جدول ۱-۳ حجم نمونه گروه های آزمایش

ابزاراهای پژوهش :
برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از ابزارهای زیر استفاده شده است :
پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی
پرسشنامه ای محقق ساخته به منظور گرفتن اطلاعات جمعیت شناختی اعضا . از قبیل : سن ، استان محل زندگی ، رتبه کنکور ، معدل تحصیلی تا کنون ، رشته تحصیلی ، شغل و تحصیلات پدر ، فرزند چندم در بین فرزندان خانواده .

2. مقیاس GHQ-28 [۳۴۳]

پرسشنامه سلامت عمومی نخستین بار توسط گلدبرگ (۱۹۷۲) به منظور اندازه گیری اختلالات روان پزشکی در جمعیت های غیر بالینی ساخته شد و امروزه به دلیل سهولت اجرا، اختصار و مقبولیت نزد کاربران یکی از گسترده ترین ابزارهای مورد استفاده است . از این مقیاس نسخه های متعددی در دامنه ۱۲ تا ۶۰ سوالی ساخته شده است . فرم ۲۸ ماده ای پرسشنامه دارای این مزیت است که برای تمامی افراد جامعه طراحی شده است و دارای چهار خرده مقیاس است :
علائم جسمانی : شامل موادی درباره احساس افراد نسبت به وضع سلامت خود و احساس خستگی آنهاست و نشانه های بدنی را در بر می گیرد و دریافتهای حسی بدنی را که اغلب با برانگیختگی های هیجانی همراهند ارزشیابی می کند مواد این پرسشنامه با حرف A در ۷ سوال اول مقیاس مشخص شده اند .
اضطراب و اختلال خواب : شامل موادی است که با اضطراب و بی خوابی مرتبط اند . که با حرف B در ۷ سوال دوم مقیاس مشخص شده اند .
اختلال در عملکرد اجتماعی : گستره توانایی افراد را در مقابله با خواسته های حرفه ای و مسایل زندگی روزمره می سنجد و احساسات آنان را درباره چگونگی کنار آمدن با موفقیت های متداول زندگی آشکار می کند که با حرف ‍C در ۷ سوال سوم مقیاس مشخص شده اند .
افسردگی وخیم : دربرگیرنده موادی است که با افسردگی وخیم و گرایش مشخص به خودکشی مرتبط اند و با حروف D در ۷ سوال آخر مقیاس مشخص شده اند .
به هر پاسخ از راست به چپ نمره صفر ، یک ، دو یا سه تعلق می گیرد . نمرات هر آزمون در هر یک از زیر مقیاس ها با هم جمع و نمره کلی سلامت روانی بدست می آید ( استورا، ترجمه ی دادستان ،۱۳۸۶ ).
در مطالعه ای که چونگ و اسپرز (۱۹۹۴) این پرسشنامه را روی ۲۲۳ نفر از بزرگسالان انجام دادند ضریب پایائی به شیوه باز آزمایی برابر ۵۵صدم و ضریب آلفا برای کل مقیاس برابر با ۸۸صدم بدست آمده است . همچنین پرسشنامه توسط مولوی (۲۰۰۲) در مورد دانشجویان ایرانی اجرا شد و آلفای کرونباخ محاسبه شده ۹۱صدم بدست آمد . این مقیاس به ۳۸ زبان ترجمه و دامنه گستره ای از جمعیت ها و فرهنگ های مختلف را مورد مطالعه قرار داده است و تا سال ۲۰۰۰ حدود ۷۰۰ مقاله درباره آن به چاپ رسیده است.و در ایران نیز موضوع بسیاری ازپژوهش ها و مطالعات بالینی و پیمایشی قرار گرفته است (نوربالا و همکاران ۲۰۰۴) .

2. مقیاس تاب آوری CD_ RIS

ابزار سنجش تاب آوری پژوهش حاضر ، مقیاس تاب آوری کانر و دیوید سون ( ۲۰۰۳ ) می باشد ، بررسی ویژگی های روان سنجی این مقیاس در ۶ گروه از جمله جمعیت عمومی انجام شده است و تهیه کنندگان این مقیاس بر این عقیده اند که پرسشنامه به خوبی قادر به تفکیک افراد تاب آور از غیر تاب آور در گروه های بالینی و غیر بالینی است و می تواند در موقعیت های پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد .
این پرسشنامه ۲۵ گویه دارد و در یک مقیاس لیکرتی بین صفر ( کاملا نادرست ) و پنج ( همیشه درست ) نمره گذاری می شود که توسط محمدی (۱۳۸۴) هنجاریابی شده و ضریب پایایی ان با بهره گرفتن از الفای کرونباخ برابر ۸۹صدم گزارش شده است .
۳- مقیاس امیدواری
برای سنجش امیدواری در پژوهش حاضرازآزمون میلر (۱۹۸۸) استفاده شده است که نوعی ازآزمون های تشخیصی است این آزمون شامل ۴۹ گزاره از حالت های امیدواری و درماندگی می باشد که ماده های قید شده در آن بر مبنای تظاهرات آشکار یا نهان رفتاری در افراد امیدوار یا نا امید انتخاب شده اند . در آزمون میلر دامنه امتیازات کسب شده از ۴۰ تا ۲۴۰ متغیر می باشد و چنانچه فردی امتیاز ۴۰ را کسب کند کاملا درمانده و نمره ۲۴۰ حداکثر امیدواری را نشان می دهد .
آزمایش مقدماتی این معیار در آمریکا روی ۷۵ نفراز دانشجویان اجرا شد این آزمایش ماده های امید را به طور روشن از نظر سطح آمادگی ، ویژگی اعتبار تحت بررسی قرار داد . ضریب پایایی ۹۵% و اعتبار ( تست مجدد بافاصله ی دو هفته ۸۷ % و میانگین امیدواری ۶/۱۷۵ بر آورده شده است .
این ازمون برای اولین بار در ایران توسط سمیعی (۱۳۶۸) بر روی ۳۰ نفر از دانشجویان پسر رشته پرستاری اجرا شد و به منظور تعیین پایایی[۳۴۴] آن از روش ازمون مجدد[۳۴۵] با فاصله یک هفته استفاده شد .ضریب همستگی پیرسون بین دوسری از نمرات ازمون ۷۵% R= بر اورده شد .و میانگین ۳/۱۵۱ بوده است .
به منظور اطمینان از پایایی آزمون این پرسشنامه توسط محقق بر روی تعداد بیشتری (۱۵۲ نفر) از دانشجویان دختر و پسر مراکز تربیت معلم تهران اجرا گردید که ضریب آلفای کرونباخ ۵/۹۱% به دست آمد و میانگین به دست آمده ۱۹۶ بود.گزینه های آزمون در یک مقیاس ۵ درجه ای از بسیار مخالف۱ تا بسیار موافق ۵ نمره گذاری می شود اما ۱۲ شماره از پرسشنامه میلر از ماده های منفی تشکیل شده که در نمره گذاری این شماره ها بر عکس نمره می گیرند و عبارتند از :
(۱۱_۱۳_ ۱۶_۱۸ _ ۲۵ _ ۲۷ _ ۲۸ _ ۳۱ _ ۳۳_ ۳۴ _ ۳۸ _ ۳۹ ) و سوالهای شماره ۴۱ تا ۴۸ مخصوص بیماران مزمن است . سوال ۴۹ : ‹‹ میزان امیدواری خود را در حال حاضر با انتخاب یکی از شماره های زیر مشخص کنید ›› آزمودنی بایستی مقدار امیدواری خود را با انتخاب یکی از اعداد ۱ تا ۱۰ مشخص کند .که در آن ۱ حداقل امیدواری و ۱۰ حداکثر امیدواری را نشان می دهد .
روش تجزیه و تحلیل داده ها:
۱-روش های توصیفی مانند فراوانی ودرصد ،محاسبه میانگین ،انحراف معیار همچنین از نمودارهای آماری برای نمایش برخی از ویژگیهای گروه های مورد مطالعه استفاده شد.
۲-تحلیل کوواریانس پس آزمون با برداشتن اثر پیش آزمون با رعایت مفروضه ها (همگنی ضرایب رگرسیون، خطی بودن ، توزیع نرمال ویژگی مورد بررسی، مستقل بودن متغیر همراه از متغیر وابسته، همگنی واریانسها، مستقل بودن خطا، مستقل بودن متغیرها). سپس آزمون تعقیبی بن فرونی استفاده شد.
۳- استفاده از تحلیل واریانس یکطرفه در مواردی که مفروضات تحلیل کوواریانس بر قرار نبود
روش اجرا ، مراحل انجام پژوهش و جمع آوری داده ها :
– آماده سازی پروتکل های (طرح ها) درمانی:
این پژوهش به بررسی اثر بخشی دو شیوه مداخلاتی :
الف ) مشاوره آدلری ب) باز سازی شناختی مبتنی بر تمثیل ، به شیوه گروهی پرداخته است به این منظور ابتدا لازم بود برای هریک از شیوه های فوق پروتکل اجرایی مدونی تنظیم گردد . پس از انجام مطالعات وسیع در منابع خارجی و داخلی درباره رویکرد آدلری و رویکرد شناختی ، پروتکل های مداخلاتی نهایی تدوین شد که شرح مفصل جلسات در پیوست رساله ارائه شده است.
( در تدوین نهایی طرح با توجه به این که مخاطبین در اواخر سنین نو جوانی قرار دارند ، سطح یادگیری آنان مد نظر قرار گرفت و تا حد ممکن مفاهیم و آموزش ها برای سنین نوجوانی متناسب سازی گردیده است) .