که افراد دارای <a href="http://johe.umsha.ac.ir/browse.php?a_id=303&sid=1&slc_lang=fa” title=”تیپ شخصیتی“>تیپ شخصیتی A همواره درگیر تلاش برای کنترل کردن دنیایی باشند که آنرا تهدید کننده می دانند.(دیویدگلاس می گوید:همین تلاش برای کنترل است که تیپ شخصیت A را متمایز از تیپ شخصیت B می کند.

گلاس نشان داده است که افراد تیپ A وb واکنش متفاوتی به درماندگی نشان می دهند و همین واکنش است که می تواند آنها را مستعد به CHD کند.به این آزمودنیها مسایل حل نشدنی می دهند و شکست آنها بصورت کاملا چشمگیری ابراز می کند.

نوع دوم شواهدی از بررسی (نیاز بازداری شده به قیمت)و پر تنش بدست می آید.

78 دانشجوی سال اول ها وارد در اطراف دهه 1930 و اوایل دهه 1940 برای فشارخون بالا و ویژگی های گوناگون شخصیت آزمایش شدند.10 سال بعد به این افراد آزمودن فرافکنی داده شد که طی آن داستان هایی را درباره ی 5تصویر TAT نقل کردند.

مضمون داستانهایی را که آنها نقل کردند به عنوان شاخص شخصیت آنها قلمدادشد و 20 سال بعد در اوایل دهه 1970،این افراد را برای فشار خون بالا آزمایش کردند.

واکنش اضطراری و تیپ A

برای در نظر گرفتن شواهدمربوط به تیپA، CHD و پرتنشی یک راه ساده وجود دارد.قلب را به صورت یک پمپ در نظر بگیرید.همان گونه که پمپ بعد از مقدار مصرف ثابتی از کار می افتد. قلب نیز بعد از فراتر رفتن از تعدادضرباتی که به صورت ژنتیکی برای آن در نظر گرفته شده است از کار می افتد هرچه ضربان بیشتری را به مصرف برسانید قلب شما زودتر از کار می افتد تیپA  بودن همواره دنیا را به صورت مکانی تهدید کننده و خصمانه دیدن باعث خواهد شد که ضربان زودتربه مصرف برسند.

وقتی که تهدید می شویم به واکنش اضطراری می پردازیم که باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می شود.

ادامه تهدید به واکنش اضطراری دائمی می انجامد شاید تیپA در مقایسه با تیپ B دنیا را مکان تهدید کننده قوی می انگارد این نگرش می تواند باعث شود که تیپ A واکنش اضطراری مستمری را تجربه کند.که به طور متوسط ضربان قلب در نظر گرفته شده برای او را سریع تر به مصرف برساند.بالاخره این که فعالیت جسمانی و ورزش خطر ابتلا به CHD را کاهش می دهد.

در بازبینی 43 مطالعه معلوم شد که عدم فعالیت به همان اندازه فشار خون بالا سیگار کشیدن –کلسترول بالاخطر ابتلا درCHD را بالا می برد.

(پاول-تامپسون-کاسپرسن-وکندریک 1987)

اهمیت کاربردی این مطالعه این است که در برنامه پیشگیری-ورزش منظم باید قویا تشویق شوید.

اهمیت نظری این مطالعه به واکنش اضطراری مربوط می شود.در حالی که ورزش ضربان قلب و فشار خون را هنگام پرداختن به آن افزایش می دهد.پیامدهای دراز مدت آن کاستن از سکون ضربان قلب خون از این رو ذخیره کردن پمپ است.

سنخ A رفتاری است ویرانگر

رفتار سنخ A نه تنها می تواند شما را بکشد بلکه اهمیتی به زندگی و زنده بودن شما نمی دهد یکی ممکن است فکر کند که یک فرد می تواند حواس خود را روی 2 یا چند موضوع یا فعالیت به طور همزمان و به صورت رقابت آمیز متمرکز کند و این فرد کسی است که بی صبرانه مشتاق دستیابی به موفقیت های هرچه بیشتر در زمان کمتر در جامعه رقابت آمیز ماست که همین امر او را مواجه با خطر حمله قلبی می کند اما همان طوری که قبلا ذکر شداین افراد تمایل دارند که از شغل-ازدواج-و از موفقیت خود ناخشنود و ناراضی باشند.

آنها به نظر نمی رسند که در زندگیشان خوشحال و شاد باشند.به علاوه ما بر طبق مطالعات آزمایشگاهی و زمینه یابی می دانیم که تحت شرایط معینی شیوه رفتاری این افراد منجربه شکست و گسیختن ارتباطات میان فردی آنها می شود.

در وظایف رقابت آمیز و ناکام کننده آزمایشگاهی ،عملکرد رفتاری سنخA نه بهتر و نه بدتر از افرادی است که به صورت آرام و ساکت فعالیت می کنند.

و الگوی رفتاری سنخB در مورد وظایف مشکل که به صورت پایداری و پافشاری است.خیلی آرام و ریلکس است.سنخ  A ترجیح می دهد به تنهایی کار کند تابا دیگران و به صورت گروهی،ولی وقتی مجبور باشند که با دیگران کار کنند آنها بدون توجه به این که همکار آن ها سنخ A است یا B همیشه حالت عصبی و ناراحت و رقابتی دارند.

وقتی که دو فرد با سنخA مجبور باشند که در یک موقعیت استرس آور با هم کارکنند هر2 رفتارهای پرخاشگرانه از خود بروز می دهند.پرخاشگری وسیله ای برای دستیابی به یک هدف خارجی به وجود می آید که می تواند به منظور برطرف کردن فشارها،شکست ها،موانع و از میدان به درکردن رقیبان به کار بیفتد در حالیکه پرخاشگری خصمانه عبارت از بیان حالت دشمنی و ومورد حمایت قرارگرفتن از جانب والدین سعی در همانند سازی با الگویی که از طرف والدین ارائه می شوند دارند.از طرف دیگر والدین افراد الگوی A احتمالا خودشان نیز تیپA مورد توجه قرار می گیرد،تئوری یادگیری اجتماعی-شناختی است.

محرومیت هیجانی و رفتاری عجیب و غریب شاخه تیپ A

در شاخه A سه اختلال شخصیت وجود دارد:پارانوئید-اسکنروئید-اسکیذوتایپال

مشخصه وضعیت روانی بیمار شاخه A عبارت است از:

محرومیت هیجانی ،فقدان گرمی،صمیمیت،رفتاری عجیب و غریب و غیر عادی.چنین بیماری در طول مصاحبه خودش شروع به محبت نمی کند.سسرداست و گاهی طعنه آمیز برخورد می کند و حتی احساساتش را از نوع شما مخفی می کند صرف نظر از تکنیکی که به کار می برید و نوع سوالاتی که مطرح می کنید بیمار علاقه دارد که با بله و نه جواب بدهد.مجبور کردن وی به اینکه خودش محبت کند مشکل است و مصاحبه پیش نمی رود و هرگز احساس نکنید که واقعا به او نزدیک شده اید و ارتباط برقرار کرده اید.

فرایند مصاحبه برحسب نوع اختلال شخصیت متفاوت می گردد لیکن در تمام موارد فقدان رابطه را تجربه می کنید اگر این نقص را بررسی و تجربه و تحلیل نمایید در می یابید که مقصر،سردی بیمار است.موضوع مصاحبه خود را به همین منبا قرار دهید که آیا بیمار این خصیصه را در تمام طول عمر خویش نشان داده و همین موضوع باعث انزوای اجتماعی شده یا نه.

پس از رد اختلالات محور یک ماند اسکیزورنیا و اختلال هذیانی،انتخابهای تشخیص خود را به یک اختلال شخصیت محدود کنید.

سنخ A و سلامتی

فاکتورریسک:در مقایسه با الگوی رفتاری سنخB ،افراد سنخ A نشانه های جسمانی و خستگی کمتری را از خود بروز می دهند.ولی آنها حداقل 2 برابر بیشتر به امراض قلبی از 50 سالگی دچار می شوند.به همین علت است که افراد سنخA به عنوان فاکتورریسک برای بیماران قلبی –عروقی محسوب می شوند.

در زمینه دسلامتی و بهداشت عمومی فاکتورریسک مجموعه ای از خصوصیات است که زمانی که به یک گروه نمونه از یک جمعیت ارائه می شود به فرد این اجازه را می دهد که بهتر از شانس و تصادف،در صد معینی از گروه را پیش بینی کند که باعث رشد و توسعه یک بیماری یا اختلال در زمان های بعدی می گردد.

استعمال زیاد سیگار به عنوان یک مثال از یک فاکتور یا عامل ریسک در افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه شناخته شده است.

ارزیابی رفتار سنخ A

به منظور تحقیق در سنخ A،محقق باید از روش های معتبر استفاده کند برای این منظور می تواند از یکی از هر روش مشاهده یا مصاحبه استفاده کند.روش مصاحبه گرچه وقت گیر است و احتیاج به مصاحبه کننده ماهر و تعلیم دیده دارد ولی بیش از پرسشنامه معتبر و قابل اطمینان است در مصاحبه ساخت دار(روزن مین 1978) به این مساله اشاره شده است.در این نوع مصاحبه آزمودنی که مورد مصاحبه قرار میگیرد وادار می شود که در یک تعادل رو در رو و تمایلات قطبی خود را اگر چه چنین تمایلاتی وجود داشته باشد بروز دهد با این که مصاحبه از تعدادی سوالات تشکیل شده است اما مصاحبه کننده بیشتر به نحوه جواب دادن مصاحبه شونده علاقه مند است.تا به جواب هایی که او می دهد.برای گرفتن پاسخ از سنخ A،مصاحبه کننده باید با تامل و آهستگی سوالاتی را مطرح کند که جواب بدیهی و روشن دارد.

برای مثال:

این سوال را بیان کند که مصاحبه شونده در چه سالی متولد شده است مصاحبه کننده باید سالی را که مصاحبه شونده می گوید تکرار کرده و به آرامی بگوید که حالا شما چند ساله….اجازه بدهید ببینیم.

در این لحظه یک فرد از سنخ A بابی صبری تمام صحبت مصاحبه کننده را قطع کرده و با سرعت سن خود را بیان می کند.

قبل از اینکه مصاحبه کننده فرصت تمام کردن سوال خود را داشته باشد در ادامه صحبت مصاحبه کننده بایستی نسبت به صحبت و درستی جواب مصاحبه شونده شک کرده و بگوید (شما مطمئن هستید که پاسخ شما درست است) در این جا مصاحبه کننده با یک عکس العمل تند و عصبانی یک فرد پاسخ A مواجه می شود چرا که آنها دوست ندارند مورد شک و تردید قرار بگیرند.مصاحبه ای که خوب اجرا شده باشد باید به طور کامل ثبت و ضبط شود تا در آینده بتوان آن را تجزیه و تحلیل و نمره گذاری کرد.

بنابراین  باید به کیفیت الگوی پاسخ ها و شیوه پاسخ گویی توجه شود،مثلا نحوه پاسخگویی به سوالاتی از قبیل “اگر شما مجبور شوید که در یک صف طولانی برای مدت درازی انتظار بکشید چه کار می کنید؟” چگونه خواهد بود.