آموزش بدون ایجاد رابطه معنایی نخواهد داشت. معلمان درهمان آغاز کار خود پی می برند که نحوه برقراری ارتباط با دانش آموزان بسیار اهمیت دارد. آنان از خود می پرسند، آیا باید به پرورش دانش آموزان پرداخت و به آنها عشق ورزید و یا باید سخنگو بود و انتظارات زیادی از آنها داشت؟ آیا باید به دانش آموزان نزدیک شد یا از آنها فاصله گرفت؟ اینها پرسش هایی است که اغلب معلمان تازه کار در اندیشه آن هستند. معلمان نمونه با تجربه که شیوه خاصی را پس از طی سال ها برگزیده اند، کمتر در این موارد می اندیشند.

1. استفاده از تقویت کننده مثبت:

معلم شماره پنج در این رابطه بیان کرد:
«استفاده از تقویت کننده های پته ای، جایزه و بیان جملات تحسین برانگیز (آفرین ، خیلی خوبه ،تو همیشه الگوی دوستانت هستی و…) موثرترین روش افزایش توجه و علاقه در دانش آموزان مقاطع پایین تحصیلی به ویژه دوره ابتدایی است».
معلم شماره سه در این رابطه بیان کرد:
«استفاده از تشویق و تحسین در کلاس، استفاده از تقویت کننده های مثبت و تقویت کننده های منفی،و دوری از تنبیه در تعامل معلم معلم با دانش آموزان در کلاس درس موثر است».
۲-استفاده از تقویت منفی:
معلم شماره دو در این رابطه به تفاوت بین تقویت مثبت و منفی اشاره کرد: تقویت منفی نیز سبب افزایش رفتار می شود. تفاوت این روش با تقویت مثبت در آن است که در تقویت مثبت ارائه یک تقویت کننده مثبت مثل یک جایزه ، یک آفرین و … رفتار مطلوب را نیرومند می سازد.
در حالی که در تقویت منفی حذف یک عامل منفی یا فرار از آن منجر به نیرومندی رفتار می شود. نام دیگر تقویت کننده منفی محرک آزارنده است زیرا حضور آن در موقعیت موجب آزار فرد می شود و لذا حذف آن از موقعیت یا به تعویق افتادن آن سبب تقویت رفتاری از فرد می شود که به حذف یا به تعویق افتادن آن منجر شده است تقویت منفی مانند تقویت مثبت از پدیده های معمولی زندگی روزانه است. در کلاس درس معلم ممکن است با تهدید کردن دانش آموز به گرفتن نمره کم و مردود شدن در امتحان آنها را به درس خواندن وا دارد و رفتار درس خواندن را در آنها تقویت کند.
۳- استفاده از تحسین و تمجید در کلاس:
معلم شماره یک در رابطه با تحسین و تمجید به این نکته اشاره کرد: یکی از فنونی که به عنوان ابزاری موثر در اختیار معلمان است تشویق و تمجید است . البته تمجید عملکرد شاگردان ، با ارزش تر از تشویق آنان است. زیرا تشویق بدون برنامه ، باعث به وجود آمدن آموزش و پرورش سوداگرایانه  و ازبین رفتن ارزش آن می شود. هر چه ارتباط معلم با دانش آموز دوستانه باشد یادگیری و تعامل در کلاس بیشتر می شود. البته در این ارتباط دوستانه جایگاه هر کدام باید حفظ شود و معلم نیز با توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان با یکدیگر باید رفتارش با آنها متفاوت باشد
معلم شماره پنج در این رابطه بیان کرد:
«معلم با دانش آموز باید مانند یک دوست بوده ولی با توجه به جایگاه هر کدام حدود را رعایت کنند وصمیمیت در کلاس بوده و کلاس درس خشک و بی روح نباشد و در بین دانش آموزان باتوجه به تفاوت های فردی و دوری از تنبیه و تحسین و تمجید در حد معقول استفاده کند»
۴-داشتن انتظار معقول از دانش آموزان:معلم شماره یک در این رابطه بیان کرد: یک معلم کارآمد انتظارات بزرگ دارد. شماباید طوری برخورد کنید تا متقاعد شوید که دانش آموزان شمامی تواننند تاسطح انتظارات شما ارتقاء یابند.
بنابراین شما به آنها اعتماد به نفس می بخشید. یکی از ویژگی های مهم تدریس این است که پیوسته تغییروتنوع وجود داشته باشد. ایجاد اختلال وقطع روند تدریس بصورت یک امرعادل وجود دارد. بنابراین، یک نگرش انعطاف پذیری داشتن، نه فقط برای کنترل اعصاب معلم، بلکه برای خود دانش آموزان نیز مفیداست.
۵-مشارکت دادن آنها در امر تدریس: بیشتر معلمان در این باره به این موضوع اشاره کردند: معلم مشارکت در امور امر تازه ای نیست و از دیر زمان انسان نیاز به همکاری و مشارکت با یکدیگر داشته است. مشارکت درگیری ذهنی و عاطفی اشخاص در موقعیت های گروهی است که آنان را برمی انگیزد تا برای دستیابی به اهداف گروهی یکدیگر را یاری دهند و در مسئولیت کارها شریک شوند،بنا بر این در این تعریف سه اندیشه نهفته است؛ در گیر شدن، یاری دادن و مسئولیت. تا زمانی که نظام آموزشی بر اساس ساختارهای متمرکز و تعریف شده عمل کند،مشارکت شکل نمی گیرد. تغییر ساختار آموزشی از برنامه محوری به دانش آموز محوری موجب می شود که دانش آموزان در تصمیماتی که مربوط به سرنوشت آنان است شرکت کرده و حساسیت از خود نشان دهند، زمانی که دانش آموزان به لحاظ ساختاری خود برنامه ریزی کنند از درون خود را وادار به اظهار نظر و ارائه پیشنهاد کرده و به تفکر واداشته اند . به طور کلی دانش آموز محور شدن به نهادی شدن تفکر مشارکتی کمک می نماید.
مدیر شماره یک در این رابطه بیان کرد: معلم نمونه در تعامل خود با دانش آموزان بیشتر از تقویت کننده های مثبت استفاده می کند وعلاقه کمتری به تنبیه دانش آموزان دارد. و همچنین با داشتن انتظار معقول از دانش آموزان ،با تحسین و تمجید به درس ریاضی علاقمند می کنند و درمواقع کمتری از تقویت کننده منفی استفاده می کند. همچنین معتقد بودند که اداره کلاس آنها در حد خیلی عالی است .معلم
غیر از آن که متخصص آموزشی است، نقش یک مدیر را نیز در کلاس ایفا می کند، تعداد فراگیران، روحیات متفاوت و گونه های رفتاری آنان، محدودیت زمان آموزشی، اتمام سرفصل های مصوب، الزامات قانونی و مقررات آموزشی و استفاده بهینه از وقت اموری هستند که مدیریت و نظارت بر کلاس را حتمی و الزامی می سازند. اگر معلم بر کلاس مدیریت نکندهرج و مرج جوّ غالب و حاکم بر کلاس خواهد شد. روحیه نظم پذیری و انضباط بین فراگیران از بین خواهد رفت. تعلیم و آموزش ناکامیاب و بی نتیجه خواهد شد. حضور در کلاس بی فایده تلقی می شود و جاذبه ای برای حاضر شدن در کلاس درس باقی نخواهد ماند.
دان

ش آموزان در این رابطه بیان کردند: معلم آن ها در کلاس درس از تشویق و انواع تقویت کننده ها ی مثبت استفاده می کند و هیچ علاقه ای به استفاده از تنبیه ندارد. بچه ها می گویند بهترین روش تنبیه کم توجهی معلم به ما می باشد. وقتی تمرین نگاه می کند با دفتر ما کاری ندارد، سر کلاس درس اصلاً نگاهی به ما نمی اندازد. ورقه امتحانی ما را نمی گیرد و برای درس پرسی صدایمان نمی زند. در آن صورت عذاب آورترین لحظات را می گذرانیم. برخی دیگر می گفتند بدترین نوع تنبیه معلم همان چهره ناراحت وی است که گاهی توأم با جملاتی نظیر اینها می شود «از تو توقع نداشتم»، «خیلی بیشتر از اینها انتظار داشتم»، «نا امیدم کردی».
بر اساس مشاهدات محقق در کلاس درس، معلم بیشتر از تقویت کننده های مثبت استفاده می کند.معلم اکثرا با گفتن کلمه آفرین، استفاده از کارت تشویق که بر روی آن امتیاز، مثل ده امتیاز، بیست امتیاز یا اگر در سطح عالی باشد صد امتیاز می گیرد که وقتی به ده عدد کارت رسید به دانش آموز جایزه می دهد.معلم نمونه در کلاس از تنبیه یا تقویت کننده منفی استفاده نمی کند و در تدریس از تشویق و پاداش و تحسین و تمجید دانش آموز استفاده می کند.
۳-۳-۴- یافته های مربوط به سوال سوم پژوهش

• فضا و محیط آموزشی کلاس درس ریاضی چه ویژگی هایی دارد؟